izomerlik ne demek?

İzomerlik

İzomerlik, aynı molekül formülüne sahip olmasına rağmen farklı atom düzenlemeleri veya uzaysal düzenlemeleri nedeniyle farklı özelliklere sahip olan bileşiklerin varlığıdır. İzomerler, fiziksel (erime noktası, kaynama noktası, yoğunluk vb.) ve kimyasal (reaktivite) özelliklerinde farklılık gösterebilirler.

Temel olarak iki ana izomerlik türü bulunur:

1. Yapısal (Konstitüsyonel) İzomerlik: Aynı atomların farklı şekillerde bağlanmasıyla ortaya çıkar. Bu, farklı fonksiyonel grupların, farklı zincir uzunluklarının veya farklı dallanma modellerinin sonucu olabilir.

   • Zincir İzomerliği: Ana karbon zincirinin uzunluğu veya dallanma yapısı farklıdır.
   • Pozisyon İzomerliği: Aynı fonksiyonel grubun molekül üzerinde farklı konumlarda bulunması.
   • Fonksiyonel Grup İzomerliği: Aynı atomların farklı fonksiyonel gruplar oluşturacak şekilde düzenlenmesi.
   • Tautomeria: İzomerlerin hızlı bir şekilde birbirine dönüşebildiği bir tür izomerliktir. Özellikle proton transferi yoluyla gerçekleşir.

2. Stereoizomerlik: Atomlar aynı şekilde bağlanmıştır, ancak uzaydaki düzenlemeleri farklıdır.

   • Enantiomerler (Optik İzomerler): Birbirinin ayna görüntüsü olan ve üst üste bindirilemeyen moleküllerdir. Kiral merkez (asimetrik karbon atomu) içerirler ve polarize ışığı farklı yönlere çevirirler. Kiralite önemlidir.
   • Diastereomerler: Stereoizomerlerdir, ancak enantiomer değildirler. Yani, birbirinin ayna görüntüsü değildirler.
     • Geometrik İzomerlik (Cis-Trans İzomerlik): Çift bağ veya halka yapısı etrafında dönmenin kısıtlanması nedeniyle oluşur. Aynı grupların çift bağın aynı tarafında (cis) veya zıt tarafında (trans) bulunmasına bağlıdır.
     • Konformasyonel İzomerlik (Konformerler): Tek bağlar etrafında dönme sonucu oluşan farklı uzaysal düzenlemelerdir. Genellikle oda sıcaklığında birbirlerine dönüşebilirler.