Kuber,1 Aziz Dimitrios'un Mucizeleri adlı esere göre 670'li yıllarda hüküm sürmüş Ön Bulgar liderdir. Ataları, onun egemenliğinden yaklaşık 60 yıl önce Avarlar tarafından Doğu Roma'dan Pannonia'daki Sirem bölgesine göç ettirilmiş Hristiyanlaşmış Ön Bulgarlardı.23 Bilimsel bir kurama göre, Kubrat'ın oğlu, İşbara'nın kardeşi ve Tuğluk uruğunun bir üyesidir.
Kuber bahsi, Aziz Dimitrios'un Mucizeleri adlı kitabın ikinci bölümünde yer almaktadır. Bu kitap, 680-690 arasında Selânik'te yazılan ve azizlerin hayatını anlatan bir eserdir. Bulgar tarihçi Vasil Zlatarski'ye göre, Kuber; Kubrat'ın dördüncü oğludur. Karadeniz'in kuzeyindeki soğuk bozkırlardaki Onogur Ön Bulgarları'nın yöneticisidir. Günah Çıkartıcı Theofanis'e göre, babasının 642'deki ölümünün ardından Hazar bozkırlarından ayrılmış ve Pannonia'daki Avarların kağanına bağlılığını bildirmiş, ordusuyla birlikte bu coğrafyaya yerleşmiştir.4 Amerikan tarihçi John Van Antwerp Fine, Jr.'de ise, eğer Zlatarski'nin kuramı doğruysa Kuber ve babasının isimlerinin aynı olabileceğini iddia etmiştir. Ona göre, Kuber ve Kubrat muhtemelen Bulgarcasıdaki aynı adın Grekçe'deki farklı türevleridir.
Kuber, Sirmium ve Balkan Yarımadası'nda yerleştirilen Avarlara bağlı savaş esirleri de dâhil olmak üzere, köken olarak karışık milletli bir bölgede egemenlik sahibiydi. O, bu bölgede Avar kağanına bağlı bir ilteberdi. Kuber'in Kubrat'ın oğlu olduğunu kabul eden tarihçi Samuel Szádeczky-Kardoss, böylece Kuber'in Tuğluk uruğuna mensup bir yönetici olduğunu da onaylamaktadır. Ona göre, Kuber bu bölgenin ilteberi yani valisidir. Kuber'e ilteberlik verilmesinin nedeni, Samuel Szádeczky-Kardoss'a göre, Kuber'i Hazar bozkırlarından itibaren destekleyen Onogur boylarından ayırarak, olası isyanları engellemektir. Kuber'e bağlı kişiler kendilerini Sermesianoi olarak nitelendirmiş, Bizans kayıtlarında ise bu insanlar için "Bulgar" adı kullanılmıştır. Bu kişiler, Kuber'den yaklaşık 60 yıl önce ataları Avar Kağanlığı'na boyun eğmesine rağmen Hristiyan kimliklerini devam ettirmiştir.
Kuber'in halkı, atalarının topraklarına dönmek gibi bir düşüncesini Kuber döneminde de devam ettimiştir. Aziz Dimitrios'un Mucizeleri'nde anlatılanlara göre, Kuber egemenliğini güçlendirdikten sonra Avar kağanına karşı büyük bir başkaldırı başlatmıştır. Çağdaş tarihçiler, bu başkaldırının 670 ile 680 arasında meydana geldiğini düşünmektedir. Yaklaşık 70,000 Ön Bulgardan oluşan bu asi grup, Bizans topraklarına doğru yola çıkmıştır. Avar kağanı bu göçleri durdurmak için girişimlerde bulunmuştur, ancak Avarlarla yaptıkları savaşlar neticesinde Tuna'yı geçmişlerdir.
Kuber ve ona tabî halk, Selânik dolaylarına kadar göç hareketini sürdürdü. Kuber, Bizans'a bir elçi göndererek arkasındaki Ön Bulgar kavimleriyle birlikte burada yerleşmek istediklerini Doğu Roma'ya bildirdi. Bunu Bizans imparatoru kabul etti ve Slav bir kabile olan Dragovitlere Kuber ve ona bağlı olanlara yiyecek tedariki için emir verdi. Ancak, Kuber'in tebası hâlâ atalarının memlketine dönmek istediklerinden bu coğrafyaya yerleşmedi ve bu teba dağılmaya başladı. Bu durum karşısında ordusunun güç kaybetmesinden korkan Kuber, Bizans imparatoruna başvurarak imparatordan Ön Bulgarların bölgeyi terk etmesini yasaklayabilmesi için yetki istedi. Onun bu teklifi reddedildi. Bunun üzerine Kuber, kentteki iç savaştan yararlanarak Selanik'i işgal etmeye karar verdi. Ancak kentin kapılarını açmayı deneyen Kuber'in adamları, Kuber'in bu düşüncesinin anlaşılmasına neden oldu.
Kuber'in yaşamıyla ilgili bu bilgilerin dışında herhangi bir kaynak yoktur. Zlatarski ve Cankova-Petkova da dâhil olmak üzere bazı çağdaş tarihçiler, onun İşbara'nın Bulgar İmparatorluğu ile aynı zamanda yaşayan Makedonya'daki Ön Bulgar hanlığını kurduğunu iddia etmektedir. Bu tarihçiler aynı zamanda, Slav kavimlerinin Selanik'teki isyanlarını bastıran İmparator II. Justinianos'un, 689'da İstanbul'a dönüşünde Kuber'e bağlı Ön Bulgarlar tarafından pusuya düşürüldüğünü iddia etmektedir.
Makedonyalı arkeolog Ivan Mikulčić'e göre, özellikle kalelerdeki arkeolojik buluntular, Kuber'in doğu Arnavutluk ve Makedonya'daki varlığını kanıtlamaktadır. Çünkü, bu kalelerde Ön Bulgar kültürünün önemli ögelerinden tamgalar, tılsımlar, metalürjik ürünler ve kurganlara rastlanmıştır. Özellikle, Erseka ve Vrap'ta bulunan hazinelerde bu durum daha belirgindir.
Livingston Adası'nda bulunan Tangra Dağları'ndaki Kuber Zirvesi Kuber'in adıyla adlandırılmıştır.5
Orijinal kaynak: kuber. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page