osteosarkom ne demek?
Osteosarkom, kemiklerin hızlı büyüyen bir tür kemik kanseri türüdür. Genellikle uzun kemiklerde (uyluk kemiği, kaval kemiği, kol kemiği) görülür, ancak diğer kemikleri de etkileyebilir. Çoğunlukla ergenlik ve genç yetişkinlik dönemlerinde teşhis edilir, ancak her yaşta ortaya çıkabilir.
Osteosarkomun Belirtileri:
Osteosarkomun belirtileri, tümörün konumuna ve büyüklüğüne bağlı olarak değişir, ancak şunları içerebilir:
- Ağrı: Etkilenen bölgede, özellikle gece veya aktivite sırasında ortaya çıkan ağrı en yaygın belirtidir.
- Şişlik: Tümörün büyümesi nedeniyle kemiğin etrafında şişlik oluşabilir.
- Kısıtlı hareket kabiliyeti: Tümör, eklemlerin hareketini sınırlayabilir.
- Kırılgan kemikler: Kemik zayıflayabilir ve kolayca kırılabilir.
- Topallama: Ağrı ve şişlik nedeniyle yürüme zorluğu yaşanabilir.
- Yorgunluk: Genel yorgunluk ve halsizlik hissi.
- Kiloda istenmeyen değişiklikler: Kilo kaybı olabilir.
Osteosarkomun Nedenleri:
Osteosarkomun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri vardır:
- Genetik faktörler: Bazı genetik sendromlar (örneğin, retinoblastom, Li-Fraumeni sendromu) osteosarkom riskini artırabilir.
- Kemiklerin radyasyona maruz kalması: Önceki radyoterapi tedavisi osteosarkom riskini artırabilir.
- Paget hastalığı: Bu kemik hastalığı osteosarkom riskini artırır.
- Kemik tümörlerinin varlığı: Diğer iyi huylu kemik tümörleri osteosarkom gelişme riskini artırabilir.
Osteosarkomun Teşhisi:
Osteosarkom teşhisi için aşağıdaki testler kullanılır:
- Fizik muayene: Doktor, etkilenen bölgeyi muayene eder.
- Röntgen: Kemikte tümörün varlığını ve büyüklüğünü gösterir.
- BT taraması: Tümörün daha detaylı görüntüsünü sağlar.
- MRG: Tümörün kemik ve yumuşak dokulara yayılımını değerlendirir.
- Kemik biyopsisi: Tümör hücrelerinin mikroskop altında incelenmesi için küçük bir doku örneği alınır. Bu, teşhis için en önemli testtir.
- PET taraması: Vücutta tümörün yayılıp yayılmadığını gösterir (metastaz).
Osteosarkomun Tedavisi:
Osteosarkom tedavisi, tümörün büyüklüğü, konumu ve metastaz olup olmamasına bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
- Cerrahi: Tümörün ve çevresindeki bazı sağlıklı dokuların çıkarılması. Ampütasyon (uzuv kesilmesi) bazen gerekebilir, ancak günümüzde daha az invaziv cerrahi teknikler tercih edilmektedir.
- Kemoterapi: Kansere karşı ilaçlar kullanılarak tümör hücrelerinin öldürülmesi. Genellikle ameliyat öncesi ve sonrası kullanılır.
- Radyoterapi: Yüksek enerjili radyasyon kullanarak tümör hücrelerinin öldürülmesi. Osteosarkomda kemoterapiye göre daha az etkilidir ve genellikle metastaz durumlarında kullanılır.
Prognoz:
Osteosarkomun prognozu, tümörün büyüklüğü, konumu, metastaz olup olmaması ve tedavinin etkinliğine bağlı olarak değişir. Erken teşhis ve etkili tedavi, hayatta kalma oranlarını önemli ölçüde artırır.
Önemli Not: Bu bilgi genel bir bakış sunmaktadır ve tıbbi tavsiye niteliğinde değildir. Osteosarkom teşhisi konulmuş veya şüpheleniliyorsa, mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Sadece bir uzman, doğru teşhis ve tedavi planını belirleyebilir.