neoliberal ne demek?

Neoliberalizm

Neoliberalizm, 20. yüzyılın sonlarında yükselişe geçen ve günümüzde de etkisini sürdüren bir ideoloji ve politik ekonomik yaklaşımdır. Temelinde, serbest piyasa ekonomisinin, bireysel özgürlüğün ve devletin ekonomik hayata müdahalesinin en aza indirilmesinin savunulması yatar.

Temel İlkeleri:

• Serbest Piyasa: Serbest piyasa mekanizmalarının (arz ve talep) en etkin kaynak dağılımını sağladığı ve ekonomik büyümeyi teşvik ettiği savunulur. Fiyatların ve ücretlerin serbestçe belirlenmesi, rekabetin teşvik edilmesi ve ticari engellerin kaldırılması önemlidir.
• Deregülasyon: Devletin ekonomik faaliyetler üzerindeki düzenlemelerinin (regülasyon) azaltılması veya tamamen kaldırılması anlamına gelir. Bu, işletmelerin daha serbestçe faaliyet göstermesini ve rekabetin artmasını hedefler. Deregülasyon
• Özelleştirme: Devletin sahip olduğu kamu iktisadi teşebbüslerinin (KİT'ler) özel sektöre devredilmesi anlamına gelir. Bu, devletin ekonomik hayattaki rolünü azaltmayı ve kaynakların daha verimli kullanılmasını amaçlar. Özelleştirme
• Mali Disiplin: Devletin bütçe açıklarını azaltması, kamu borcunu kontrol altında tutması ve enflasyonu düşürmesi anlamına gelir. Bu, ekonomik istikrarı sağlamak ve yatırımcı güvenini artırmak için önemlidir. Mali Disiplin
• Bireysel Sorumluluk: Her bireyin kendi ekonomik refahından sorumlu olduğu ve devletin sosyal yardımlarının sınırlı tutulması gerektiği savunulur. Bireysel Sorumluluk
• Küreselleşme: Uluslararası ticaretin, sermaye akışının ve işgücü hareketliliğinin serbestleştirilmesi anlamına gelir. Bu, ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve tüketici refahını artırmak için önemlidir. Küreselleşme

Eleştiriler:

Neoliberalizm, gelir eşitsizliğini artırdığı, sosyal güvenlik ağlarını zayıflattığı, çevresel sorunlara yol açtığı ve ekonomik krizlere zemin hazırladığı gerekçesiyle sıklıkla eleştirilir. Ayrıca, devletin sosyal ve ekonomik hayattaki rolünün aşırı derecede azaltılmasının toplumsal sorunlara yol açabileceği savunulur.