trajan ne demek?

Marcus Ulpius Nerva Traianus (18 Eylül 53 - 8 Ağustos 117), daha ziyade Trajan adıyla bilinen Roma İmparatoru'dur. Roma İmparatorluğu'nun Beş İyi İmparatorundan ikincisidir. İmparatorluk onun döneminde en geniş sınırlarına ulaşmıştır.

İktidara gelişi

Ünlü bir senatör ve general olan Marcus Ulpius Traianus'un oğlu olarak 53 yılında Hispania'da İtalica adlı şehirde doğdu. Gençliğinde Roma ordusunda hızla yükseldi ve imparatorluğun en karışık sınırlarında görev yaptı. 91 yılında konsül olarak seçildi. İmparator Domitian ve onun ardından gelen Nerva'nın yanında savaşlara katıldı. Ordu içinde fazla popülaritesi olmayan Nerva askerlerin desteğini artırmak için 97 yılının yaz ayında Trajan'ı evlatlık oğlu ve varisi ilan etti. Nerva 27 Ocak 98'de ölünce Trajan sorunsuz bir şekilde başa geçti.

Yeni imparator Roma halkı tarafından sevgiyle karşılandı. İmparator da bu sevgiye iyi yönetimiyle karşılık verdi. Domitian döneminde haksız yere hapse atılanları serbest bıraktı. Nerva'nın ölümünden önce başlatığı Damitian döneminde el konan özel mülklerin iade sürecini devam ettirdi. Roma Senatosu'nda popülaritesi o kadar yüksekti ki kendisine "en iyi" anlamına gelen optimus unvanı verildi.

Daçya Savaşları

101 yılında Tuna Nehri'nin kuzeyindeki Daçya Krallığı'na yönelik acımasız bir sefer başlattı ve Daçya ordusunu yendi. Ertesi kış Daçya kralı karşı saldırı da bulundu ancak geri püskürtüldü. Trajan'ın ordusu Daçya topraklarının içlerine doğru ilerlemeye devam etti ve başkenti ele geçirdi. Böylece Trajan Roma'ya zaferle döndü ve "Daçya Fatihi" unvanını aldı.

105 yılında kral Decebalus yeniden Roma topraklarına saldırdı. 106 yılında Trajan bu sefer tüm Daçya topraklarını fethetti. Kral Decebalus intihar etti. Bu zaferden sonra Daçya tamamen bir Roma eyaleti haline geldi ve Trajan buraya Romalıları yerleştirdi. Daçya'daki altın madenlerinin Romalıların eline geçmesiyle imparatorluğun ekonomisi ihya olmuştur.

Doğuda ilerleme

Aynı yıl Roma'ya bağımlı Nebatî Krallığı'nın olan kralı Rabbel varis bırakmadan ölünce ülkesi de Roma'ya bağlanır. Bu ülkenin iki kenti Petra ve Bostra birer Roma kalesi haline gelir.

Sonraki yedi yıl boyunca imparatorluğa barış hâkim oldu. Trajan İtalya ve memleketi İspanya'da yeni yapılar, anıtlar ve yollar yaptırdı. Daçya'daki zaferlerinin anısına bir forum, Trajan Sütunu ve bir alışveriş merkezinden oluşan ve bugün hâlâ Roma'da ayakta olan büyüleyici bir kompleks yaptırdı.

Ayrıca bu dönemde Roma'da üç ay süren bir gladyatör festivali düzenledi. Festivalde 11.000 gladyatör can vermişti. Bunlar ağırlıklı olarak Yahudiler ve suçlulardı. Etkinlikleri toplam 5 milyon kişi izlemişti.

İmparatorluğun en geniş sınırları

113 yılında Roma'ya bağımlı olan Ermeni kralı ölünce Perslerin desteğiyle Roma'nın istemediği bir kral başa geçti. Bu olay Trajan'ı Ermenistan'la karşı karşıya getirdi. Trajan önce Ermenistan'ın üstüne yürüdü ve ülkeyi Roma'ya kattı. Bunun üstüne Mezopotamya'ya inerek 116 yılında Perslerin başkenti olan Ktesiphon'u aldı ve Basra Körfezi'ne kadar ilerledi. Mezopotamya'yı bir Roma eyaleti olarak ilan etti. Bu dönemde çok yaşlı olduğu için Büyük İskender'in izini takip edemedi ve Asya'nın içlerine ilerlemedi.

Bugünkü İran topraklarına girdi ve Susa kentini işgal etti. Burada Pers kralı Osroes'i tahtından indirdi ve yerine Roma'ya sadık oğlu Parthamaspates'i tahta çıkardı. Roma ordusu, Trajan döneminden sonra bir daha asla Doğu'ya doğru bu kadar fazla sokulamamıştır.

Trajan döneminde İmparatorluk, tarihindeki en geniş sınırlara kavuşmuştur. Savaşçı kişiliği çok ağır basar bunun yanında Senatoyla olan ilişkisi sırasında bilgeliği, saygısı ve alçak gönüllülüğüyle anılır. Trajan döneminde yollar ve limanlar inşa edilmiştir ayrıca İmparatorluk hazinesinden fakirlere ve çocuklara destek olunması için ödenek hazırlanmıştır.