parasomni ne demek?

Parasomni Hakkında Bilgi

Parasomni, uyku sırasında veya uykudan uyanırken ortaya çıkan anormal davranışlar, deneyimler veya fizyolojik olaylar için kullanılan genel bir terimdir. Bu olaylar, uykunun farklı evrelerinde meydana gelebilir ve genellikle kişinin bilinçli kontrolü dışında gerçekleşir. Parasomniler, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir.

Temel Özellikleri:

• Bilinç Dışı Davranışlar: Parasomniler sırasında kişi, normalde uyanıkken yapmayacağı davranışlar sergileyebilir.
• Uykunun Evreleriyle İlişkili: Farklı parasomniler, uykunun farklı evrelerinde (örneğin, REM uykusu veya REM olmayan uyku) ortaya çıkar.
• Hafıza Kaybı: Parasomni olayını yaşayan kişi, genellikle olanları hatırlamaz veya çok az şey hatırlar.
• Çeşitli Şiddet Düzeyleri: Parasomniler hafif ve zararsız olabileceği gibi, kişinin kendisine veya başkalarına zarar verebileceği daha ciddi durumlara da yol açabilir.

Parasomni Türleri:

Birçok farklı parasomni türü bulunmaktadır. En yaygın olanlardan bazıları şunlardır:

• Uyurgezerlik (Somnambulizm): Uykuda yürüme veya karmaşık davranışlar sergileme.
• Gece Terörü (Uyku Terörü): Ani korku çığlıkları, terleme ve hızlı kalp atışı ile karakterize olan bir durum.
• Uyku Felci: Uyanıkken veya uykuya dalarken hareket edememe durumu.
• REM Uyku Davranış Bozukluğu (RDBD): REM uykusu sırasında rüyaları fiziksel olarak canlandırma.
• Uyku Konuşması (Somniloki): Uykuda konuşma.
• Diş Gıcırdatma (Bruksizm): Uykuda dişleri sıkma veya gıcırdatma.
• Enürezis Nokturna (Yatak Islatma): Uykuda istemsiz olarak idrar kaçırma.

Nedenleri:

Parasomnilerin kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir, ancak genetik yatkınlık, stres, uyku düzeni bozuklukları, bazı ilaçlar, alkol ve madde kullanımı gibi faktörlerin rol oynayabileceği düşünülmektedir.

Teşhis ve Tedavi:

Parasomniden şüpheleniliyorsa, bir uyku uzmanına danışmak önemlidir. Teşhis genellikle uyku çalışması (polisomnografi) ile konulur. Tedavi, parasomninin türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Bazı durumlarda davranış terapisi, ilaç tedavisi veya uyku hijyeni uygulamaları önerilebilir.