de facto ne demek?

"De facto" Latince bir deyimdir ve "gerçekte" veya "fiilen" anlamına gelir. Yasal veya resmi olarak tanınmasa bile, pratikte var olan bir durumu tanımlar. Yani, de jure ("hukuken") durum ile de facto durum arasında fark vardır.

De facto durumun bazı özellikleri şunlardır:

• Resmi tanıma eksikliği: De facto durum, genellikle resmi bir hükümet veya yetkili makam tarafından tanınmaz. Bu, geçici bir durum veya uzun süreli bir durum olabilir.
• Pratik gerçeklik: De facto durum, gerçekte yaşanan ve işleyen bir durumdur. İnsanlar bu duruma göre hareket ederler ve hayatlarını buna göre düzenlerler.
• Zorlama gücü: Bazen de facto durum, zorlama gücüyle yürürlüğe konmuş olabilir. Örneğin, bir askeri darbeden sonra kurulabilecek bir rejim, de facto olarak yönetebilir, ancak hukuken meşru sayılmayabilir.
• Geçicilik potansiyeli: De facto durumlar geçici olabilir ve resmi bir düzenleme ile yerini de jure duruma bırakabilir veya çökebilir.

Örnekler:

• De facto hükümet: Bir ülkede resmi olarak tanınan bir hükümet olmasa bile, fiilen ülkeyi yöneten bir grup insan olabilir. Örneğin, iç savaş sırasında ortaya çıkan ve belli bir bölgeyi kontrol eden bir grup.
• De facto standartlar: Teknoloji sektöründe, resmi bir standart olmasa bile, yaygın olarak kullanılan ve kabul gören bir teknoloji de facto standart olarak kabul edilebilir. Örneğin, Microsoft Windows işletim sisteminin uzun yıllar boyunca bilgisayar pazarındaki hakimiyeti.
• De facto ayrımcılık: Resmi olarak yasaklansa da, pratikte var olan ayrımcılık durumları.

De facto ve De jure arasındaki fark:

Özellik	De Facto	De Jure
Anlamı	Gerçekte, fiilen	Hukuken, resmen
Resmi Tanıma	Yok veya sınırlı	Var
Meşruiyet	Mutlaka meşru değil	Hukuken meşru
Dayanma	Güç, uygulama, yaygın kabul	Yasa, anayasa

Özetle, "de facto" terimi, resmi durumun aksine, gerçekte yaşanan ve işleyen durumu tanımlar. Bu durum, meşru veya meşru olmayan, geçici veya kalıcı olabilir. Anlamını tam olarak anlamak için, hangi bağlamda kullanıldığına dikkat etmek önemlidir.