kompost ne demek?

Kompost, organik atıkların doğal bir süreçle ayrıştırılmasıyla oluşan, bitkiler için besleyici bir toprak düzenleyicidir. Bahçe atıkları, mutfak artıkları ve diğer organik maddelerin mikroorganizmalar (bakteriler, mantarlar vb.) tarafından parçalanmasıyla oluşur. Bu süreç, oksijen varlığında (aerobik kompostlama) veya yokluğunda (anaerobik kompostlama) gerçekleşebilir. Aerobik kompostlama daha hızlı ve daha az kötü kokulu bir işlemdir.

Kompostun Faydaları:

• Toprak yapısını iyileştirir: Toprağın su tutma kapasitesini artırır, drenajı iyileştirir ve havalandırmayı sağlar.
• Toprak verimliliğini artırır: Bitkilerin büyümesi için gerekli olan besin maddelerini (azot, fosfor, potasyum vb.) sağlar.
• Zararlı otların yayılmasını azaltır: Toprağın yüzeyini örterek, zararlı otların büyümesini engeller.
• Toprak sıcaklığını düzenler: Toprağın aşırı ısınmasını veya soğumasını önler.
• Hastalık etkenlerini azaltır: Bazı toprak hastalıklarına karşı bitkileri koruyabilir.
• Atık yönetimine katkıda bulunur: Organik atıkların çöplüklerde çürümesi yerine değerlendirilmesini sağlar, böylece sera gazı emisyonlarını azaltır.
• Çevre dostudur: Kimyasal gübrelere alternatif, sürdürülebilir bir çözümdür.

Kompost Malzemeleri:

• Yeşil malzemeler (azot açısından zengin): Çimen biçkileri, mutfak atıkları (meyve-sebze kabukları, kahve telvesi, çay poşetleri), yeşil yapraklı bitkiler.
• Kahverengi malzemeler (karbon açısından zengin): Kuru yapraklar, odun talaşı, saman, gazete kağıdı (mürekkepsiz), karton kutular.

Kompostlama Yöntemleri:

• Yığın kompostlama: Organik atıkların bir yığın halinde biriktirilmesi.
• Çukur kompostlama: Toprağa kazılmış bir çukura atıkların atılması.
• Kompost kovası: Kapalı bir kap içinde kompost yapılması.
• Kompostlama tankları: Daha büyük ölçekli kompostlama için kullanılan özel tanklar.

Kompostlama Süreci:

Kompostlama, genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürebilir ve çeşitli faktörlere bağlıdır (nem, hava sirkülasyonu, malzemelerin oranı, sıcaklık). Süreç boyunca yığının düzenli olarak karıştırılması, havalandırılması ve nemlendirilmesi önemlidir. Olgun kompost, koyu kahverengi, toprak kokulu ve parçalanmış bir yapıya sahiptir.

Kompost Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Hayvan dışkısı: Çiğ hayvan dışkısı kullanmaktan kaçınılmalı, iyice kurutulmuş olmalıdır.
• Hastalıklı bitkiler: Hastalıklı bitkiler komposta eklenmemelidir.
• Et ve süt ürünleri: Bu tür atıklar kötü kokuya ve zararlılara neden olabilir.
• Yağlar ve sıvılar: Fazla yağ ve sıvı kompostlama sürecini olumsuz etkiler.

Kompost yapma, hem çevre dostu hem de ekonomik bir yöntemdir. Uygun malzemeleri ve yöntemi seçerek, kendi kompostunuzu kolayca üretebilirsiniz.