gn-z11 ne demek?

GN-z11, Büyükayı Takımyıldızı'nda bulunan yüksek derecede kırmızıya kaymış bir galaksidir.¹ GN-z11, yaklaşık 32 milyar ışık yılı (9,8 milyar parsek) gerçek mesafeye karşılık gelen z= 11,09'luk bir spektroskopik kırmızıya kaymaya sahiptir.² 13,4 milyar yıl önce, büyük patlamadan sadece 400 milyon yıl sonra var olduğu haliyle gözlemlendi.³⁴⁵ Sonuç olarak, GN-z11'in uzaklığı bazen uygun olmayan bir şekilde⁶ 13,4 milyar ışık yılı, yani ışığın aldığı yol mesafesinin ölçümü olarak belirtilir.⁷⁸

Temmuz 2022'de GLASS-z13'ün keşfine kadar gözlemlenebilir evrende tanımlanmış en yaşlı ve en uzak bilinen gökadaydı. GN-z11 Hubble Uzay Teleskobu'nun CANDELS ve GOODS-Kuzey anketleri verilerini inceleyen bir ekip tarafından tespit edilmiştir.⁹¹⁰

Yale Üniversitesi'nden çalışma ortak yazarı Pascal Oesch'e göre şu anda dünyanın bu galaksinin yaklaşık 32 milyar ışık yılı uzaklıkta olduğu tahmin ediliyor.¹¹

Hubble'ın geniş alan kamerası 3'ü kullanan araştırma ekibi, GN-z11'e olan mesafeyi spektroskopik olarak ölçebilmek için kâinatın genişlemesi sebebiyle meydana gelen kırmızıya kaymayı ölçmek üzere ışığı bileşen renklerine ayırdı.¹²

GN-z11, Samanyolu'ndan 25 kat daha küçük olup Samanyolu Galaksisi yıldız kütlesinin %1'ine sahiptir. GN-z11, Samanyolu Galaksisi'nin bugün yaptığının yaklaşık 20 katı kadar bir hızla yıldız meydana getirmektedir.¹³

Çalışmanın yazarları şunları söyledi: “Bu kadar büyük bir galaksinin ilk yıldızların oluşmaya başlamasından ancak 200-300.000.000 yıl sonra var olması şaşırtıcı”, “O kadar erkenden bir milyar Güneş kütleli (bir Güneş kütlesi Güneş'in kütlesine eşittir) bir galaksi meydana getirmesiyle gerçekten büyük oranda yıldız üreterek hızlı bir büyüme sergilyor."¹⁴

“Böyle büyük bir mesafede bu beklenmedik parlak galaksinin keşfi, galaksilerin oluşumu için mevcut teorik modellerin bazılarını zorluyor”, “Böyle parlak galaksilerin kâinatta çok erken tarihte gerçekten ne kadar yaygın olduğunu ölçebilmek için daha büyük alan veri kümelerine şimdi ihtiyaç var.”¹⁵