feodalizm ne demek?

Feodalizm

Feodalizm, Orta Çağ Avrupa'sında (yaklaşık 9. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar) hüküm süren siyasi, ekonomik ve sosyal bir sistemdir. Temelinde toprak sahipliği ve karşılıklı yükümlülükler yatar.

Temel Özellikleri:

• Toprak (Tımarlı/Dirlik): Toprak, feodal sistemin temelini oluşturur. Kral veya yüksek soylular, sahip oldukları geniş toprakları (toprak sahipliği) daha küçük parçalara ayırarak, hizmet karşılığında vasallarına (alt soylulara) dağıtır. Bu topraklar genellikle kalıtsaldır.
• Vasal ve Süzeren İlişkisi: Feodal sistem, bir hiyerarşi üzerine kuruludur. Süzeren (genellikle kral veya yüksek soylu), vasalına toprak verir ve koruma sağlar. Buna karşılık vasal, süzerene askeri hizmet, vergi ve danışmanlık gibi yükümlülükler altındadır. Bu ilişki, karşılıklı yeminlerle güçlendirilir. Bu ilişkiyi sağlayan kişilere de [feodal bey] denir.
• Hukuk ve Adalet: Feodal sistemde hukuk ve adalet, yerel lordların (senyörlerin) kontrolündedir. Her senyör, kendi bölgesinde yaşayanlar üzerinde yargılama yetkisine sahiptir. Merkezi otorite zayıftır.
• Ekonomi: Feodal ekonomi, tarıma dayanır. Köylüler (serfler), lordun toprağında çalışır ve ürettiklerinin bir kısmını lorda verirler. Serfler, toprağa bağlıdırlar ve lordun izni olmadan topraklarını terk edemezler. [serf] kelimesi bu sınıfa mensup kişileri tanımlar.
• Siyasi Parçalanma: Feodal sistem, merkezi otoritenin zayıflığına ve yerel lordların gücüne dayanır. Bu durum, siyasi parçalanmaya ve sürekli savaşlara yol açabilir.
• Şövalyelik: Feodal toplumda, savaşçı sınıfı temsil eden şövalyeler önemli bir rol oynar. Şövalyeler, lordlarına askeri hizmet sunarlar ve özel bir eğitim alırlar. [şövalye] kavramı feodal toplumun askerî yapısını oluşturur.

Feodalizmin Çöküşü:

Feodalizm, çeşitli faktörlerin etkisiyle zamanla zayıflamış ve çökmüştür. Bu faktörler arasında:

• Merkezi Krallıkların Güçlenmesi: Kralların, ordularını güçlendirmesi ve topraklarını genişletmesi, feodal lordların gücünü azaltmıştır.
• Paranın Ekonomideki Rolünün Artması: Ticaretin gelişmesi ve paranın ekonomideki rolünün artması, feodal lordların ekonomik gücünü zayıflatmıştır.
• Köylü İsyanları: Serflerin artan baskılara karşı isyanları, feodal düzeni sarsmıştır.
• Kara Ölüm: 14. yüzyılda Avrupa'yı kasıp kavuran Kara Ölüm, işgücü kıtlığına yol açarak feodal ekonomiyi olumsuz etkilemiştir.

Feodalizm, Avrupa tarihinin önemli bir dönemini temsil eder ve günümüzdeki siyasi ve sosyal yapıların oluşumunda önemli bir rol oynamıştır. [orta çağ] boyunca Avrupa'ya damgasını vurmuştur.

Kategoriler