berjer ne demek?

Berjer, arkalığı kabarık ve yüksek, yanlıklarla, kolluklarla donatılmış, oturacak yeri geniş, derin ve rahat tek kişilik koltuk.

Mobilyacılıkta tekli koltuğun ilk örneğidir.¹ Fransa'da bir saray mobilyası olarak ortaya çıkmıştır ve mobilya tasarımında Rokoko akımının bir ürünü olarak bilinir. Ana özellikleri; rahat, yumuşak derin bir oturma yüzeyi, iç bükey sırtlığı ve yastık destekli, yanları kaplı kolçakları olmasıdır. Dinlenme ve uzun oturmak için düzenlenir, bazı durumlarda ayak uzatmak için önüne ek bir tabure veya puf getirilir. Diğer koltukların lideri olarak biçimlendirildiği için "baba koltuğu", "baş koltuk" gibi isimlerle de anılır.²

Etimoloji

Kökeni, çoban anlamına gelen Fransızca "bergére" kelimesidir. Sırtlığı, duruşu ve mekân içindeki diğer koltuklara liderlik edişinden ötürü bu şekilde adlandırılmıştır. Bu koltuk modeli, aynı mekândaki diğer koltukların lideri olarak biçimlendirildiği için yüksek statü ifade etmekte idi.

Geçmişi

Fransa'da 17. yüzyılda Barok döneminin sonlarında biçimlenmeye başlayan ve başlangıçta oturmak için değil, bir statü sembolü olarak sergilenmek için kullanılmakta olan berjer, zamanla bir oturma aracına dönüştü. Barok dönem bittikten sonra tam şeklini aldı; Rokoko ve Yeni Klasik dönemlerde, ana prensiplerini kaybetmeden dönemin etkilerini taşıyacak şekilde değişikliğe uğradı. Kadınların kabarık etekleri ve erkeklerin dar pantolonları ile oturabilmeleri için kolçakların geriye çekilerek oturma yüzeyinin dışarı itildiği modeller üretildi. Ayrıca döneminin kadınlarının peruklarının bozulmaması için sırtlık kısmı omuz hizasında kalacak şekilde biçimlendi.

XIV. Louis, XV. Louis ve XVI. Louis dönemlerinin en çok tercih edilen mobilyası olan berjer³, matbaanın bulunmasından sonra basılan mobilya kataloglarında bir şezlong, bir koltuk ve çeşitli perde ve dokumalarla takım olarak sipariş edilebilen setlerin içinde de yer almıştır. Kullanıldığı bölgenin iklimine bağlı olarak oda içindeki ısı kaynağı ateşin sıcağını tutmak için bu mobilyanın sırt kısmı yüksek ve kulaklı modelleri de kullanıldı. Mahremiyet ihtiyacını karşılamak üzere kendi içine kapalı modeller de üretilmiştir ve berjer, sağladığı saklanma imkanı nedeniyle bazı kaynaklarda "casus koltuğu" olarak adlandırılır.⁴

Modern dönemlerde berjerden esinlenerek koltuk modelleri üretilmiştir. 1958 yılında Kopenhag'da bir otel için Arne Jacobsen tarafından tasarlanan ve Fritz Hansen tarafından üretilen yumurta koltuk, 1965 yılında Eero Aaronio tarafından tasarlanan "Top koltuk" ("dünya koltuk" olarak da bilinir) berjer koltuktan ilham alan modern dönem koltuk modellerindendir.⁵