merlot ne demek?

Merlot hem tek çeşit (sepaj), hem de harmanlanmış (kupaj) üzümlerle şarap yapımında kullanılan lacivert renkli şaraplık bir üzüm çeşididir. Merlot ismi Fransızca'da karatavuk anlamına gelen merle kelimesine küçültme eki eklenmesiyle oluşturulmuş olup muhtemelen üzümün rengi dolayısıyla bu ismi almıştır. Merlot'un yumuşaklığı ve tombulluğu erken olgunlaşmasıyla birleştiğinde daha fazla tanene meyilli, daha sert ve geç olgunlaşan Cabernet Sauvignon ile harmanlamasıyla Merlot popüler bir üzüm oldu.¹

Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Malbec ve Petit Verdot ile birlikte Merlot, Bordo şarabı yapımında kullanılan başlıca üzümlerden biridir ve Bordeaux şarap bölgelerinde çok yetiştirilen üzümdür. Merlot aynı zamanda birçok pazarda en popüler kırmızı şarap çeşitlerindendir.² Bu esneklik, Merlot’u dünyanın en çok dikilen üzüm çeşitlerinden biri yapmaya yardım etti. 2004 itibarıyla, Merlot'un dünyada alanda en çok yetiştirilen üçüncü üzüm çeşidi olduğu tahmin ediliyordu.³ 2015 yılında Merlot yetiştirilen alan ile artmaya devam etti.⁴

Merlot dünya çapında üretilirken, geleneksel ve uluslararası olarak iki tip üretim tarzı vardır. Yeni dünya üzüm bölgelerince tercih edilen uluslararası tarz, fizyolojik olgunlaşmayı kazanmak ve mürekkepli, yoğun kadifemsi tanenleriyle erik ve böğürtlen meyveli, yüksek alkollü ve özlü tam-gövdeli mor renkli şarap yapmak için geç hasatı vurgulamaya eğilimlidir. Bu uluslararası tarz pek çok Bordo şarap üreticisince uygulanırken taze, kırmızı meyve aromaları (ahududu, çilek) ve potansiyel olarak yapraklı, bitkisel notalara sahip orta alkollü daha çok orta gövdeli şaraplar yapan Merlot’un geleneksel “Bordeaux tarzı” Merlot asiditesini sürdürmek için daha erken toplanan Merlot gerektirir.⁵

Bağcılık

Merlot üzümleri, gevşek büyük meyve salkımlarıyla tanımlanır. Rengi, Cabernet Sauvignon üzümlerinden daha açık mavi/siyah renk tonludur ve üzüm daha ince kabuklu ve birim hacim başına daha az tanenlidir. Normalde Cabernet Sauvignon'dan iki hafta daha erken olgunlaşır. Ayrıca Cabernet ile karşılaştırıldığında, Merlot üzümlerinde daha çok şeker ve daha az malik asit vardır.⁶ Ampelograf J.M. Boursiquot, Merlot'un en iyi özelliklerinden bazılarını ebeveyn çeşitlerinden aldığını belirtti- mesela bereketi ve kolay olgunlaşma yeteneği Magdeleine Noire des Charentes'ten, renk, tanen ve fenolik tad potansiyeli Cabernet Frangı'ndandır.⁷

Merlot soğuk, özellikle demirli, killi topraklarda yetişir. Asmanın erken tomurcuklanma eğilimi don riski yaratır. İnce kabuklu olması, Botrytis demet çürüklüğü denilen bağ hastalığına hassasiyetini artırır. Çiçeklenmede kötü hava koşulları olursa Merlot asması, coulure (Çiçeğin döllenmesini engelleyen tehlike) geliştirebilir.⁸ Asma ayrıca tüylü küflenmeye karşı hassas olabilir (ancak toz küllemeye karşı diğer Bordeaux çeşitlerinden iyidir) ve Cicadellidae böcek çeşitlerinin neden olduğu enfeksiyona karşı ise daha dayanıklıdır.⁹

Bir yamacın tabanından daha çok, iyi drene edilmiş toprakta gelişen asma için su stresi önemlidir. Budama, asmayı sadece birkaç tomurcuk kesilerek yapılan "kısa" budamanın en iyisi olduğuna inanan bazı üreticilerin yaptığı şarabın kalitesinin önemli bir kısmıdır.

Şarap danışmanı Michel Rolland, kaliteyi artırmak için Merlot üzümlerinin verimlerini azaltmanın önemli bir savunucusudur.¹⁰ Asmanın yaşı da önemlidir, daha yaşlı asmalar ortaya çıkan şaraba karakter katar.¹¹

Merlot üzümünün bir özelliği, ilk olgunluk seviyesine ulaştığında, bazen birkaç gün içinde hızla olgunlaşmasıdır. Merlot için doğru hasat zamanı konusunda iki düşünce okulu vardır. Château Pétrus'un şarap üreticileri, şarabın asitliği ve inceliğinin yanı sıra yaşlanma potansiyelini en iyi şekilde korumak için erken toplamayı tercih eder. Rolland gibi diğerleri geç hasatı ve biraz fazla olgunlukla gelen tane gövdesini tercih eder.¹²

Şarap bölgeleri

Merlot, üzümün anavatanı Fransa da dahil olmak üzere birçok bölgede asma ekimleri daha iyi bilinen Cabernet Sauvignon'u bile geride bırakan dünyanın en çok ekilen üzüm çeşitlerinden biridir.¹³ Fransa’da dünyadaki toplam Merlot ekiminin yaklaşık üçte ikisi yapılır.¹⁴ Fransa'nın ötesinde İtalya (ülkenin en çok dikilen 5. üzümünün olduğu yer), Cezayir,¹⁵ Kaliforniya, Romanya, Avustralya, Arjantin, Bulgaristan, Kanada, Şili, Yunanistan, Yeni Zelanda, Güney Afrika, İsviçre, Hırvatistan, Macaristan, Karadağ, Slovenya, Meksika ve Washington, Virginia ve Long Island gibi yerlerde Amerika Birleşik Devletleri’nde de yetiştirilir. Cabernet Sauvignon yetişen birçok bölgede Merlot da yetişir, ancak bu bölgelerin daha serin kısımlarında yetiştirilme eğilimindedir. Çok sıcak bölgelerde Merlot çok erken olgunlaşır.¹⁶

İsrail gibi yerlerde Merlot yetiştirilen ile Cabernet Sauvignon'dan sonra en çok ekilen ikinci üzüm çeşididir ve "Yeni Dünya-tarzı" şaraplar yapar. Üzüm, 2010'da ile Türkiye'de, Malta ve Kıbrıs da bulunabilir.¹⁷

Şaraplar

Merlot üzüm çeşidi erik aromalarıyla yumuşak, kadifemsi şaraplar yapar. Merlot şarapları Cabernet Sauvignon'dan daha hızlı olgunlaşma eğilimindeyken bazı örnekler on yıllarca şişede gelişmeye devam edebilir.¹⁸

Merlot'un üç ana tarzı vardır- çok az tanenli yumuşak, meyveli, pürüzsüz şarap; daha tanen yapılı meyveli şarap; ve Cabernet Sauvignon'un profilinde yapılmış güçlü, oldukça tanenli tarz.

Merlot ile yaygın ilişkilendirilen meyve notalarından bazıları arasında kuş üzümü, siyah ve kırmızı kiraz, böğürtlen, yaban mersini, dut, Olallieberry ve erik vardır. Sebze ve toprak notaları arasında siyah ve yeşil zeytin, kola fıstığı, dolmalık biber, rezene, humus, deri, mantarlar, ravent ve tütün bulunur. Genellikle Merlot ile ilişkilendirilen çiçek ve bitki notaları arasında yeşil ve siyah çay, okaliptüs, defne, nane, kekik, çam, biberiye, adaçayı ve sarsaparilla vardır.

Merlot meşe'de uzun zaman geçirdiğinde şarapta karamel, çikolata, hindistan cevizi, kahve çekirdeği, dereotu otu, mocha, pekmez, duman, vanilya ve ceviz notaları oluşabilir.¹⁹

Beyaz Merlot

Beyaz Merlot, Beyaz Zinfandel ile aynı şekilde yapılır. Üzümler ezilir ve çok kısa bir kabuk temasından sonra elde edilen pembe tane suyu şıradan akar ve sonra fermente edilir. Normalde bir miktar ahududu vardır. Beyaz Merlot ilk olarak 1990'ların sonunda pazarlandı. İsviçre'de Ticino bölgesinde bir tür Beyaz Merlot üretilir ancak daha çok bir rosé olarak kabul edilir.²⁰ Beyaz Merlot, Merlot ve 1891'de keşfedilen Folle blanche²¹²² arasında bir melez üzüm çeşidi olan ne Merlot blanc ile karıştırılmalı ne de Merlot üzümünün beyaz mutant çeşidi ile karıştırılmalıdır.

Yiyecek eşleştirmesi

Yiyecek ve şarap eşleştirmesinde, Merlot'un çeşitliliği pek çok eşleme seçeneği sunar. Cabernet Sauvignon'un benzeri Merlot'lar, ızgara ve kavrulmuş et vb. yemeklerle iyi eşleşir. Daha yumuşak, daha meyveli Merlotlar (özellikle Washington Eyaleti ve Kuzeydoğu İtalya gibi soğuk iklim bölgelerinden daha yüksek asitliler) Pinot noir ile aynı yiyecek eşleştirmesine uyar. Somon, mantarlı yemekler, pazı ve İtalyan Hindibası gibi yeşilliklerle Merlot iyi eşleşir.

Hafif gövdeli Merlotlar özellikle domuz pastırması veya kurutulmuş jambon (italyanca: prosciutto) gibi protein açısından zengin yiyeceklere sarılırsa karides veya deniz tarağı gibi kabuklu deniz ürünleri ile iyi gidebilir.

Merlot şarabının meyve aromalarını bastırabilen güçlü ve mavi damarlı peynirlerle Merlot iyi gider. Baharatlı yiyeceklerin kapsaisinleri Merlot'taki alkolü vurgular, daha tanenli ve buruk tad verir.²³

Kaynakça

Orijinal kaynak: merlot. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

J. Robinson, J. Harding and J. Vouillamoz Wine Grapes - A complete guide to 1,368 vine varieties, including their origins and flavours pgs 630-634, Allen Lane 2012 ↩
↩
J. Robinson (ed) The Oxford Companion to Wine Third Edition, Oxford University Press 2006, pg. 746: "Vine varieties", ↩
↩
Wine & Spirits Education Trust "Wine and Spirits: Understanding Wine Quality" pgs 6-9, Second Revised Edition (2012), London, ↩
↩
↩
J. Robinson Jancis Robinson's Wine Course Third Edition pg 142–143 Abbeville Press 2003 ↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
Merlot blanc , Vitis International Variety Catalogue, accessed 2011-09-21 ↩
↩