obezite ne demek?

Obezite Nedir?

Obezite, vücutta sağlığı bozacak düzeyde aşırı yağ birikmesi durumudur. Sadece bir kilo fazlalığı değil, vücut kitle indeksinin (VKİ) belirli bir değerin üzerinde olmasıyla tanımlanan kronik bir hastalıktır.

Tanım ve Ölçütler:

• Vücut Kitle İndeksi (VKİ): VKİ, kilonun boyun karesine bölünmesiyle hesaplanır (kg/m²). VKİ'nin 30 veya üzerinde olması obezite olarak kabul edilir.
• Bel çevresi ölçümü de obezite değerlendirmesinde önemlidir. Erkeklerde 102 cm'yi, kadınlarda ise 88 cm'yi aşması risk faktörü olarak kabul edilir.

Nedenleri:

Obezitenin birçok nedeni olabilir ve genellikle birden fazla faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkar:

• Genetik Yatkınlık: Ailede obezite öyküsü olan kişilerde obezite riski daha yüksektir.
• Yanlış Beslenme Alışkanlıkları: Yüksek kalorili, işlenmiş gıdalarla beslenme, yetersiz meyve ve sebze tüketimi obeziteye zemin hazırlayabilir.
• Hareketsiz Yaşam Tarzı: Fiziksel aktivite eksikliği, enerji harcamasını azaltarak kilo alımına neden olur.
• Hormonal Bozukluklar: Tiroid problemleri, polikistik over sendromu gibi hormonal dengesizlikler obeziteye yol açabilir.
• Psikolojik Faktörler: Stres, depresyon, duygusal yeme gibi psikolojik sorunlar da obeziteye katkıda bulunabilir.
• İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar kilo alımına neden olabilir.

Sağlık Riskleri:

Obezite, birçok ciddi sağlık sorununa yol açabilir:

• Tip 2 Diyabet: Obezite, insülin direncine neden olarak tip 2 diyabet riskini artırır.
• Kalp Hastalıkları: Yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve diğer kardiyovasküler risk faktörlerini artırarak kalp hastalıklarına yakalanma olasılığını yükseltir.
• Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon): Obezite, kan basıncını yükselterek hipertansiyon riskini artırır.
• Uyku Apnesi: Obezite, uyku sırasında solunumun durmasına neden olan uyku apnesi riskini artırır.
• Kanser: Obezite, bazı kanser türlerinin (meme, kolon, rahim vb.) riskini artırır.
• Eklem Problemleri: Aşırı kilo, eklemlere binen yükü artırarak osteoartrit gibi eklem sorunlarına neden olabilir.
• Karaciğer Yağlanması: Obezite, karaciğerde yağ birikmesine yol açarak karaciğer fonksiyonlarını bozabilir.
• Kısırlık: Obezite, hem kadınlarda hem de erkeklerde üreme fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.

Tedavi:

Obezite tedavisi, yaşam tarzı değişikliklerini ve gerektiğinde tıbbi müdahaleleri içerir:

• Beslenme ve Diyet: Sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlıkları kazanmak, kalori alımını azaltmak önemlidir.
• Egzersiz ve Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz yapmak, enerji harcamasını artırarak kilo vermeye yardımcı olur.
• Davranış Terapisi: Yeme alışkanlıklarını değiştirmek, stresle başa çıkmak gibi konularda destek almak faydalı olabilir.
• İlaç Tedavisi: Doktor kontrolünde obezite tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar mevcuttur.
• Cerrahi (Bariatrik Cerrahi): VKİ değeri çok yüksek olan ve diğer tedavi yöntemleriyle kilo veremeyen kişilerde cerrahi yöntemler (mide bandı, tüp mide ameliyatı vb.) uygulanabilir.

Önleme:

Obeziteyi önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek.
• Düzenli fiziksel aktivite yapmak.
• Şekerli içeceklerden ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak.
• Porsiyon kontrolü yapmak.
• Yeterli uyumak.
• Stresi yönetmek.

Obezite ciddi bir sağlık sorunudur ve tedavi edilmesi önemlidir. Bir sağlık profesyoneli ile görüşerek kişiye özel bir tedavi planı oluşturulması en doğrusudur.