lobotomi ne demek?

Lobotomi

Lobotomi, beyin cerrahisinde kullanılan, frontal lob ile beynin geri kalanı arasındaki sinirsel bağlantıların kesilmesi işlemidir. Genellikle psikiyatrik rahatsızlıkları tedavi etmek amacıyla kullanılmıştır, ancak günümüzde büyük ölçüde terk edilmiştir.

Tarihçe:

Lobotomi, 1930'lu yıllarda António Egas Moniz tarafından geliştirilmiştir. Moniz, bu çalışmasıyla 1949'da Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazanmıştır. Ancak, lobotominin yaygınlaşması ve sonuçlarının anlaşılmasıyla birlikte, bu uygulamanın etik ve tıbbi açıdan sorunlu olduğu ortaya çıkmıştır.

Uygulama Yöntemleri:

• Prefrontal Lobotomi: Kafatasında açılan deliklerden özel aletler (lökotom) aracılığıyla frontal lobdaki sinir bağlantıları kesilir.
• Transorbital Lobotomi: Walter Freeman tarafından geliştirilen bu yöntemde, göz çukuru içinden sokulan bir aletle (buz kıracağı benzeri) frontal lobdaki sinir bağlantıları kesilir. Bu yöntem, daha az invaziv olarak kabul edilse de, önemli riskler taşımaktaydı.

Kullanım Alanları:

Lobotomi, özellikle şizofreni, depresyon, obsesif-kompulsif bozukluk gibi ciddi psikiyatrik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmıştır. Ancak, bu rahatsızlıklar için daha etkili ve güvenli tedavi yöntemlerinin geliştirilmesiyle lobotominin kullanımı azalmıştır.

Yan Etkileri:

Lobotomi, ciddi ve kalıcı yan etkilere neden olabilen bir işlemdir. Bu yan etkiler şunları içerebilir:

• Duygusal küntleşme
• Kişilik değişiklikleri
• Bilişsel fonksiyonlarda azalma
• Motor becerilerde bozulma
• Nöbetler
• Ölüm

Günümüzde Lobotomi:

Lobotomi, günümüzde etik ve tıbbi nedenlerle büyük ölçüde terk edilmiştir. Nadiren, diğer tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu ve hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen, çok nadir durumlarda başvurulabilir. Ancak, bu tür vakalarda bile, lobotomi yerine daha modern ve hedefe yönelik cerrahi teknikler tercih edilmektedir.

Önemli Kavramlar:

• Frontal Lob
• Şizofreni
• Depresyon
• Obsesif Kompulsif Bozukluk
• Psikiyatri