izomer ne demek?

İzomerler, aynı moleküler formüle sahip olmalarına rağmen farklı atom dizilişlerine veya uzaysal düzenlemelere sahip olan moleküllerdir. Bu farklılıklar, izomerlerin farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip olmasına neden olur.

İzomerler genel olarak iki ana kategoriye ayrılır:

1. Yapısal İzomerler (Konstitüsyonel İzomerler):

   • Aynı moleküler formüle sahip olmalarına rağmen atomların bağlanma düzeni farklı olan izomerlerdir. Farklı fonksiyonel gruplar içerebilirler veya atomlar zincirde farklı şekillerde bağlanmış olabilir.
   • Alt türleri:
     • Zincir İzomerleri: Karbon iskeletinin farklı düzenlenmesiyle oluşan izomerlerdir.
     • Pozisyon İzomerleri: Fonksiyonel grubun molekül üzerindeki farklı konumlarda bulunmasıyla oluşan izomerlerdir.
     • Fonksiyonel Grup İzomerleri: Aynı atomları içermelerine rağmen farklı fonksiyonel gruplara sahip olan izomerlerdir (örneğin, alkol ve eter).

2. Stereoizomerler (Uzaysal İzomerler):

   • Atomların bağlanma düzeni aynı olmasına rağmen atomların uzaydaki düzenlenmesi farklı olan izomerlerdir.
   • Alt türleri:
     • Enantiyomerler (Optik İzomerler): Birbirinin ayna görüntüsü olan ve üst üste konulamayan izomerlerdir. Kiral merkez (asimetrik karbon atomu) içermeleri gerekir. Polarize ışığı farklı yönlere çevirirler. Kiralite bu izomerlerin önemli bir özelliğidir.
     • Diastereomerler: Birbirinin ayna görüntüsü olmayan stereoizomerlerdir. Birden fazla kiral merkeze sahip moleküllerde görülebilirler.
       • Geometrik İzomerler (cis-trans İzomerler): Çift bağ veya halkalı yapılar etrafında atomların veya grupların farklı düzenlenmesiyle oluşan izomerlerdir. "cis" izomerinde aynı gruplar aynı tarafta, "trans" izomerinde ise zıt taraflarda bulunur.

İzomerler, kimyada ve biyokimyada önemli bir kavramdır çünkü farklı izomerler farklı reaktivitelere, biyolojik aktivitelere ve fiziksel özelliklere sahip olabilirler. İlaç endüstrisinde, bir ilacın sadece belirli bir izomeri istenen etkiyi gösterirken diğer izomerler toksik olabilir veya etkisiz olabilir. Bu nedenle, izomerlerin ayrılması ve tanımlanması önemlidir.