judensau ne demek?

Judensau (Almancada "Yahudilerin domuzu" veya "Yahudi domuzu"),1 antisemit bir betimlemedir. Yahudileri aşağılamak ve itibarsızlaştırmak amacıyla, Yahudilerin dişi domuzla müstehcen ilişkiye girdiklerini gösteren bu betimleme başta Almanya olmak üzere genel Avrupa ülkelerinde 13'üncü yüzyıldan başlayarak kullanılmıştır ve popülerliği 1600'lere dek sürmüştür.2

Önbilgi

Kaşerut kurallarınca domuzun Yahudiler için yasak oluşu Tora'nın Levililer kitabında (11:2-8) yazmaktadır. Yahudilerin, domuzun (bazen şeytan olarak da betimlenir) etrafını çevrelemesi, sütünü emmesi ve domuzla cinsel ilişkiye girmesini betimleyen bu imaj Yahudilikle dalga geçmek için yaratılmış antisemit bir propaganda örneğidir.

Bu resim Ortaçağ'da, çoğunlukla kilise ve katedral duvarlarının dış cephesine, sokaktan (örneğin, Wittenberg ve Regensburg) görülebilecek şekilde tasarlanmıştır. Bunun tahta gravürden yapılmış ilk örneğine Köln Katedralinde rastlanır ve yapılış tarihi yaklaşık 1210'dur. İlk taş örnek ise 1230'larda yaratılıp Brandenburg Katedralinde kullanılmıştır. 1470'te yapılan gravür, başta antisemit yorumlar olmak üzere popüler basında kullanıldı. 1475 ila 1507 arasında dikilen ve 1801'de yıkılan Frankfurt'taki Köprü Kulesi'nin Yahudi gettosuna bakan duvarındaki muazzam resimde Judensau ile birlikte dini cinayete kurban gittiği iddia edilen Trentolu Simon'un betimlemesi vardı.3

Wittenberg'de Judensau

Wittenberg'de, Martin Lutherin vaaz verdiği Stadtkirche kilisesinin cephesinde 1305'ten beri Judensau bulunmaktadır. Domuzun kuyruğunun altına bakan bir haham ve sütünü emen Yahudiler resmedilmiştir. Resimdeki yazıda, İbranice Tanrı'nın ismini simgeleyen söz çarpıtılarak "Rabini Shem hamphoras" yazılmıştır. Bu heykel, Almanya'da, Ortaçağ'dan beri ayakta kalmayı başaran son Yahudi aleyhtarı eserdir. 1988'de, Kristal Gece'nin 50. yıldönümü sebeiyle heykelin altına Holokost'ta 6 milyon Yahudi'nin öldürüldüğüne dair not düşüldü.4

Luther, Vom Schem Hamphoras (1543) kitabında Wittenberg'deki Judensau heykeli hakkında yorumda bulunarak antisemitizme devam etmiş ve Talmud'un domuzun arkasından geldiğini anlatmıştır:

Burada kilisemizde taştan (dişi) domuz heykeli vardır. Genç domuzlar ve Yahudiler altına yatmış meme emiyorlar. Domuzun arkasındaki haham çömelmiş ve sağ ayağını kaldırmış, (domuzun) kuyruğunu yukarıda tutarak yoğun bir şekilde kuyruğunun altına ve onun Talmud'una bakıyor, sanki şiddetli ve sıra dışı bir şey okur gibi, Shemhamphoralarını kesinlikle buradan alıyorlar.5

{{-}}

Kısmi liste

Bugün Judensau heykellerinin bulunduğu kiliselerin bazıları:

Galeri

Dosya:Judensau brb dom.jpg|Brandenburg Katedralinde Judensau Dosya:Colmar Cathédrale Judensau.JPG|Colmar St. Martin Katedralinde Judensau Dosya:Heilsbronn Münster - Mortuarium 0.jpg|Heilsbronn Katedralinde Judensau Dosya:Regensburger_Dom_Judensau_2004.jpg|Regensburg St. Peter Katedralinde Judensau Dosya:Wimpfen-stiftskirche-judens.jpg|Wimpfen Katedralinde Judensau Dosya:Judensau-Wittenberg.jpg|Luther'in hakkında konuştuğu, Wittenberg'deki Judensau Dosya:Judensau from Frankfurt.jpg|Frankfurt am Main'da Köprü Kulesi'nde şehit Trento'lu Simon ile Judensau Dosya:Judensau judenschule 1822.JPG|Antisemit kitaptan alıntı (Aarau 1822)

Kaynakça

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: judensau. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Schreckenburg, Heinz, The Jews in Christian Art, p.331-337, 1996, Continuum, New York, ISBN 0826409369. Cologne illustrated p. 332, Frankfurt pp. 335-7

Kategoriler