Ankhises ( ;1 Yunanca: 'Ankhísēs' ), Yunan ve Roma efsanelerinde Truva kraliyet ailesinin bir üyesiydi. Dardanya'lı Capys ve İlos'un kızı Themiste'nin oğludur. En çok Aeneas'ın babası olarak ve Virgilius'in Aeneid'indeki tedavisiyle ünlüdür.2 Ankhises'in kardeşi Acoetes'tir ve Acoetes de rahip Laocoon'un babasıdır.3
Ankhises, Tanrıça Afrodit'in (Roma tanrıçası Venüs'e eşdeğer) ölümlü bir sevgilisidir. Zeus, Eros'u Afrodit'i okla vurmaya ikna etmesinden sonra; Ankhises'in İda Dağı'nda koyun güttüğünü görünce aşık olur.4 Bir versiyon, Afrodit'in bir Frig prensesi gibi davranarak Ankhises'i baştan çıkardığını, ancak daha sonra Aeneas adında bir oğulları olacağını bildirmek için gerçek kimliğini açıklamıştır; Afrodit, Ankhises'i, eğer birine çocuğunun annesi olduğunu söylerse Zeus'un onu yıldırımla yere sereceği konusunda uyarmıştır. Ankhises, Afrodit'in uyarısını dikkate almaz ve farklı versiyonlarda onu kör eden ya da öldüren bir yıldırım çarpar.5 Afrodit'in Anchises'i baştan çıkarması ve Aeneas'ın doğuşunun bilinen ilk anlatımı, Afrodit'e yazılan Homerik İlahisi'dir . Bibliotheka'ya göre, Ankhises ve Afrodit'in çocuksuz ölen, Lyrus isimli başka bir oğulları daha vardır. Ankhises, daha sonra Eriopis adında ölümlü bir kadınla evlenir; şerhlere göre, Ankhises'in Aeneas ve Lyrus dışında başka çocukları da olur.6 Homeros, İlyada'da, kuzeni Alcathus ile evlenen, çocukların en büyüğü olan ("babasının ve annesinin sevgilisi") Hippodamia adında bir kızdan bahseder.7 Truva Savaşı sonunda, Truva düştükten sonra, yaşlı Ankhises oğlu Aeneas tarafından yanan şehirden taşınarak çıkarılır. Yanlarında Aeneas'ın karısı Kreusa ve küçük oğlu Ascanius da vardır. Ancak Aeneas'ın eşi Kreusa kaçmak isterken ölür.8 Konu, Federico Barocci'nin Roma'daki Galleria Borghese'deki ünlü bir versiyonu da dahil olmak üzere birçok resimde betimlenmiştir. Kurtarma sahnesi, Shakespeare'in Julius Sezaroyununda; Cassius, Brutus'u Sezar'ı öldürmeye ikna etmeye çalıştığında yaptığı bir konuşmada da bahsedilir. Ankhises yıllar sonra ölür ve Sicilya'da gömülür.9 Aeneas daha sonra Hades'i ziyaret eder ve babasını tekrar Elysian Fields'de görür.10
Homeros'un İlyadasında Yunanistan Sikyon'da zengin bir yerli ve Echepolus'un babası olan başka bir Ankhises'ten bahsedilir.11
Afrodit'e yazılan Homerik İlahi, Afrodit'in Ankhises'i nasıl baştan çıkardığını ayrıntılarıyla anlatır.12 Sadece üç bakire tanrıçanın ( Athena, Artemis ve Hestia ) Afrodit'in güçlerine karşı nasıl bağışık olduğunu açıklayarak başlar.13 Afrodit, tanrıları ve tanrıçaları ölümlülere aşık eder.14 Zeus bile onun güçlerinden kurtulamaz ve Afrodit'i kendi yerine koymak için, onu yakışıklı ölümlü Ankhises'e aşık eder.15
Afrodit, ilk olarak, Ankhises'e sığırlarını otlattığı İda Dağı'nın tepelerinde rastlar.16 Ankhises, bir ölümsüzün güzelliğine sahip olarak tanımlanır.17 Afrodit Kıbrıs'a gider ve banyo yapar.18 Sonra bir ölümlü kılığında Troas'a döner ve bir kulübede Ankhises'i yalnız bulur.19 Ankhises Afrodit'i ilk gördüğünde onun bir tanrıça, bir lütuf ya da bir nympha olduğuna ikna olur.20 Afrodit, onu bir Frig prensesi olduğuna ve Hermes'in kendisini Ankhises ile evlenmek için oraya getirdiğine ikna eder.21 Ankhises ona olan arzusuna kapılır ve ona hemen sahip olması gerektiğini söyler ve böylece sevişirler.22
Seviştikten sonra Afrodit, Ankhises'i derin bir uykuya sokar ve giyinir.23 Giyindikten sonra onu uyandırır ve gerçek kimliğini ona gösterir.24 Ankhises onun kimliğini öğrendiğinde dehşete düşerek pişman olur ve bir tanrıçayla yatmanın hiçbir yararı getirmeyeceğini söyler.25 Afrodit, kendisine Truvalılar arasında saygı duyulan ve onu zenginleştirecek Aeneas adında bir oğul doğuracağını söyleyerek onu teselli eder.26 Ankhises'i daha da rahatlatmak için ona iki ilişkiden bahsetmeye devam eder: Zeus ile Ganymedes arasındaki ilişki ve Eos ile Tithonus arasındaki ilişki.27 Her iki ilişki de bir ölümlü ve bir ölümsüz arasındadır ve ölümlü bu ilişkiden hayatını kaybetmeden kurtulabilmiştir. Daha sonra oğullarının beş yaşına gelene kadar nymphalar tarafından nasıl büyütüleceğini ve sonra Aeneas'ı ona getireceğini ayrıntılarıyla anlatır.28 Ardından Afrodit ayrılır ve gitmeden önce çocuğunun annesinin kim olduğunu açıklamaması konusunda uyarır; aksi halde Zeus'un onu cezalandıracağını söyler.29
Virgilius'un Aeneid'i, Truva'nın düşüşünden sonra Aeneas'ın yolculuğunu konu alır. Aeneas'ın babası Ankhises destanda bir karakterdir. Ankhises destanın büyük kısmında ölü olmasına rağmen, çoğu zaman Aeneas'a tavsiyede bulunmak için birkaç kere daha görünür.
Anchises'ten en çok 2. Kitapta bahsedilir. Aeneas Dido'ya Truva'nın düşüşünü anlatırken adı geçer.30 Truva'nın düşüşü sırasında Aeneas, Ankhises'i, karısı Kreusa'yı ve oğlu Ascanius'u kurtarmak için eve döner.31 İlk başta Ankhises, Aeneas'la gitmeyi reddeder ve Aeneas'a onsuz gitmesini söyler.32 Aeneas, Ankhises'i terk etmeyi reddeder ve hepsinin Truva'da öleceğini anlatır.33 Kreusa, Aeneas ile kararı konusunda tartışır ve onlar tartışırken Ascanius'un kafasında alevler belirir.34 Ankhises bunu fark eder ve Jüpiter'in gitmeleri gerektiğine dair bir işaret göndermesi için dua eder.35 Tam o sırada gök gürültüsünü duyarlar ve kayan bir yıldız görürler.36 Böylece, Ankhises, Aeneas'la isteyerek gitmeye ikna olur.37 Truva'dan kaçarken Aeneas, Ankhises'i sırtında taşır, Ascanius ise babasının yanında yürürür.38 Kreusa onları arkadan takip eder ancak kısa süre sonra kaybolur ve öldürülür.39 Truva'dan ayrılırken kaçan diğer Truvalılarla karşılaşırlar.40
3. Kitapta Ankhises'ten, Aeneas Truvalıların Kartaca'ya nasıl geldiğine dair hikâyesine devam ederken bahsedilir.41 Ankhises, kaçan Truvalılar için bir lider ve danışman olarak hizmet eder. Truva'dan ayrıldıktan sonra mülteciler Trakya'ya ve ardından Delos'a doğru yol alırlar.42 Delos'ta. Apollon onlara yeni evlerini atalarının orijinal evinde yapmaları gerektiğini söyler.43 Ankhises Apollon'un dediklerini, Girit olarak yanlış yorumlar ve Truvalılar Girit'e doğru yola çıkarlar.44 Orada bir şehir kurarlar ama çok geçmeden bir veba salgını olur.45 Ankhises, Aeneas'a Delos kahinini bulmasını söyler.46 Ancak öncesinde Aeneas, rüyasında ev tanrıları tarafından ziyaret edilir; tanrılar ona yanlış yerde olduklarını ve İtalya'ya gitmeleri gerektiğini bildirir.47 Aeneas, Ankhises'e rüyayı anlatır.48 Ankhises, Apollon'un İtalya'da bir yuva kurmalarını amaçlamış olması gerektiğini anlar ve bu nedenle Truvalılarla İtalya'ya doğru yola çıkarlar.49 İtalya çok uzakta olduğu için Truvalılar birçok kez durmak zorunda kalırlar.50 Ankhises, İtalya'ya varmadan Sicilya'da ölür.51
Ankhises'ten, Truvalılar Kartaca'dan ayrıldıktan sonra Kitap 5'te bahsedilmiştir.52 Fırtınalar onları Sicilya'da durmaya zorlar ve Aeneas, babasının öleli bir yıl olduğunu hatırlar.53 Aeneas, ölen Ankhises'in onuruna bir festival düzenleyeceklerini ilan eder.54 Ankhises'in mezarında ritüeller yapılır ve kurbanlar sunulur.55 Dokuzuncu gün, Aeneas babası için bir tekne yarışı, koşu yarışı, boks, okçuluk ve sahte bir savaştan oluşan cenaze oyunları düzenler.56 Ankhises büyük bir onurla gömülmüştür.57 Cenaze oyunlarından sonra, seyahat etmekten yorulan Truvalı kadınlar gemileri ateşe verirler.58 Çoğu gemi Jüpiter tarafından kurtarılsa da, Aeneas cesaretini kaybeder ve Sicilya'da kalmayı düşünür.59 Ankhises'in hayaleti daha sonra Aeneas'a görünür ve ona tavsiyelerde bulunur.60 Aeneas'a kendisini Jüpiter'in gönderdiğini ve Jüpiter'in gemileri kurtardığını söyler.61 Aeneas'ı yolculuğuna devam etmeye teşvik eder, yorgun Truvalıları Sicilya'da bırakması ve en güçlü Truvalıları İtalya'ya götürmesi gerektiğini bildirir.62 Ankhises ayrıca Aeneas'a onu yeraltında ziyaret etmesini söyler.63 Aeneas, Ankhises'in tavsiyesine uyar ve Sicilya'yı terk eder.64
Kitap 6'da Aeneas yeraltı dünyasına gittiğinde Ankhises'ten bahsedilir.65 Aeneas babasını yeraltında bulduğunda, gözyaşları içinde bir araya gelirler.66 Aeneas, Ankhises'e sarılmaya çalışır ama başaramaz.67 Sonra Aeneas bir nehir etrafında toplanmış insan sürülerini gözlemler.68 Babasına nehri ve çevresindeki insanları sorar.69 Ankhises ona bunların gelecekteki torunları olduğunu ve nehrin Lethe olduğunu söyler.70 Yeraltı dünyasında acı çektikten ve temizlendikten sonra, reenkarne olması gereken ruhların, reenkarne olabilmek ve anılarını unutmak için Lethe nehrine gittiklerini anlatır.71 Ankhises daha sonra Aeneas'a torunlarından bazılarını gösterir ve onların yapacağı kahramanlıkları anlatır.72 İlk önce, Aeneas'ın ölümünden sonra, Aeneas ve Lavinia'dan doğacak Silvius'tan bahseder.73 Ankhises ayrıca, Ascanius'un soyundan Sezarların, Silvius'un soyundan Romulus'un geleceğini ve Romalıların başarılı olacağından bahseder.74 Aeneas, Marcellus'u görür ve Ankhises'e kim olduğunu sorar. Ankhises ona, Marcellus'un Romalılar için nasıl büyük bir keder olacağını, çünkü büyük bir vaatte bulunacağını ve çok genç öleceğini söyler.75 Sonra Ankhises, Aeneas'ı boynuz ve fildişi kapılarından geçirerek yeraltı dünyasının dışına çıkarır.76 Bu, Ankhises'in Aeneid'te son büyük görünüşüdür.
Ankhises, Ovidius'un Metamorfozlarında da birkaç sahnede geçmektedi*.* İlk olarak ondan 9. Kitapta bahsedilir. Hebe tarafından "gençliğin" Iolaus'a geri verilmesinden sonra, diğer tanrı ve tanrıçalar "gençliğin" kendi sevdiklerine de geri verilmesini isterler (9.577-621).77 Venüs, gençliğin Ankhises'e geri döndürülmesini ister (9.619-20).78
Ankhises'ten Kitabı 13'de Anius'un kızlarının hikâyesi anlatılırken tekrar bahsedilir . Hikâye, Aeneas, Ankhises, Ascanius ve diğer Truvalı mültecilerin Truva'dan nasıl kaçtıklarını, Antandros'a, ardından Trakya'ya nasıl gittiklerini ve nihayet Delos'a nasıl geldiklerini kısaca anlatarak başlar (13.905-18).79 Ankhises, Delos'a vardığında, Apollon'un kralı ve rahibinin kim olduğunu Anius'a sorar (13.931-4).80 Anius, kızlarının dokundukları şeyleri tahıla, şaraba ve zeytinyağına çevirme yeteneğini nasıl kazandıklarını, ancak bu hediyenin Yunanlar tarafından kaçırıldığı için onlara sefaletten başka bir şey getirmediğini anlatıyor (13.944-67).81 Bunun üzerine kızları teslim edilmek istendi ve beyaz güvercinlere çevrildiler (13.968-80).82
Ankhises'ten, Kitap 14'te birkaç kez kısaca bahsedilir. İlk kez "Ve kumların içindeki şehirden kaçtıklarında, Aeneas bir kere Eryx'e (Sicilya) tekrar döndü, arkadaşı Acestes'in kraliyet evinde, babası Ankhises'in mezarının olduğu yerde babasını hediyelerle onurlandırdı " şeklinde geçer. (14,106-10).83 Burada, Aeneas'ın Aeneid'in 5. Kitabında Ankhises için düzenlediği cenaze oyunlarına gönderme yapar. İkinci kez, "Aeneas kendisine söylendiği gibi yaptı ve yeraltı dünyasının zorlu kaynaklarını, atalarının ruhlarını ve o büyük ruhlu ve saygıdeğer adam olan babası Ankhises'in hayaletini gördü" şeklinde geçer. (14.171-5).84 Burada ise, Aeneis'in 6. Kitabında Aeneas'ın yeraltı dünyasına yaptığı yolculuğa atıfta bulunur.
Orijinal kaynak: ankhises. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
"Anchises" in The New Encyclopædia Britannica. Chicago: Encyclopædia Britannica Inc., 15th edn., 1992, Vol. 1, p. 377. ↩
Roman, L., & Roman, M. (2010). ↩
<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHomerLattimore2011">Homer; Lattimore, Richmond (2011). The Iliad of Homer. Chicago: The University of Chicago Press. pp. 303, 480. ISBN <bdi>9780226470498</bdi>.</cite> ↩
<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFUnknown">Unknown. Homeric Hymn to Aphrodite.</cite> ↩
<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFUnknown">Unknown. Homeric Hymn to Aphrodite.</cite> ↩
<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFVirgilAhl2007">Virgil; Ahl, Frederick (2007). Aeneid. Oxford: Oxford University Press. ISBN <bdi>9780199231959</bdi>.</cite> ↩
<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFVirgilAhl2007">Virgil; Ahl, Frederick (2007). Aeneid. Oxford: Oxford University Press. ISBN <bdi>9780199231959</bdi>.</cite> ↩
<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFVirgilAhl2007">Virgil; Ahl, Frederick (2007). Aeneid. Oxford: Oxford University Press. ISBN <bdi>9780199231959</bdi>.</cite> ↩
Roman, L., & Roman, M. (2010). ↩
<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFVirgilAhl2007">Virgil; Ahl, Frederick (2007). Aeneid. Oxford: Oxford University Press. ISBN <bdi>9780199231959</bdi>.</cite> ↩
<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOvidMartin2010">Ovid; Martin, Charles (2010). Metamorphoses. New York: Norton. ISBN <bdi>9780393925340</bdi>.</cite> ↩
<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFOvidMartin2010">Ovid; Martin, Charles (2010). Metamorphoses. New York: Norton. ISBN <bdi>9780393925340</bdi>.</cite> ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page