feodalite ne demek?
Feodalite Hakkında
Feodalite, Orta Çağ Avrupa'sında (yaklaşık 9. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar) hakim olan siyasi, ekonomik ve sosyal sistemdir. Temelinde toprak mülkiyeti ve kişisel bağlılık ilişkileri yatar. Feodal sistemde toprak, genellikle bir <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/senyör">senyör</a> (lord) tarafından yönetilir ve bu senyör, toprağı kullanan kişilerden (vasallar) hizmet ve sadakat bekler.
Temel Özellikleri:
- Toprak Mülkiyeti: Toprak, feodal sistemin temelini oluşturur. Toprak sahibi olan senyörler, genellikle krala veya daha yüksek derecedeki bir senyöre bağlıdır.
- Vasal İlişkileri: Bir <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/vasal">vasal</a>, bir senyöre bağlılık yemini eder ve karşılığında toprak (tımar) ve koruma alır. Bu bağlılık, askeri hizmet, danışmanlık ve diğer hizmetleri içerebilir.
- Hiyerarşik Yapı: Feodal sistem, piramidal bir yapıya sahiptir. En tepede kral veya imparator bulunur, ardından yüksek dereceli senyörler, vasallar ve en altta serfler yer alır.
- Tımar (Fief): Bir senyörün vasalına hizmet karşılığında verdiği toprağa <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/tımar">tımar</a> denir. Tımar, genellikle üzerinde yaşayan köylülerle birlikte verilir.
- Serflik: Feodal sistemin en alt katmanında <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/serf">serfler</a> bulunur. Serfler, toprağa bağlıdır ve senyörün izni olmadan toprağı terk edemezler. Senyöre karşı çeşitli yükümlülükleri vardır (iş gücü, ürün verme vb.).
- Adalet Sistemi: Adalet, genellikle senyörler tarafından sağlanır. Bu durum, adaletin keyfi ve yerel çıkarlara göre şekillenmesine neden olabilir.
Feodalitenin Çöküş Nedenleri:
- Merkezi Krallıkların Güçlenmesi: Krallar, zamanla senyörlerin gücünü kırmış ve merkezi otoriteyi sağlamlaştırmıştır.
- Para Ekonomisinin Gelişmesi: Ticaretin artması ve para ekonomisinin yaygınlaşması, toprak temelli feodal ilişkileri zayıflatmıştır.
- Köylü Ayaklanmaları: Serflerin ve köylülerin artan baskılara karşı ayaklanmaları, feodal düzenin istikrarını sarsmıştır.
- Kara Veba: Avrupa nüfusunun önemli bir kısmının ölümüne neden olan Kara Veba, işgücü kıtlığına yol açmış ve serflerin konumunu güçlendirmiştir.
Feodalite, Avrupa tarihinin önemli bir dönemini şekillendirmiş ve sonraki dönemlerde ortaya çıkan siyasi ve sosyal yapılar üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur.