preformasyonizm ne demek?

Preformasyonizm

Preformasyonizm, 17. ve 18. yüzyıllarda yaygın olan bir gelişim teorisidir. Bu teoriye göre, organizmaların (insanlar dahil) tüm yapıları döllenme anında minyatür bir formda zaten mevcuttur. Yani, yumurta veya sperm içinde tamamen oluşmuş, sadece büyümesi gereken küçük bir insan veya hayvan bulunmaktadır. Bu minyatür bireye "homunculus" adı verilirdi.

Temel Fikirler:

• Önceden Şekillenme: Canlıların tüm organları ve özellikleri döllenme anında zaten mevcuttur. Gelişim sadece büyüme ve genişlemeden ibarettir.
• Homunculus: Yumurta veya sperm içinde bulunan minyatür, tamamen oluşmuş organizma.
• Ovocizm ve Spermizm: Preformasyonizm, homunculus'un yumurta (ovocizm) veya sperm (spermizm) içinde bulunduğuna dair farklı görüşlere sahipti. Ovocistler, yaşamın kaynağının yumurta olduğunu savunurken, spermistler ise spermin yaşamı taşıdığını iddia ediyordu.
• Giderek Küçülen Nesiller: Teoriye göre, her nesil bir sonraki nesli içinde barındırır, bu da ilk yaratılan canlının içindeki nesillerin sonsuza kadar küçülerek devam ettiği anlamına gelir.

Tarihsel Önemi:

Preformasyonizm, mikroskobun icadıyla popülerlik kazanmıştır. İlk mikroskoplarla görülen hücreler, bu teoriyi destekler gibi görünmüştür. Ancak daha sonraki bilimsel gelişmeler, özellikle hücre teorisi ve embriyoloji, preformasyonizmin yanlış bir teori olduğunu göstermiştir. Günümüzde, epigenetik ve gelişimsel biyoloji gibi alanlar, organizmaların gelişiminin karmaşık bir süreç olduğunu ve döllenme anında her şeyin önceden belirlenmediğini ortaya koymaktadır.

İlgili Kavramlar:

• Embriyoloji
• Hücre Teorisi
• Epigenetik