korelasyon ne demek?
Korelasyon
Korelasyon, iki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkinin gücünü ve yönünü ölçen istatistiksel bir kavramdır. Bu ilişki, değişkenlerin birlikte nasıl değiştiğini gösterir. Korelasyon, neden-sonuç ilişkisi olmayabilir; sadece değişkenlerin birlikte hareket eğilimini gösterir.
Korelasyon Türleri
Korelasyon Katsayısı
Korelasyonun gücünü ve yönünü sayısal olarak ifade etmek için korelasyon katsayısı kullanılır. En yaygın kullanılanı, Pearson korelasyon katsayısıdır (r ile gösterilir).
- r, -1 ile +1 arasında bir değer alır.
- r = +1: Mükemmel pozitif korelasyon
- r = -1: Mükemmel negatif korelasyon
- r = 0: Korelasyon yok
Korelasyon katsayısının yorumlanması bağlama göre değişir. Genel olarak:
- |r| > 0.7: Güçlü korelasyon
- 0.5 < |r| < 0.7: Orta düzeyde korelasyon
- 0.3 < |r| < 0.5: Zayıf korelasyon
- |r| < 0.3: Çok zayıf veya yok denecek kadar az korelasyon
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Korelasyon, nedensellik anlamına gelmez. İki değişken arasında korelasyon olması, birinin diğerine neden olduğu anlamına gelmez. Aradaki ilişkiyi açıklayan başka bir değişken olabilir (gizli değişken). (https://www.nedemek.page/kavramlar/nedensellik)
- Ayırt Edici Değerler (Outlier'lar): Ayırt edici değerler, korelasyonu önemli ölçüde etkileyebilir.
- Doğrusal Olmayan İlişkiler: Pearson korelasyon katsayısı sadece doğrusal ilişkileri ölçer. Değişkenler arasında doğrusal olmayan bir ilişki varsa, korelasyon katsayısı yanıltıcı olabilir.
- Yanıltıcı Korelasyon (Spurious Correlation): İki değişken arasında anlamlı olmayan, sadece tesadüfi bir korelasyon olabilir. (https://www.nedemek.page/kavramlar/yanıltıcı%20korelasyon)
Korelasyonun Kullanım Alanları
Korelasyon, birçok alanda kullanılır:
- Bilimsel Araştırma: Değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek.
- Finans: Varlıkların fiyatları arasındaki ilişkileri analiz etmek.
- Pazarlama: Müşteri davranışları ile pazarlama stratejileri arasındaki ilişkileri anlamak.
- Sağlık: Risk faktörleri ile hastalıklar arasındaki ilişkileri belirlemek.