lebedos ne demek?

[[Dosya:Ionia-Lebedos Antik Kenti Tetradrahmi.jpg|küçükresim|Lebedos antik kentinde darb edilmiş Tetradrahmi kategorisinde olan antik sikke.Ön yüzde defne dalı olan üç tepeli Attic kaskı ile Athena tasviri, arka tip iki cornucopiae arasında baykuş üstte antik kentin ismi ΛEBEΔIΩN -LEBEDION lejantı, altta sikke basımından sorumlu yetkili memur'un ismi [magistrate] AΠOΛΛOΔOTOΣ-APOLLODOTOS.]] Lebedos İzmir ili Seferihisar ile Selçuk ilçeleri arasındaki kıyıda Ürkmez Köyü’nün yanı başındaki küçük bir tepenin üzerinde kurulmuştur. İyonya'nın az bilinen kentleri arasında geçen Lebedos antik kenti, antik çağda İyonların önemli kentlerinden biriydi.

Tarihçe

Antik çağda İyon birliğini oluşturan on iki Yunan şehir devletinden (polis) biri olan Lebedos antik yerleşim bölgesinde güneyden kuzeye oluşturulan İyon kentleri arasında inşa edildiği sanılmaktadır.¹ Kuruluş tarihi MÖ 7. yüzyıl olarak tahmin edilmektedir. Ancak 2004 yılında sur duvarlarının bulunduğu yarımada üzerinde yapılan bazı yüzey araştırmalarında, işlenmiş küçük bir obsidyen yonganın bulunmuş olması buranın Koloniler Öncesi döneme ait ve muhtemelen Neolitik Çağda yerleşilmiş bir yer olduğunu akla getirmektedir.

İkinci İyonya bölgesi antik kentlerinden Lebedos, bugün Seferihisar ile Selçuk arasındaki kıyıda Ürkmez Köyü’nün (Kısık Köyü) yanı başındaki küçük bir tepenin üzerinde kurulmuştur. Kolophon’un kuzeyinde, Kral Kodros’un oğullarından Andropompos tarafından kurulan Lebedos, İyon göçü sırasında Helenlerin eline geçen ilk Anadolu kentlerindendir. İyonya Birliği’nin on iki üyesinden biri olmasına karşılık komşusu Myus ile birlikte diğer İyon kentlerinden sönük kalmıştır.

Yerleşim

Lebedos antik kenti 175 m uzunluğunda, alçak ve kayalık bir yarımada üzerinde kurulmuştur. Burası 201 m genişliğindeki bir kara parçası ile ana karaya bağlanmıştır. Akropol 61 m yüksekliğindeki bir tepededir. Kentin coğrafi konumu, iyi bir limanı olmayışı, çevresinde Kolophon ve Teos gibi gelişmiş kentlerin oluşu Lebedos’u engellemiştir. Bu yüzden deniz ticaretinden pay alamamış, diğer İyon kentlerinin yaptığı gibi dış topraklarda koloni kuramamış, sanatçı ve bilim insanı yetiştirememiştir. MÖ 5. yüzyılda Attika-Delos Deniz Birliği’ne önceleri üç talent vergi ödemiş, sonra da bu vergi bir talente düşürülmüştür.

Horatius’un “Terkedilmiş Köy” olarak tanımladığı Lebedos, Klasik dönemde sikke basmayan tek İyon kenti olmuştur. Helenistik dönemde isminden hiç söz edilmemiş, Kral Antigonos bu kenti Teos topraklarına katmayı düşünmüştür. Lysimakhos’un buradaki halkı Ephesos’a yerleştirdiği ve Lebedos’u tamamen ortadan kaldırdığından söz etmiştir. Buna rağmen kent varlığını sürdürmüş, MÖ 226'da Mısır kralı II. Ptolomaios'un egemenliğini kabul etmek zorunda kalmıştır. Bundan dolayı da 60 yıllık bir süre “Ptolemais” ismi ile anılmıştır. MÖ 2. yüzyılda Teos, Ephesos ve Myonnesos’dan kovulan Dionysos sanatçıları buraya yerleşmiş ve kentin kalkınmasında biraz da olsa katkıları olmuştur.

Lebedos’ta arkeolojik araştırma yapılmadığından geçmiş tarihi ile ilgili bilgi oldukça yetersizdir. Günümüze ulaşabilen kalıntıları yok denecek kadar azdır. Yalnızca yarımadayı çepeçevre kuşatan surların kalıntıları günümüze gelebilmiştir.

Lebedos’un karşısındaki ana karanın yamaçlarında, yüzeyde çok sayıda çanak çömlek parçaları ve duvar izlerine rastlanmıştır. Ayrıca buradaki düz bir tepenin üzerinde de oldukça büyük bir yapının temellerine rastlanmıştır.

Yakın Geçmiş

1. derece sit alanı ilan edilen ve yeni yapılaşmaya izin verilmeyen bölgede Kütahya Üniversitesi tarafından kazı çalışması yapılması bekleniyor. Kent keşfedilmeden önce 1960'ların sonlarına doğru "Kale" bölgesinde Demirören Grubu'na ait otel inşaatı yapılmış ama yarım bırakılarak ruhsatı iptal edilmiştir.²