agrigento ne demek?

Agrigento (Sicilyaca: Girgenti, Grekçe: Akragas, Latince: Agrigentum, Arapça: Kerkent), İtalya'nın güneybatısındaki Sicilya Özerk Bölgesi'nde, Agrigento iline bağlı ve Napoli şehrinin merkezinin 20 km kuzeybatısından bulunan bir kent ve bir komün.

Coğrafi konumu

Ağrırgento denizi gören ortalama rakımı 230 m olan bir plato üzerinde kurulmuştur. Kuzeyinde bulunan tepelerin zirve sırası şehre biraz doğal bir savunma sağlamaktadır. Şehrin iki tarafında "Hypsas Çayı" ve "Akragas Çayı" adlı iki akarsu bulunur.

Tarihçe

Nüfus gelişimi

Agrigento'nin belediye sınırları içindeki nüfusu (30.11.2010 itibarıyla) 59.136 kişidir. 19. yüzyıl ve 20. yüzyılda Agrigento'nun nüfusunun gelişmesi şu gösterimde görülebilir:1

<small>Kişi</small> <timeline> Colors=

 id:lightgrey value:gray(0.9)
id:darkgrey  value:gray(0.7)
id:sfondo value:rgb(1,1,1)
id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8)

ImageSize = width:455 height:373 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:60000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo

BarData=

 bar:1861 text:1861
bar:1871 text:1871
bar:1881 text:1881
bar:1901 text:1901
bar:1911 text:1911
bar:1921 text:1921
bar:1931 text:1931
bar:1936 text:1936
bar:1951 text:1951
bar:1961 text:1961
bar:1971 text:1971
bar:1981 text:1981
bar:1991 text:1991
bar:2001 text:2001

PlotData=

 color:barra width:20 align:left

 bar:1861 from:0 till: 17828
bar:1871 from:0 till: 20180
bar:1881 from:0 till: 21219
bar:1901 from:0 till: 24872
bar:1911 from:0 till: 26147
bar:1921 from:0 till: 30074
bar:1931 from:0 till: 28677
bar:1936 from:0 till: 32951
bar:1951 from:0 till: 40491
bar:1961 from:0 till: 47919
bar:1971 from:0 till: 49213
bar:1981 from:0 till: 51325
bar:1991 from:0 till: 55283
bar:2001 from:0 till: 54619

PlotData=

 bar:1861 at: 17828 fontsize:S text: 17.828 shift:(-8,5)
bar:1871 at: 20180 fontsize:S text: 20.180 shift:(-10,5)
bar:1881 at: 21219 fontsize:S text: 21.219 shift:(-10,5)
bar:1901 at: 24872 fontsize:S text: 24.872 shift:(-10,5)
bar:1911 at: 26147 fontsize:S text: 26.147 shift:(-10,5)
bar:1921 at: 30074 fontsize:S text: 30.074 shift:(-10,5)
bar:1931 at: 28677 fontsize:S text: 28.677 shift:(-10,5)
bar:1936 at: 32951 fontsize:S text: 32.951 shift:(-10,5)
bar:1951 at: 40491 fontsize:S text: 40.491 shift:(-10,5)
bar:1961 at: 47919 fontsize:S text: 47.919 shift:(-10,5)
bar:1971 at: 49213 fontsize:S text: 49.213 shift:(-10,5)
bar:1981 at: 51325 fontsize:S text: 51.325 shift:(-10,5)
bar:1991 at: 55283 fontsize:S text: 55.283 shift:(-10,5)
bar:2001 at: 54619 fontsize:S text: 54.619 shift:(-10,5)

TextData=

 fontsize:S pos:(20,20)
text:Kaynak - ISTAT

</timeline>

Ekonomi

Turistik yerler

Ağrigento'da görülebilecek turistik yerler şunlardır:

Antik Akragas şehri

Bu antik şehir kalıntısı, birçok tarafı arkeolojik olarak kazılmamakla beraber, günümüzde çok büyük bir alan kaplamaktadır. Bu alan içinde en önemli kısım bir sıra tepe zirvesi olmakla beraber, "Valle dei Templi (Tapınaklar Vadisi)" ismi verilen kısımdır. Bu özel bölge antik şehrin güneyinde bulunan bir kutsal bölge olup MÖ 6. ve 5. yüzyıllarda yapılan 7 "Dorik" stilli sütunlu anıtsal antik Grek-Romalı tapınağı ihtiva eder. Bu bölge 1997'den itibaren UNESCO Dünya Mirasları İtalya listesine alınmıştır. Bu bölgede bulunan en ilgi çekici tapınaklar şunlardır:

    • Tempio della Concordia (Concordia Tapınağı): Romalılar tanrıçası Concordia'ya tapınmak için yapılmıştır. Kurulduğu mevki rakımı 430 m'dir. Etrafı 34 tane Dorik stilde sütunla bezenmiştir. Romalılar idaresi sona erdikten sonra tapınak önce Hristiyanlar tarafından etrafındaki kayalıklara mağaralar kazılarak katomb mezarlık olarak kullanılmıştır. MS 579'da Hristiyan basilikaya çevrilmiştir. 6. yüzyılda bir manastıra dönüştürülmüştür. Bu nedenle bu tapınak yıkılmadan, fazla değiştirilmeden günümüze kadar kalabilmiştir.
    • Tempio di Zeus o Giove Olimpio (Zeus Olimpio Tapınağı): MÖ 489'de Himera antik Sicilya şehrinin Kartacalılara karşı galibiyeti anısına yapılmıştır. Boyutu 113 m x 56 m olan bu Grek tapınağı dünyada bulunan en büyük boyutlu Grek tapınağıdır. Bu tapınak kullanılmakla beraber yapımı MÖ 406'da şehrin Kartacalılar tarafından fethi ile bitmeden bırakıldığı anlaşılmıştır. Bu tapınağın taşlarının çoğu sonradan 18. yüzyılda "Empedocle" limanının rıhtımlarının yapımında kullanılmıştır.
    • Tempio di Castore e Pollüce o dei Dioscuri (Castor ve Pollux veya Dioscuri Tapınağı): Yanlış isim verilmiştir ve gerçekte Grek tanrıçaları Demeter ve kızı Persephone adına yapılmış bir sığınma tapınağıdır. Bu tapınağın taşlarında MÖ 406'da antik şehrin Kartacalılar tarafından ele geçirilmesi sırasında çıkarılan yangının siyah izleri hala görünmektedir.
    • Tempio di Giunone (Juno Lacinia Tapınağı)
    • Tempio di Eracle (Herkül Tapınağı)
    • Tempio di Asclepio (Asklepios Tapınağı)

Bu harabe antik şehirde bulunan diğer önemli kalıntılar şunlardır:

    • Hristiyanlik öncesi ve erken Hristiyanlık dönemi mezarlığı: Antik şehrin hemen yanında çok büyük bir "mezarlık (necropolis)" bulunmaktadır ve bu mezarlık kalıntısı da eski eserler koruması altındadır. Antik şehrin kutsal bölgesi dışında da klasik çağlardan kalma diğer mezarlıklara bulunmaktadır.
    • Tanrilara kurban sunagi
    • Uzerine "San Biagio Kilisesi" yapılmış olan antik Demeter tapınağı yakınında Helenistik dönem öncesi mağara
    • Theron Mezarı: Bu bir mezar olmayıp MÖ 1. yüzyılda Heroon (Kahramanlar için kutsal anıt) olarak belgelere geçmiştir. Bu anıt yapı kutsal bölgenin hemen dışındadır ve 13. yüzyıl yapımı "San Nicola Kilisesi"'ne bağlıdır.
    • Antik Grek-Romalı şehir harabelerinin büyük bir kısmının arkeolojik kazısı bitmiş veya ilerlemektedir. Hâlen şehirde birçok arkeolojik kazı mevkileri bulunmakta ve yeni kazılar ve kazılarda bulunanların incelenmesi devam etmektedir.

Yeni Agrigento şehri

Yeni Agrigento şehri eski Akragas şehri kalıntıları dışında bulunmaktadır. "Yeni" şehir olmakla beraber bu şehirde, diğer şehirlerde eski sayılabilecek, birçok Orta Çağ ve Barok mimari tıplı yapılar bulunmaktadır.

Bunlar arasında şu yapılar ilgi çekebilir:

  • Dini binalar:
    • San Geraldo Katedrali: 11. yüzyıl sonlarına doğru yapılmıştır. İsmi Sicilya'yı Araplardan alan Norman Kralı Ruggerio'nun yakın bir akrabası olan Fransız asıllı Grigenti Başpiskoposu Gerlando di Besancon adına adanmıştır.
    • Santa Maria Greci Kilisesi: Yapımı 13. yüzyıl. Eski bir antik Grek tapınağı üzerine yapıldığı için "Greci" olarak isimlendirilmiştir. Norman-Gotik mimarı uslubunda cephesi bulunur.
  • Şehir kapıları:
    • Porta di ponte : Eski Araplara tarafından yapılmış indirilir kaldırılır bir köprünün kalıntıları üzerine 1868'de yapılmıştır.
    • Porta Panitteri: 9. yüzyıl yapımı
    • Porta dei Saccajoli: 11. yüzyıl yapımı
    • Porta di Mare: 15. yüzyıl yapımı

Komşu komünler

Agrigento komünü şu komünlerle sınır komşusudur: Aragona "wikilink"), Cattolica Eraclea, Favara, Joppolo Giancaxio, Montallegro, Naro, Palma di Montechiaro, Porto Empedocle, Raffadali, Realmonte, Sant'Angelo Muxaro, Siculiana

Kardeş şehirler

Agrigento'nin şu kentlerle kardeş şehir bağlantıları bulunmaktadır:

Resimler

<div class="NavFrame" style="clear:both; text-align:center;"> <div class="NavHead" style="background:#2380c1; border:1px solid silver;text-align:left; font-size:100%"> <center>

<span style="color:white">Agrigento</span>

</center> </div> <div class="NavContent">

Dosya:Agrigento Duomo.jpg|Agrigento - Katedral Dosya:Agrigent BW 2012-10-07 12-24-45.JPG|Agrigento - "Tempio di Giunone(Juno Tapınağı)" Dosya:Temple of Concordia, Agrigento.jpg|Agrigente - Concorde Tapınağı Dosya:Agrigento Heiligtum der chthonischen Gottheiten Fundament.jpg|Agrigento - Akragas antik şehri tapınak kalıntısı Dosya:Agrigente San Lorenzo.jpg|Agrigento - San Lorenzo Kilisesi Dosya:Agrigento church31.jpg|Agrigento - San Spirito Kilisesi Dosya:Agrigento church san domenico.jpg|Agrigento - San Domenico Kilisesi Dosya:Porta di Ponte.JPG|Agrigento - "Porta di Ponte" Şehir Kapısı Dosya:Porta Panitteri.JPG|Agrigento - "Porta Panitteri" Şehir Kapısı Dosya:Porta dei Saccajoli.JPG|Agrigento - "Porta dei Saccajoli" Şehir Kapısı Dosya:Agrigento palazzo antico 1.jpg|Agrigento - tarihi bir konak Dosya:Palazzo Gaetani.JPG|Agrigento - "Palazzo Gaetani" Konağı Dosya:Palazzo Steripinto, Sciacca.jpg|Agrigento - "Palazzo Steripinto" Konağı Dosya:Agrigento flickr01.jpg|Agrigento - plaj Dosya:PiazzaStazione.JPG|Agrigento - tren garı

</div> </div>

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

[Kategori:MÖ

  1. yüzyılda İtalya'da kurulan oluşumlar](Kategori:MÖ_6._yüzyılda_İtalya'da_kurulan_oluşumlar "wikilink")

Orijinal kaynak: agrigento. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Kaynak: İtalyanca Wikipedia "Agrigento" maddesi

Kategoriler