sicilya ne demek?

Sicilya (İtalyanca: Sicilia, ), Akdeniz'in en büyük adası ve İtalya'nın 20 bölgesinden birisidir.¹ İtalya'nın beş özerk bölgesinden biri olan Sicilya'nın nüfusu yaklaşık 5 milyondur.²

Coğrafya

Sicilya, kabaca üçgen bir şekillidir ve ona bu şekilTrinacriaadını verir.

Kuzeydoğuda Calabria 'dan ve İtalyan anakarasının geri kalanından kuzeyde yaklaşık genişliğinde ve güneyde yaklaşık genişliğinde Messina Boğazı ile ayrılır.³

Kuzey ve güney kıyılarının her biri yaklaşık uzunluğunda düz bir çizgi olarak ölçülürken, doğu kıyısı yaklaşık 180 km; toplam kıyı uzunluğu tahmini 'dir.

Adanın toplam alanı ⁴ alana sahipken Sicilya Özerk Bölgesi (çevredeki daha küçük adaları içerir) alana sahiptir⁵.

Sicilya'nın iç kesimleri çoğunlukla tepeliktir ve mümkün olan her yerde yoğun bir şekilde ekilir. Kuzey sahili boyunca Madonie, , Nebrodi, sıradağları ve Peloritani, anakaranın Apennines bir uzantısıdır. Etna Dağı konisi doğu kıyısına hakimdir. Güneydoğuda aşağı Hyblaean Dağları vardır.⁶ Enna ve Caltanissetta bölgelerinin madenleri 19. yüzyıl boyunca önde gelen sülfür üretim bölgesinin bir parçasıydı ancak 1950'lerden beri sülfür azaldı.

Sicilya ve çevresindeki küçük adalarda oldukça aktif bazı yanardağlar vardır.

Doğu Sicilya’nın iç kısmındaki Etna Yanardağı Avrupa'nın en büyük aktif yanardağıdır ve hala mevcut patlamalarıyla adanın üzerine kara kül dökmektedir. Halen yüksekliğindedir ancak bu zirve patlamalara göre değişir; dağ halen 1981'de olduğundan daha alçaktır. Alpler'in güneyinde İtalya'nın en yüksek dağıdır.

Etna bazal çevresi olan alanını kaplar. Bu, onu İtalya'daki aktif yanardağların üçünden açık arayla en büyüğü yapar ve bir sonraki en büyüğü olan Vezüv Yanardağı'nın yaklaşık iki buçuk katıdır.

Yunan mitolojisinde, ölümcül canavar Typhon, gökyüzünün tanrısı Zeus tarafından dağın altına hapsolmuştu. Etna Dağı Sicilya'nın kültürel bir sembolü ve simgesi olarak kabul edilir.

Dosya:Mt Etna and Catania1.jpg|Katanya banliyölerinin üzerinde yükselen Etna Dağı

Sicilya anakarasının kuzeydoğusundaki Tiren Denizindeki Eolie Adaları volkanik bir komplekstir ve Stromboli içerir.

Vulcano, Stromboli ve Lipari'nin üç yanardağı da halen aktiftir ancak ikincisi genellikle uykudadır. Sicilya'nın güney kıyılarında, daha büyük olan Empedocles yanardağı'nın parçası olan Ferdinandea su altı yanardağı en son 1831'de patladı. Agrigento'nun kıyısı ile Pantelleria adası (kendisi uykuda olan bir volkan) arasındadır.

Coğrafi açıdan bakıldığında Sicilya'nın bir parçasını da oluşturan Malta Takımadaları Malta Cumhuriyeti'ne ev sahipliği yapan adalardır.

Özerk bölge ayrıca birkaç komşu adayı da içerir: Aegadian Adaları, Aeolian Adaları, Pantelleria ve Lampedusa.

Sicilya ovalar açısından fakirdir. Çevresinde küçük adalara ev sahipliği yapar (Eolie veya Lipari, Ustica, Egadi, Pantelleria Adası ve Pelagie.)

Nehirler

Sicilya’da çoğu merkezi bölgeden gelen ve adanın güneyinde denize boşalan birkaç nehir vardır. Salso, Licata limanından Akdeniz'e girmeden önce Enna ve Caltanissetta'ndan geçer. Doğuda, Alcantara nehri, Messina ilinden geçer ve Giardini Naxos'ta denize boşalır ve Catania'nın güneyinde İyon Denizi‘ne akan Simeto nehrine girer.

Adadaki diğer önemli nehirler güneybatıdaki Belice ve Platani nehirleridir.

<table> <thead> <tr class="header"> <th>Nehir</th> <th>Uzunluk</th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td>Salso</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td>Simeto</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td>Belice</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td>Dittaino</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td>Platani</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td>Gornalunga</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td>Gela</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td>Salso Cimarosa</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td>Torto</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td>Irminio</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td>Dirillo</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td>Verdura</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td>Alcantara nehri</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td>Tellaro</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td>Anapo</td> <td></td> </tr> </tbody> </table>

Flora ve fauna

Sicilya, adanın tarım alanına dönüştürüldüğü Roma döneminden bu yana oluşan, insan yapımı ormansızlaştırma'nın sık bahsedilen bir örneğidir.⁷ Bu yavaş yavaş iklimi kuruttu, yağışların azalmasına ve nehirlerin kurumasına neden oldu. Orta ve güneybatı illerinde neredeyse hiç orman kalmadı.⁸ Kuzey Sicilya'da üç önemli orman vardır; Etna Dağı yakınında, Nebrodi Dağları ve Bosco della Ficuzza'da (İtalyanca: Riserva naturale orientata Bosco della Ficuzza, Rocca Busambra, Bosco del Cappelliere e Gorgo del Drago) Palermo yakınlarındaki Doğa Koruma alanı.

4 Ağustos 1993'te oluşturulan ve kapsayan Nebrodi Dağları bölge parkı, Sicilya'nın korunan en büyük doğal alanıdır ve Sicilya'daki en büyük ormanı olan Caronia'yı kapsar. Sant'Alfio'da Etna Dağı'nın doğu yamaçlarındaki Yüz At Kestanesi ağacı (Castagno dei Cento Cavalli), 2,000– 4000 yılları arasındaki yaşıyla dünyanın bilinen en büyük ve en yaşlı kestane ağacıdır.<>⁹

Sicilya'nın çok çeşitli faunası vardır. Türler arasında Avrupa yaban kedisi, Kızıl tilki, Bayağı gelincik, Ağaç sansarı, karaca, yaban domuzu, tepeli kirpi, Batı Avrupa kirpisi, Siğilli kurbağa, Avrupa engereği, Kaya kartalı, Bayağı doğan, İbibik ve Bayağı uzunbacak bulunur.¹⁰ Sicilya kurdu (Canis lupus cristaldii), 20. yüzyılda nesli tükenmek üzere alttür endemik bir kurttu.

Zingaro Doğa Koruma Alanı, Sicilya'daki bozulmamış kıyı vahşi yaşamının en iyi örneklerinden biridir.¹¹

Messina Boğazı dahil olmak üzere çevredeki sular, Büyük flamingo ve Oluklu balina gibi daha büyük türler de dahil olmak üzere kuş çeşitlerini ve deniz yaşamını barındırır.

Demografi

Sicilya'da yaklaşık beş milyon insan yaşar ve bu nüfus miktarıyla Sicilya İtalya'nın en kalabalık dördüncü bölgesi 'dir. İtalya'nın birleşmesi'nden sonraki birinci yüzyılda Sicilya, milyonlarca insanın Kuzey İtalya'ya, diğer Avrupa ülkelerine, Kuzey Amerika'ya, Güney Amerika'ya ve Avustralya'ya göçü nedeniyle İtalya bölgeleri arasında en olumsuz net göç oranlarından birine sahipti. Güney İtalya ve Sardunya gibi, adaya göç İtalya'nın diğer bölgelerine kıyasla çok düşüktür çünkü işçiler daha iyi istihdam ve endüstriyel fırsatlar nedeniyle bunun yerine Kuzey İtalya'ya yönelir. 2017'deki Ulusal İstatistik Enstitüsü (ISTAT) rakamlarına göre¹² toplam 5,029,615 nüfustan yaklaşık 175,000 göçmen olduğunu gösterir.¹³

50,000'den fazla göçmeni olan Romenler en çok göçmeni oluşturur, sonra Tunuslular, Faslılar, Sri Lankalılar, Arnavutlar ve Doğu Avrupa'dan diğerleri gelir. İtalya'nın geri kalanında olduğu gibi, resmi dil İtalyanca'dır ve ana din Roma Katolikliği'dir.¹⁴¹⁵

Sicilya idari bölgesi

*Ayrıntı için bknz *

İtalya'nın 1948 Anayasası ile 20 bölgesinden birisidir; ama bölge olarak özel yetkilerle donatıldığı için yarı-özerktir. Sicilya Özerk Bölgesi 9 ile ayrılmıştır: Agrigento ili, Caltanissetta ili, Katanya ili, Enna ili, Messina ili, Palermo ili, Ragusa ili, Siracusa ili ve Trapani ili. Bölgenin merkezi Palermo şehridir. Bu illerin içinde bulunan belde sayıları, alanları, (ISTAT, Mayıs 2010 tahminlerine göre) nüfusları ve nüfus yoğunlukları şu tablodan izlenebilir:

İl ismi	Belde sayısı	Nüfus (kişi)	Alan (km²)	Nüfus yoğunluğu (kişi/km²)
Agrigento ili	43	454.109	3.042	149
Caltanissetta ili	22	271.679	2.124	128
Katanya ili	58	1.088.668	3.552	309
Enna ili	20	172.759	2.562	67
Messina ili	108	653.431	3.247	201

Palermo ili	82	1.247.599	4.992	250
Ragusa ili	12	317.216	1.614	196
Siracusa ili	21	403.203	2.109	191
Trapani ili	24	436.236	2.459	177
Tüm Sicilya	390	5.044.900	25.710	196

Bölgede Latin dili olan İtalyanca'nın Sicilyaca lehçesi konuşulur.

İlk mafya ailesi Sicilya'da kurulmuştur ve MAFIA ismini koyan da Sicilya'dır. Mafyanın en meşhur olduğu kasaba Corleone'dir.

Tarım

Sicilya, volkanik patlamalar nedeniyle verimli topraklarıyla uzun zamandır dikkat çeker. Adanın hoş iklimi yerel tarıma da yardımcı olur.

Başlıca tarım ürünleri buğday, Elmas limonu, portakal (Kan portakalı), limon, domates (Pomodoro di Pachino IGP), zeytin, zeytinyağı, enginar, Hint inciri (Fico d'India dell'Etna DOP), badem, üzüm, Antep fıstığı (Pistacchio di Bronte DOP) ve şaraptır.

Sığır ve koyun yetiştirilir. Ragusano DOP peyniri ve Pecorino Siciliano DOP sayesinde peynir üretimleri özellikle önemlidir.

Ragusa, bal (Miele Ibleo) ve çikolata (Cioccolato di Modica IGP) üretimleriyle ünlüdür.¹⁶¹⁷¹⁸¹⁹²⁰

Sicilya, Veneto ve Emilia-Romagna'dan sonra dünyanın en büyük şarap üreticisi İtalya'nın en büyük üçüncü şarap üreticisidir.²¹ Bölge esasen güçlendirilmiş Marsala şarabı ile tanınır. Son yıllarda şarap endüstrisi gelişti, yeni şarap üreticileri daha az bilinen yerel çeşitlerle deneyler yapmaktadır ve Sicilya şarapları ünlü oldu.²²

Nero d'Avola en bilinen yerel üzüm çeşididir ve adını Siraküza yakınlarında küçük bir kasabadan alır. Bu üzümlerden yapılan en iyi şaraplar, Avola yakınlarındaki ünlü eski bir şehir olan Noto'dan gelir.

Etna Rosso DOC şarabı yapmak için kullanılan Nerello Mascalese, Cerasuolo di Vittoria DOCG şarabı'nın üzümü Frappato, eskiden farklı Pantelleria şarapları yapmak için kullanılan Moscato di Pantelleria üzümü (Zibibbo da denir), Malvasia di Lipari DOC şarabı yapmak için kullanılan Malvasia di Lipari ve Alcamo DOC beyaz şarabı yapımında kullanılan Catarratto diğer önemli yerel üzüm çeşitleridir.

Sicilya'da Syrah, Chardonnay ve Merlot gibi yerli olmayan üzüm çeşitleri kullanılarak da yüksek kaliteli şaraplar üretilir.²³

Sicilya, Caltanissetta'da üretilen Amaro Averna ve yerel limoncello gibi likörleriyle de tanınır.

Balıkçılık Sicilya için başka bir temel kaynaktır. Ton balığı, sardalya, kılıç balığı ve Avrupa hamsi balıkçılığı vardır. Mazara del Vallo Sicilya'daki en büyük ve İtalya'daki en önemli balıkçılık merkezlerindendir.²⁴

Sanayi ve imalat

Sicilya'nın yol sistemindeki iyileştirmeler, sanayi kalkınmasını destekledi. Bölgede önemli üç sanayi bölgesi vardır:

Birkaç gıda endüstrisi ve Avrupa'nın en iyi elektronik sanayi merkezlerinden birinin bulunduğu Katanya Sanayi Bölgesi, "Etna Vadisi" (en meşhuru Silikon Vadisinin onuruna), STMicroelectronics ve Numonyx gibi uluslararası şirketlerin ofis ve fabrikalarını kapsar.²⁵²⁶
Kimya sanayii, petrol rafinerileri ve önemli elektrik santralleri (yenilikçi Archimede kombine çevrim santrali) ile Siraküza Petrokimya Bölgesi;²⁷
Gıda sanayi'nin bulunduğu en gelişmiş Enna Sanayi Bölgesidir.²⁸

Palermo'da Ansaldo Breda gibi ünlü İtalyan şirketlerinin (Fincantieri gibi önemli tersaneler), mekanik fabrikaları, yayıncılık ve tekstil sanayii vardır. Kimya sanayi de Messina İli (Milazzo) ve Caltanissetta İl (Gela) sınırları içindedir.²⁹ Güneydoğu'da (çoğunlukla Ragusa yakınlarında) petrol, doğal gaz ve asfalt sahaları ve Orta Sicilya'da büyük halite yatakları vardır.³⁰ Trapani İli, İtalya'daki en büyük deniz tuzu üreticilerinden biridir.³¹

Turizm

Sicilya'nın güneşli, kuru iklimi, manzarası, mutfağı, tarihi ve mimarisi, anakara İtalya'dan ve yurtdışından birçok turisti kendine çeker.

İnsanlar yıl boyu adayı ziyaret etseler de turizm sezonu yaz aylarında zirveye çıkar. Etna Yanardağı, plajlar, arkeolojik alanlar, Palermo, Katanya, Siraküza ve Ragusa gibi büyük şehirler gözde turistik yerlerdir ancak Taormina eski şehri ve komşu sahil beldesi Giardini Naxos, Eolie Adaları, Erice, Castellammare del Golfo, Cefalù, Agrigento, Pelagie Adaları ve Capo d'Orlando gibi yerler dünyanın her yerinden ziyaretçileri çeker.

Capo d'Orlando'da antik Yunan döneminin en iyi korunmuş tapınaklarından bazıları vardır.

Birçok Akdeniz yolcu gemisi Sicilya'da demir atar ve pek çok şarap turisti de adayı ziyaret eder.

Birkaç Hollywood ve Cinecittà filminin bazı sahneleri de Sicilya'da çekilmiştir. Bu Sicilya'nın turistik bir yer olarak cazibesini artırdı.³²

UNESCO Dünya Mirası Alanları

Sicilya'da yedi UNESCO Dünya Mirası Alanı vardır. Yazıt sırasına göre:

Valle dei Templi (1997), Büyük Yunanistan sanat ve mimarisinin en seçkin örneklerinden biridir ve İtalya'nın ulusal bir anıtı olmasının yanı sıra Sicilya'nın da başlıca cazibe merkezlerinden biridir. Site Agrigento'dadır.³³
Villa Romana del Casale (1997), 4. yüzyılın ilk çeyreğinde inşa edilmiş ve yaklaşık Piazza Armerina kasabasının dışında bulunan bir Roma villasıdır. Dünyanın en zengin, en büyük ve en karmaşık Roma mozaik koleksiyonunu içerir.³⁴
Aeolian Adaları (2000), Tiren Denizi'ndeki volkanik adalardır, adını rüzgarların yarıtanrısı Aeolusndan alır. Aeolian Adaları yaz aylarında turizm merkezidir ve yılda 200,000'e kadar ziyaretçi çeker.³⁵
Val di Noto'nun Geç Barok Kasabaları (2002) "Barok sanatının Avrupa'daki doruk noktasını ve son çiçeklenişini” temsil eder.³⁶ Caltagirone, Val di Catania'da Militello, Catania, Modica, Noto, Palazzolo Acreide, Ragusa ve Scicli adlı birkaç kasabayı kapsar.
Pantalica Nekropolü (2005), Sicilya'da MÖ 13. ila 7. yüzyıllara tarihlenen 5,000'den fazla mezarlı büyük bir Nekropol'dür. Siraküza zengin Yunan tarihi, kültürü, amfitiyatroları ve mimarisi ile dikkat çekicidir. Güneydoğu Sicilya'da bulunurlar.
Etna Yanardağı (2013) dünyanın en aktif yanardağlarından biridir ve neredeyse sürekli faaliyet halindedir. Etna Yanardağı Yunan, Keltler ve Roma klasiğinden ve ortaçağ zamanlardan mitler, efsaneler ve doğa gözlemleri üretmiştir.³⁷
Arap-Norman Palermo ve Cefalù ve Monreale'nin katedral kiliseleri; Sicilya Norman krallığı (1130–1194) döneminden kalma dokuz sivil ve dini yapıdan oluşan diziyi içerir³⁸

Geçici Siteler

Taormina ve Isola Bella;³⁹
Mozia ve Libeo Adası: İtalya'da Fenike-Pön Uygarlığı;⁴⁰
Türk Merdivenleri;⁴¹
Messina Boğazı.⁴²

Arkeolojik alanlar

Birçok farklı kültür adaya yerleştiğinden, adaya hükmettiğinden veya adayı istila ettiğinden Sicilya'da çok çeşitli arkeolojik alanlar vardır. Ayrıca, Yunan dünyasının en dikkate değer ve en iyi korunmuş tapınaklarından ve diğer yapılarından bazıları Sicilya'dadır.⁴³

İşte başlıca arkeolojik alanların kısa bir listesi:

Sicels/Sicans/Elymians/Yunanlar: Segesta, Eryx, Cava Ispica, Thapsos, Pantalica;
Yunanlar: Siraküza, Agrigento, Segesta, Selinunte, Gela, Kamarina, Himera, Megara Hyblaea, Naxos, Heraclea Minoa;
Fenikeliler: Motya, Soluntum, Marsala, Palermo;
Romalılar: Piazza Armerina, Centuripe, Taormina, Palermo;
Araplar: Palermo, Mazara del Vallo.

Sicilya'nın en iyi bilinen arkeolojik alanlarından birinin, Agrigento'daki Valle dei Templi'nin kazısı ve restorasyonu Arkeoloji çevrelerinde basitçe "Serradifalco", Serradifalco'nun Beşinci Dükü olarak bilinen arkeolog Domenico Lo Faso Pietrasanta tarafından yapıldı. Ayrıca Segesta, Selinunte, Siraküza ve Taormina'daki antik alanların restorasyonunu da denetledi.

Kültür

Sicilya uzun zamandır sanat ile ilişkilidir. Birçok şair, yazar, filozof, aydın, mimar ve ressam bu adayla bilinir.

Tüm zamanların en büyük matematikçilerinden Arşimet, Siraküza‘lı bir Yunan filozofudur.⁴⁴ Gorgias ve Empedokles, diğer iki ünlü erken dönem Sicilya-Yunan filozofuyken, Siraküzalı-Yunan Epicharmus ise komedinin mucidi olarak kabul edilir.⁴⁵⁴⁶

Sanat ve mimari

Baglio (it) Batı Sicilya'daki geleneksel yaşam yapılarıdır.

Seramik

Sicilya adasının Terakota seramiği meşhurdur. Sicilya seramiği Yunan kolonizasyonu döneminde mükemmelleşti ve günümüzde de seçkin ve farklıdır.⁴⁷

Günümüzde Caltagirone, seramik ve pişmiş toprak heykellerin sanatsal üretimi için Sicilya'daki en önemli merkezlerdendir.

Ünlü Sicilyalı ressamlar arasında Rönesans sanatçıları Antonello da Messina, Pietro Novelli, Bruno Caruso, Renato Guttuso ve "Sürrealist sanat'ın babası" ve metafizik sanat hareketinin kurucusu Yunan doğumlu Giorgio de Chirico önde gelir.⁴⁸

En tanınmış mimarları İtalyan Barok'un en önemli isimlerinden Filippo Juvarra ve Ernesto Basile'dir.

Mutfak

Adanın ünlü yerel mutfağının ve şarap yapımı eskiden beri vardır. Hatta bu yüzden Sicilya mutfağına bazen Tanrı'nın Mutfağı denir.⁴⁹ Sicilya mutfağının her parçasının kendine özgü bir spesiyalitesi vardır (örneğin Granita gibi Sicilya'nın her yerinde olmasına rağmen Cassata Palermo'ya has bir spesiyalitedir). Malzemeler genelde halk için ucuz kalırken zengin lezzetlidir.⁵⁰

Çevre kıyılardan taze yakalanan ton balığı, çipura, levrek, mürekkep balığı, kılıç balığı, sardalya vb deniz ürünleriyle eşleştirilen domates, enginar, zeytin (zeytinyağı dahil), narenciye, kayısı, patlıcan, soğan, fasulye, kuru üzüm gibi taze sebze ve meyvelerle yapılan Sicilya yemekleri lezzetli ve sağlıklıdır.⁵¹

Güney İtalya'nın geri kalanının mutfağı gibi makarna da Sicilya mutfağında pirinç gibi önemli bir rol oynar, örneğin arancini ile.⁵²

Sicilyalılar, diğer peynirlerin yanı sıra, Pecorino Siciliano ve caciocavallo gibi hem inek hem de koyun sütü kullanarak kendi peynirlerini yapar.⁵³ Kullanılan baharatlar arasında Araplar tarafından tanıtılan safran, hindistan cevizi, karanfil, biber ve tarçın vardır. Maydanoz birçok yemekte bolca kullanılır.

Sicilya mutfağı genellikle deniz ürünleri ile ilişkilendirilse de kaz, kuzu, keçi, tavşan ve hindi gibi et yemekleri de Sicilya'da bulunur. Adaya et yemeklerine olan düşkünlüğü ilk kez kazandıranlar Normanlar ve Swabians idi.⁵⁴

Noto kasabasının yakınlarında yapılan Nero d'Avola şarabı gibi bazı şarap çeşitleri adaya özgü asmalardan yapılır.⁵⁵