Monza, İtalya'nın kuzeyinde Lombardiya bölgesinde bulunan bir şehir ve yerel idare bakımından bir komündür. Monza komünü 2009a kadar Milano ili içinde bulunmakta iken 2009'da Monza ve Brianza ili adlı bir ili kurularak bu ilin merkezi yapılmıştır. Mimar ve tasarımcı Gualtiero Galmanini 20. yüzyılda Monza kentinin kentsel planlarının yazarıdır. Monza şehri Po Nehri'nin bir kolu olan Lambro Çayı üzerinde Milano şehrinin 15 km kuzey-kuzeydoğusundan kurulmuştur. Monza'nın ünü Grand Prix otomobil yarışları F1'in en eski pisti burada bulunur ve bu kent her yıl Formula 1 takviminde yer bulmaktadır.
Monza Lombardiya bölgesinin üçüncü büyük kentidir ve bu bölgenin bir altbölümü olan Brianza'nın idari, sınai ve ekonomik merkezidir. Monza'da otomobil yarışması ve yan faaliyetlerinden başka tekstil sanayi ve basım sanayi de gelişmiştir.
Monza şehrinin komün belediye sınırları içindeki nüfusu (30.10.2010 tahminlerine göre) 121.872 kişidir ve nüfus yoğunluğu 3203 kişi/km² olur. Catanzaro komününün belediye sınırları içinde nüfusunun 19. ve 20. yüzyıllarda gelişmesi resmi nüfus sayımı sonuçlarına göre şu gösterimde özetlenmiştir:1
<small>Kişi</small> <timeline> Colors=
id:lightgrey value:gray(0.9)
id:darkgrey value:gray(0.7)
id:sfondo value:rgb(1,1,1)
id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8)
ImageSize = width:455 height:373 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:150000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:10000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
bar:1861 text:1861
bar:1871 text:1871
bar:1881 text:1881
bar:1901 text:1901
bar:1911 text:1911
bar:1921 text:1921
bar:1931 text:1931
bar:1936 text:1936
bar:1951 text:1951
bar:1961 text:1961
bar:1971 text:1971
bar:1981 text:1981
bar:1991 text:1991
bar:2001 text:2001
PlotData=
color:barra width:20 align:left
bar:1861 from:0 till: 24499
bar:1871 from:0 till: 25266
bar:1881 from:0 till: 26807
bar:1901 from:0 till: 41218
bar:1911 from:0 till: 51655
bar:1921 from:0 till: 54617
bar:1931 from:0 till: 61516
bar:1936 from:0 till: 65052
bar:1951 from:0 till: 73114
bar:1961 from:0 till: 84445
bar:1971 from:0 till: 114327
bar:1981 from:0 till: 123145
bar:1991 from:0 till: 120651
bar:2001 from:0 till: 120204
PlotData=
bar:1861 at: 24499 fontsize:S text: 24.499 shift:(-8,5)
bar:1871 at: 25266 fontsize:S text: 25.266 shift:(-10,5)
bar:1881 at: 26807 fontsize:S text: 26.807 shift:(-10,5)
bar:1901 at: 41218 fontsize:S text: 41.218 shift:(-10,5)
bar:1911 at: 51655 fontsize:S text: 51.655 shift:(-10,5)
bar:1921 at: 54617 fontsize:S text: 54.617 shift:(-10,5)
bar:1931 at: 61516 fontsize:S text: 61.516 shift:(-10,5)
bar:1936 at: 65052 fontsize:S text: 65.052 shift:(-10,5)
bar:1951 at: 73114 fontsize:S text: 73.114 shift:(-10,5)
bar:1961 at: 84445 fontsize:S text: 84.445 shift:(-10,5)
bar:1971 at: 114327 fontsize:S text: 114.327 shift:(-10,5)
bar:1981 at: 123145 fontsize:S text: 123.145 shift:(-10,5)
bar:1991 at: 120651 fontsize:S text: 120.651 shift:(-10,5)
bar:2001 at: 120204 fontsize:S text: 120.204 shift:(-10,5)
TextData=
fontsize:S pos:(20,20)
text:Kaynak - ISTAT
Monza komününün şu komünlerle ortak sınırları bulunmaktadır: Biassono, Brugherio, Cinisello Balsamo (MI), Concorezzo, Lissone, Muggiò, Sesto San Giovanni (MI), Vedano al Lambro, Villasanta.
Monza şehri eskiden surlarla çevrelenmiş bulunmaktaydı ve tarihte bu Monza kalesi 33 defa yabancı orduların kuşatmasına maruz kalmıştır. Fakat şehir surları ve savunma tabyalarının hemen hepsi İtalya'nın birleştirilmesinden sonra yıkılmışlardır. Bu savunma surlarından tek kalan kısım "Porta d'Agrete" kapısıdır.
Monza'da Romanesk ve Gotik mimarı tarzlarında yapılmış eski bir Katedral bulunmaktadır. Bu binanın ilk yapılış yaklaşık M.S. 595 civarı olduğu tahmin edilmektedir. 13. yüzyılda bu eski yapı genişletilmiş ve yenileştirilmiştir. 14. yüzyılın ortalarında mimar Matteo da Campione tarafından kemerli siyah-ve-beyaz mermerden yapılmış süslü bir ön cephe yapılmıştır. Mimar Pellegrino Tibaldi planlarına göre 1606da çan kulesi yapılmıştır. Hem dinsel hem de siyasi bir önem bulunan "Lombardiya Demir Tacı" bu bina içinde bulunan ve fresko duvar tablolar ile süslenmiş olan Teodelında Şapeli içinde saklanmaktadır. Bu tacın İsa'nın çarmıha gerilmesi için kullanılan demir çivilerden yapıldığı inancı bulunmaktadır. Kaderalin hazine dairesinde çok sayıda istavroz ve kutsal kişilerin hatıralarının saklandığı çok değerli maden ve taşlarla süslü kaplar bulunmaktadır. Bunlar arasında bulunan altından yapılmış bir tavuk ve yedi civciv biblosu Lomabardiya bölgesi ve buradaki geleneksel yedi ili sembolize ettikleri söylenir. Hazine dairesinin duvarlarında Mateo de Campione'nin hazırladığı Lombardiya kralının taç giymesini gösteren bir röliyef heykel ile 15. yüzyıldan kalma Lombard Kraliçesi Teolinda'nın hayatından sahneler gösteren fresko duvar tabloları bulunmaktadır.
Monza şehrini tarihsel merkezinde ayrıca şu binalar bulunur:
Villa Reale ve Monza Parkı: 1777. Avusturya Veliahtı Arşidük Ferdiunand için yapılmış Lambro Çayı kıyısında bir villa. Villa'nın etrafını çevreleyen park, Monza Park, Avrupa içinde en büyük alanı olan şehir parkıdır.
Şehirde diğer villalar da bulunmaktadır: Bazıları Mirabello, Mirabellino, Durini, Crivelli Mesmer, Prata, Archinto Pennatı, Calloni ve Villa Carminatı-Ferrario.
<span style="color:white">Monza</span>
</center> </div> <div class="NavContent">Dosya:MonzaArengario2.jpg|Monza Borletto veya Arengario Belediye Sarayı Dosya:Monza-piazza-Indipendenza-fontana.jpg|Monza Piazza Indipendenza Dosya:TorreTeodolinda.jpg|Monza Teodolina Kulesi Dosya:Iron Crown.JPG|Lombardiya Demir Tacı - Katedral hazinesinden Dosya:MonzaVillaReale.JPG|Monza Villa Reale Dosya:03-Monza-piazza-Roma fontana-giovinetta.jpg|Monza "Fontana Giovinetta (Genç Kız Çeşmesi)" Dosya:Mosè Bianchi - Statua a Monza.jpg|Monza Mose Bianchi heykeli Dosya:MB-Monza-monumento-Vittorio-Emanuele-II-01.jpg|Monza II. Vittorio Emanuele anıtı Dosya:Città Monza, piazza Garibaldi - Palazzo di Giustizia.jpg|Monza Adalet Sarayı Dosya:Ponte dei Leoni 1.jpg|Monza Lamro üzerinde Leoni köprüsü Dosya:Monza-torre-viscontea-e-ponte.jpg|Monza Lambro üzerinde Viscontea Kulesi Dosya:Santa Maria delle Grazie Monza 01.JPG|Monza Santa Maria delle Grazie kilisesi Dosya:Santa Maria Strada Monza.jpg|Monza Santa Maria Strada kilisesi Dosya:Station of Monza ext.jpg|Monza Tren Garı
</div> </div>
Orijinal kaynak: monza. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kaynak: Fransızca ve İtalyanca Wikipedia ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page