feodal ne demek?
Feodalizm
Feodalizm, Orta Çağ Avrupa'sında (yaklaşık 9. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar) hakim olan, siyasi, ekonomik ve sosyal bir sistemdir. Temelinde toprak mülkiyeti ve kişisel bağlılık ilişkileri yatar.
Temel Unsurlar:
- Toprak Mülkiyeti: Toprak, kral veya hükümdar tarafından soylulara (vassal) verilir. Bu soylular da toprakları altındaki şövalyelere veya serflere dağıtabilirler. Bu şekilde bir piramit şeklinde bir toprak sahipliği zinciri oluşur.
- Vassallık ve Süzerenlik: Vassal, süzerene (toprağı verene) bağlılık yemini eder ve ona askeri hizmet, danışmanlık gibi yükümlülükler altına girer. Süzeren ise vassalını korur ve ona topraklarını kullanma hakkı tanır. Bu karşılıklı bir bağlılık ilişkisidir.
- Serflik: Köylülerin büyük çoğunluğu serf statüsündedir. Serfler, toprağa bağlıdırlar ve toprağı terk edemezler. Toprağı işlerler ve ürünün bir kısmını toprak sahibine verirler. Ayrıca, toprak sahibinin çeşitli işlerini yapmakla da yükümlüdürler.
- Siyasi Dağınıklık: Feodal sistemde merkezi otorite zayıftır. Krallar veya hükümdarlar, soylular üzerinde sınırlı bir etkiye sahiptirler. Soylular, kendi topraklarında neredeyse bağımsız hareket edebilirler. Bu durum, siyasi istikrarsızlığa ve sürekli savaşlara yol açabilir.
- Hukuki Yapı: Hukuk sistemi yereldir ve farklı bölgelerde farklı uygulamalar görülebilir. Soylular, kendi topraklarında hukuku uygularlar ve yargılama yetkisine sahiptirler.
Feodal Sistemin Çöküş Nedenleri:
- Merkezi Krallıkların Güçlenmesi: Krallar, zamanla soylular üzerindeki etkilerini artırmışlardır.
- Para Ekonomisinin Gelişmesi: Para ekonomisinin yaygınlaşması, toprak sahiplerinin serflere olan ihtiyacını azaltmıştır.
- Yeni Askeri Teknolojiler: Yeni askeri teknolojiler (örneğin, ateşli silahlar), şövalyelerin askeri önemini azaltmıştır.
- Köylü Ayaklanmaları: Serflerin artan vergiler ve kötü yaşam koşullarına karşı ayaklanmaları, feodal sistemi zayıflatmıştır.
- Kara Veba: 14. yüzyılda Avrupa'yı kasıp kavuran Kara Veba salgını, nüfusu önemli ölçüde azaltmış ve işgücü kıtlığına yol açarak feodal düzeni sarsmıştır.
Feodalizm Terimleri: