nikud ne demek?

Nikud (veya Nikkud, Niqqud, **) İbranice yazımda bir kelimenin telaffuz farklılıklarından kaynaklanan olası karmaşıklığı gidermek için sesli harfleri gösteren diyakritik işaretlerdir. Nokta anlamına gelir. Bugün İsrail'de bu işaretler sözlükler, şiirler, çocuklar ve dili yeni öğrenen göçmenler için yazılmış metinlerin dışında nadiren kullanılır.1

Sesli harfleri sembolize eden nikkudlar istisnalar hariç her zaman sessiz harften sonra okunur. "B" sesi veren ב harfine "A" sesi veren patah nikkudu eklenirse (בַ) bu BAolarak okunur (AB olarak okunmaz).

Aşağıdaki tabloda diyakritik işaretleri göstermek için ח, ב ve ש harfleri kullanılmıştır.

<table> <thead> <tr class="header"> <th><p>| Sembol</p></th> <th><p>|</p></th> <th><p>| Sıkça kullanılan adı</p></th> <th><p>| Diğer adları</p></th> <th><p>| Bilimsel adı</p></th> <th><p>| İbranice adı</p></th> <th><p>|</p></th> <th><p>| Transliterasyon</p></th> <th><p>| Yorumlar</p></th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">בְ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Şva</p></td> <td><p><em>şeva</em></p></td> <td><p><em>šəva</em></p></td> <td><p>שְׁוָא</p></td> <td><p>[e̞] veya Ø</p></td> <td><p>ə, e, ', veya sessiz</p></td> <td><p>—</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">חֱ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>İndirgenmiş segol</p></td> <td><p><em>hataf segol</em></p></td> <td><p><em>ḥataf seggol</em></p></td> <td><p>חֲטַף סֶגּוֹל</p></td> <td><p>[e̞]</p></td> <td><p>e</p></td> <td><p>—</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">חֲ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>İndirgenmiş patah</p></td> <td><p><em>hataf patah</em></p></td> <td><p><em>ḥataf pátaḥ</em></p></td> <td><p>חֲטַף פַּתַח</p></td> <td><p>[a]</p></td> <td><p>a</p></td> <td><p>—</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">חֳ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>İndirgenmiş kamatz</p></td> <td><p><em>hataf kamats</em></p></td> <td><p><em>ḥataf qamaẓ</em></p></td> <td><p>חֲטַף קָמָץ</p></td> <td><p>[o̞]</p></td> <td><p>o</p></td> <td><p>—</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">בִ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Hirik</p></td> <td><p><em>hiriq</em></p></td> <td><p><em>ḥiriq</em></p></td> <td><p>חִירִיק</p></td> <td><p>[i]</p></td> <td><p>i</p></td> <td><p>Karmaşayı önlemek için genelde <em>hirik male</em> kullanılır.</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">בִי</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Hirik male</p></td> <td><p><em>hiriq <a href="yod" title="wikilink">yod</a></em></p></td> <td><p><em>ḥiriq male</em></p></td> <td><p>חִירִיק מָלֵא</p></td> <td><p>[i]</p></td> <td><p>i</p></td> <td><p>—</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">בֵ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Tzere</p></td> <td><p><em>tsere</em>, <em>tzeyre</em>, <em>tzeyrey</em></p></td> <td><p><em>ẓere</em></p></td> <td><p>צֵירֵי</p></td> <td><p>[e̞]</p></td> <td><p>e</p></td> <td><p>—</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">בֵי, בֵה, בֵא</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Tzere male</p></td> <td><p><em>tsere <a href="yod" title="wikilink">yod</a></em>, <em>tzeyrey yod</em></p></td> <td><p><em>ẓere male</em></p></td> <td><p>צֵירֵי מָלֵא</p></td> <td><p>[e̞]</p></td> <td><p>e</p></td> <td><p>Çoğunlukla [<em>ei</em>]</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">בֶ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Segol</p></td> <td><p><em>segol</em></p></td> <td><p><em>seggol</em></p></td> <td><p>סֶגּוֹל</p></td> <td><p>[e̞]</p></td> <td><p>e</p></td> <td><p>—</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">בֶי, בֶה, בֶא</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Segol male</p></td> <td><p><em>segol <a href="yod" title="wikilink">yod</a></em></p></td> <td><p><em>seggol male</em></p></td> <td><p>סֶגּוֹל מָלֵא</p></td> <td><p>[e̞]</p></td> <td><p>e</p></td> <td><p>Ardından <a href="yod" title="wikilink">yod</a> gelirse genelde [<em>ei</em>]</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">בַ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Patah</p></td> <td><p><em>patach</em></p></td> <td><p><em>pátaḥ</em></p></td> <td><p>פַּתַח</p></td> <td><p>[a]</p></td> <td><p>a</p></td> <td><p>Patah nikkudu kelime sonundaki <a href="He_(İbranice_harf)" title="wikilink">ה</a>, <a href="Ayin_(harf)" title="wikilink">ע</a> ve <a href="Het" title="wikilink">ח</a> harflerine eklenirse, normalin aksine sessiz harften önce sesli harf <strong>a</strong> okunur. <em>Ör: נֹחַ / Noah</em></p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">בַה, בַא</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Patah male</p></td> <td><p><em>patah <a href="yod" title="wikilink">yod</a></em></p></td> <td><p><em>pátaḥ male</em></p></td> <td><p>פַּתַח מָלֵא</p></td> <td><p>[a]</p></td> <td><p>a</p></td> <td><p>—</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">בָ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Kamatz gadol</p></td> <td><p><em>kamats</em></p></td> <td><p><em>qamaẓ gadol</em></p></td> <td><p>קָמַץ גָּדוֹל</p></td> <td><p>[a]</p></td> <td><p>a</p></td> <td><p>—</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">בָה, בָא</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Kamatz male</p></td> <td><p><em>kamats <a href="He_(İbranice_harf)" title="wikilink">he</a></em></p></td> <td><p><em>qamaẓ male</em></p></td> <td><p>קָמַץ מָלֵא</p></td> <td><p>[a]</p></td> <td><p>a</p></td> <td><p>—</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">בָ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Kamatz katan</p></td> <td><p><em>kamats hatuf</em></p></td> <td><p><em>qamaẓ qatan</em></p></td> <td><p>קָמַץ קָטָן</p></td> <td><p>[o̞]</p></td> <td><p>o</p></td> <td><p>İsrail'de karmaşıklığı önlemek için <em>Holam male</em> tercih edilir. Ayrıca, <em>Hataf Kamatz</em> ile karıştırılmamalıdır.</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">בֹ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Holam</p></td> <td><p><em>holam</em></p></td> <td><p><em>ḥolam</em></p></td> <td><p>חוֹלָם</p></td> <td><p>[o̞]</p></td> <td><p>o</p></td> <td><p>İsrail'de karmaşıklığı önlemek için <em>Holam Male</em> tercih edilir. Nokta, harfin sol üst köşesine konur.</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">בוֹ, בֹה, בֹא</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Holam male</p></td> <td><p><em>holam male</em></p></td> <td><p><em>ḥolam male</em></p></td> <td><p>חוֹלַם מָלֵא</p></td> <td><p>[o̞]</p></td> <td><p>o</p></td> <td><p>Holam normalde sessiz harfin sol üst köşesine konur, bu da noktayı <a href="Vav_(harf)" title="wikilink">vav</a> harfinin üzerine denk getirir.</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">בֻ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Kubutz</p></td> <td><p><em>kubuts</em></p></td> <td><p><em>qubbuẓ</em></p></td> <td><p>קֻבּוּץ</p></td> <td><p>[u]</p></td> <td><p>u</p></td> <td><p>İsrail'de karmaşıklığı önlemek için <em>Şuruk</em> tercih edilir.</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">בוּ, בוּה, בוּא</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Şuruk</p></td> <td><p><em>şuruk</em></p></td> <td><p><em>šuruq</em></p></td> <td><p>שׁוּרוּק</p></td> <td><p>[u]</p></td> <td><p>u</p></td> <td><p><a href="Vav_(harf)" title="wikilink">Vav</a>'ın içine konan <em>şuruk</em> ile <em>dageş</em> karıştırılmamalıdır.</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">בּ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Dageş</p></td> <td><p><em>dageş</em></p></td> <td><p><em>dageš</em></p></td> <td><p>דָּגֵשׁ</p></td> <td><p><em>çeşitli</em></p></td> <td><p><em>çeşitli</em></p></td> <td><p>Sesli harfi simgeliyen işaretlerden değildir. Gramatik açıdan iki özelliğin birine sahiptir:</p> <ol> <li><strong>Dageş kal</strong>: <a href="Tora" title="wikilink">Tora</a> <a href="İbranice" title="wikilink">İbranicesinde</a> süreksiz ünsüz olan <a href="Bet" title="wikilink">ב</a>, <a href="Gimel" title="wikilink">ג</a>, <a href="Dalet" title="wikilink">ד</a>, <a href="Kaf_(İbranice_harf)" title="wikilink">כ</a>, <a href="Pe_(harf)" title="wikilink">פ</a> ve <a href="Tav" title="wikilink">ת</a> harflerinin süreklileştirmek için kullanılırdı fakat modern İbranicede bu sadece <a href="Bet" title="wikilink">ב</a> (b → v), <a href="Pe_(harf)" title="wikilink">פ</a> (p → f) ve <a href="Kaf_(İbranice_harf)" title="wikilink">כ</a> (k → h) harfleri için kullanılır.</li> <li><strong>Dageş hazak</strong>: Bir sessiz harfin okunuş süresini uzatmak amacıyla kullanılır. Eski <a href="Türkçe" title="wikilink">Türkçe</a> kelimeler için kullanılan ^ işaretiyle benzer görevi vardır. Modern İbranicede böyle kelimeler bulunmazken bu tür kelimeler Tora İbranicesinde veya İbraniceye sonradan girmiş <a href="Arapça" title="wikilink">Arapça</a> gibi dış kökenli dillerde kullanılır.</li> </ol></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">בֿ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Rafe</p></td> <td><p><em>rafe</em></p></td> <td><p>Modern İbranicede kullanılmamasına rağmen halen <a href="Yidiş" title="wikilink">Yidişte</a> bazen görülmektedir. <em>Dageş</em>in tersini yapar. Uzun seslileri kısaltır.</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><font size="5">שׁ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Şin dot (Şin nokta)</p></td> <td><p><em>şin dot</em></p></td> <td><p><em>šin dot</em></p></td> <td><p>שִׁי״ן יְמָנִית ("Sağ Şin")</p></td> <td><p>[ʃ]</p></td> <td><p>ş</p></td> <td><p>Nikkud'dur fakat sesli harf değildir. <a href="Şin" title="wikilink">Şin</a> harfini <strong>Ş</strong> sesiyle okunması gerektiğini gösterir.</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><font size="5">שׂ</font></p></td> <td><p>|</p></td> <td><p>Sin dot (Sin nokta)</p></td> <td><p><em>sin dot</em></p></td> <td><p><em>śin dot</em></p></td> <td><p>שִׁי״ן שְׂמָאלִית ("Sol Sin")</p></td> <td><p>[s]</p></td> <td><p>s</p></td> <td><p>Nikkud'dur fakat sesli harf değildir. <a href="Şin" title="wikilink">Şin</a> harfini <strong>S</strong> sesiyle okunması gerektiğini gösterir.</p></td> </tr> <tr class="even"> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> </tbody> </table>

Kaynakça

Orijinal kaynak: nikud. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

Kategoriler