metformin ne demek?

Metformin, tip 2 diyabet tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır. Vücudun insüline karşı verdiği tepkiyi iyileştirerek ve karaciğerin glikoz (şeker) üretimini azaltarak kan şekeri seviyelerini kontrol etmeye yardımcı olur. İşte metformin hakkında daha detaylı bilgiler:

Nasıl Çalışır?

Metformin'in tam çalışma mekanizması tam olarak anlaşılmış olmasa da, birkaç ana etki mekanizması bilinmektedir:

  • Karaciğer Glikoz Üretimini Azaltır: Karaciğerin glikoz üretimini azaltarak kan dolaşımındaki şeker miktarını düşürür.
  • İnsülin Duyarlılığını Artırır: Vücudun insüline karşı verdiği tepkiyi iyileştirerek, mevcut insülinin daha etkili kullanılmasını sağlar.
  • Bağırsaklardan Glikoz Emilimini Azaltır: Bağırsaklardan kana emilen glikoz miktarını azaltır.

Kullanım Alanları:

  • Tip 2 Diyabet: Metformin, tip 2 diyabetin yönetiminde ilk tercih edilen ilaçlardan biridir. Genellikle yaşam tarzı değişiklikleri (diyet ve egzersiz) ile birlikte kullanılır.
  • Polikistik Over Sendromu (PCOS): Metformin, PCOS'lu kadınlarda düzensiz adet döngülerini ve yumurtlama sorunlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir.
  • Diğer Durumlar: Bazı durumlarda, metformin diğer durumların tedavisinde de yardımcı olabilir, ancak bu kullanım alanları daha az yaygındır ve genellikle araştırma aşamasındadır.

Yan Etkiler:

Metformin genellikle iyi tolere edilir, ancak bazı yan etkiler görülebilir:

  • Gastrointestinal Sorunlar: En sık görülen yan etkiler arasında mide bulantısı, kusma, ishal ve karın ağrısı yer alır. Bu yan etkiler genellikle tedaviye başlandıktan sonra azalır veya ortadan kalkar.
  • B Vitamini Eksikliği: Metformin, B12 vitamininin emilimini azaltabileceğinden, uzun süreli kullanımda B12 vitamini eksikliği oluşabilir. Düzenli kontrol ve gerekirse B12 takviyesi önerilebilir.
  • Laktik Asidoz: Nadir ancak ciddi bir yan etkidir. Laktik asit birikimine neden olabilir ve hayatı tehdit edebilir. Böbrek yetmezliği olan kişilerde risk daha yüksektir.
  • Düşük Kan Şekeri (Hipoglisemi): Diğer diyabet ilaçlarıyla birlikte kullanıldığında hipoglisemi riski artabilir.

Kimler Kullanmamalıdır?

  • Böbrek Yetmezliği Olanlar: Metformin, böbrekler tarafından atıldığı için, böbrek yetmezliği olan kişilerde riskli olabilir.
  • Karaciğer Hastalığı Olanlar: Karaciğer yetmezliği olan kişilerde kullanılmamalıdır.
  • Kalp Yetmezliği Olanlar: Ciddi kalp yetmezliği olan kişilerde kullanılmamalıdır.
  • Alkol Kullanımı: Aşırı alkol kullanımı laktik asidoz riskini artırır.
  • Hamilelik ve Emzirme: Hamilelik ve emzirme döneminde doktor onayı olmadan kullanılmamalıdır.

Önemli Not: Bu bilgiler sadece genel bilgi amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Metformin kullanımı hakkında doktorunuzla konuşmanız ve sizin için uygun olup olmadığına karar vermeniz çok önemlidir. Dozaj, tedavi süresi ve olası yan etkiler konusunda doktorunuzun talimatlarını dikkatlice takip etmelisiniz. Özellikle böbrek fonksiyonlarınız düzenli olarak kontrol edilmelidir.