tanais ne demek?

Tanais ( Tánaïs; ), Don Nehri'nin klasik antik dönemde Meot Bataklığı olarak adlandırılan deltasında kurulmuş bir antik Yunan şehridir. Tana adıyla psikoposluk işlevi görmüştür ve hâlen Tanais adıyla Latin Kilisesi'nin itibari makamı konumundadır.¹² 2009'da UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklendi.³

Konum

Delta, Yunanların Meot Gölü olarak adlandırdıkları Azak Denizi'nin en kuzeydoğu bölümünün içine kadar erişmektedir. Tanais antik yerleşimi, günümüzde Rostov-na-Donu'nun 30 km batısında kalmaktadır. Şehrin merkezi, güney ile arasında 20 m fark olan bir plato üzerinde bulunmaktadır. Doğusunda doğal bir vadi, batısında ise yapay bir su yolu vardır.

Tarihçe

Tanais'in bulunduğu bölgeye, Miletliler burada bir pazar yeri kurmadan çok önce yerleşildiği bilinmektedir. Antik şehrin yakınlarında yer alan ve üç yüzden fazla kurganın bulunduğu bir nekropol, bölgede Tunç Çağı'ndan beri insan yerleşiminin olduğunu ve kurgan gömülerinin Yunan ve hatta Roma dönemlerinde de devam ettiğini göstermektedir.

Yunan tüccarların MÖ 7. yüzyıldan itibaren kalıcı olarak yerleşmeden bölgedeki göçebe topluluklarla etkileşim içinde oldukları düşünülmektedir. Yunan kolonilerinin iki çeşit kökeni vardı: asıl şehir devletinin vatandaşlarının oluşturduğu apoikiai ve yalnızca ticari amaçla kurulan emporia. Miletli maceracı tüccarlar tarafından MÖ 3. yüzyılın sonunda kurulan Tanais, Yunan kültürel alanının en kuzeybatı ucunda hızla bir emporium hâline geldi. Doğuda Altay Dağları'na kadar olan bozkır alandaki ticaret, güneybatıda Yunan kolonileriyle sarılı Karadeniz'deki ticaret ve geçilmesi zor kuzeyden Don Nehri'ne getirilen kürk ve köle ticareti için doğal bir ticaret karakoluydu. Yunan tarihçi Strabon, Coğrafya adlı eserinde Tanais'ten bahsetmektedir.⁴

Bir arkhon tarafından yönetilen şehrin bulunduğu alan, Bosporos Krallığı'nın doğu ucunda yer almaktaydı. 330 yılında Gotlar tarafından yıkılan şehir, 5. yüzyılın ikinci yarısına kadar aralıksız yerleşime açık kaldı. Venedikliler, şehri 13. yüzyılda yeniden kurdu. Daha sonra şehir, Ceneviz Cumhuriyeti tarafından alındı ve 1332-1471 yılları arasında Tana nel Mare Maggiore adıyla anıldı. 1392'de Timur, 1471'de Türkler, 1696'da Ruslar, 1711'de yeniden Türkler ve 1771'de son kez Ruslar tarafından ele geçirildi.