jakobenler ne demek?

Anayasa Dostları Derneği (Fransızca:Société des amis de la Constitution) olarak kurulan sonradan adlandırıldığı şekliyle Jakobenler Derneği, Özgürlük ve Eşitliğin Dostları (Fransızca:Société des Jacobins, amis de la liberté et de l'égalité) veya 1792'den sonraki, yaygınca bilinen adıyla Jakoben Kulübü (Club dés Jacobins) ya da basitçe Jakobenler; 1789 Fransız Devrimi sırasındaki en etkili siyasi partidir. Fransız Devrimi ertesinde Fransa'ya yaklaşık bir yıl süreyle egemen olan ve devrimden çok daha fazla kanın, çoğu politik sebeplerden olmak üzere, döküldüğü Terör Dönemi'ne sebep olmuş Fransız politik oluşumudur.¹

Gücünün zirvesinde iken 420.000 civarında üyesi olan kulübün siyasî yöntemi Jakobenizm olarak anılır.

İlk olarak 1789'da Bretonya'da kraliyet karşıtı milletvekilleri tarafından kurulan kulüp sonraları ülke çapında cumhuriyetçi bir harekete dönüştü ve üye sayısı yıllar içinde tahminî yarım milyona erişti. Jakoben Kulübü heterojendi ve 1790'ların başındaki önde gelen parlamenter gruplar olan The Mountain ve Girondin gruplarını da içinde barındırıyordu. 1792-1793'te yönetimde baskın olan grup Girondinlerdi -Avusturya'ya ve Prusya'ya savaş ilan ettikleri ve Kral XVI Louis'in tahttan indiği dönem-. Mayıs 1793'te Maximilien Robespierre liderliğindeki The Mountain fraksiyonunun liderleri , Girondin cenahını saf dışı bırakmayı başardılar ve hükûmeti Temmuz 1794'e kadar kontrol ettiler. Hükûmette geçirdikleri süre yüksek düzeyde siyasî şiddet içerdiğinden dolayı Jakoben/The Mountain hükûmeti dönemi Terör Dönemi olarak tanımlandı.

Ekim 1793'te, önde gelen 21 Girondin üst düzey yöneticisi giyotinle idam edildi. Jakoben/Mountain hâkimiyetindeki hükûmet, Vendée İsyanı'nı ve Federalist isyanları bastırmanın ve tekrarlarını caydırmanın bir yolu olarak ülke çapında 17.000 muhalifi idam etti.

Temmuz 1794'te Ulusal Konvansiyon, Robespierre ve müttefiklerinin yönetimini iktidardan uzaklaştırdı, Robespierre ve 21 arkadaşı idam edildi. Önderleri Maximillien Robespierre'in düşüşü ve idamıyla birlikte kulüp de etkisini ve gücünü yitirmiş ve sonunda Kasım 1794'te kapatılmıştır.

Grup dünyada Fransız Devrimi'ndeki Terör Dönemi'nin uygulayıcısı ve öncüsü olarak tanınmıştır. Ayrıca günümüzde "jakoben" aşırı radikal siyasî görüşler ve kişiler için de kullanılmaktadır.²

En tanınan üyeleri Maximilien Robespierre, Marat ve Mirabeau'dur.