hipoksemi ne demek?

Hipoksemi, kandaki oksijen seviyesinin anormal derecede düşük olması durumudur. Daha spesifik olarak, arteriyel kandaki oksijen kısmi basıncının (PaO2) normal değerlerin altına düşmesidir. Normal PaO2 değeri genellikle 80-100 mmHg arasındadır, ancak bu yaşa ve yüksekliğe bağlı olarak değişebilir. Hipoksemi, vücudun dokularının yeterli oksijen alamaması anlamına gelir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Hipoksemiye neden olan faktörler çeşitlidir ve şunları içerir:

• Hipoventilasyon: Akciğerlere yeterince hava alınmaması (örneğin, akciğer hastalıkları, kas güçsüzlüğü, opioid kullanımı, merkezi sinir sistemi depresyonu nedeniyle).
• Difüzyon bozukluğu: Oksijenin akciğer keseciklerinden kana geçişinin yetersiz olması (örneğin, pnömoni, pulmoner ödem, pulmoner fibrozis gibi akciğer hastalıkları).
• V/Q uyumsuzluğu: Akciğerlere gelen havanın (ventilasyon, V) ve akciğerlere giden kanın (perfüzyon, Q) dengesizliği (örneğin, pulmoner emboli, astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)).
• Alveoler hipoksemi: Alveollerdeki (akciğer kesecikleri) oksijen basıncının azalması (örneğin, yüksek irtifada bulunma, hipoventilasyon).
• Shunt: Oksijenlenmemiş kanın akciğerlerden kalbe direkt olarak geçmesi (örneğin, konjenital kalp hastalıkları, solunum yolu hastalıkları).
• Azalmış oksijen parsiyel basıncı: Ortam havasındaki oksijen seviyesinin düşük olması (örneğin, yüksek irtifa).
• Anemiler: Kandaki hemoglobin düzeyinin düşük olması, oksijen taşıma kapasitesini azaltır.
• Karbondioksit zehirlenmesi: Karbondioksit zehirlenmesi hemoglobinin oksijene bağlanmasını engeller.

Hipoksemi belirtileri şunlardır:

Belirtiler, hipokseminin şiddetine ve altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Hafif hipoksemi asemptomatik olabilirken, şiddetli hipoksemi şu belirtilere neden olabilir:

• Solukluk (siyanoz): Özellikle parmak uçlarında ve dudaklarda mavi renk değişikliği.
• Hızlı nefes alma (tahipne): Vücudun daha fazla oksijen almaya çalışması.
• Hızlı kalp atışı (taşikardi): Kalbin daha fazla oksijen taşımaya çalışması.
• Baş dönmesi ve baş ağrısı: Beynin yetersiz oksijen alması.
• Çarpıntı: Hızlı ve düzensiz kalp atışı.
• Yorgunluk ve halsizlik: Vücudun genel işlevlerinde azalma.
• Konfüzyon ve bilinç bulanıklığı: Ciddi hipoksemi durumlarında.
• Bilinç kaybı: Çok şiddetli hipoksemi durumlarında.

Teşhis:

Hipoksemi, arteriyel kan gazı analizi (ABGA) ile teşhis edilir. ABGA, kandaki oksijen kısmi basıncını (PaO2), karbondioksit kısmi basıncını (PaCO2), pH'ı ve bikarbonat seviyesini ölçer. Ayrıca, nabız oksimetresi (oksimetre) kullanılarak SpO2 (oksijen satürasyonu) ölçülebilir, ancak bu yöntem ABGA kadar hassas değildir. Göğüs röntgeni, EKG ve diğer testler altta yatan nedeni belirlemeye yardımcı olabilir.

Tedavi:

Hipoksemi tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

• Oksijen tedavisi: Ekstra oksijen verilmesi.
• Ventilasyon desteği: Mekanik ventilasyon veya non-invaziv ventilasyon.
• İlaç tedavisi: Altta yatan nedeni tedavi etmek için ilaçlar (örneğin, bronkodilatörler, kortikosteroidler).
• Cerrahi müdahale: Bazı durumlarda cerrahi gerekebilir (örneğin, pulmoner emboli).

Hipoksemi ciddi bir durumdur ve tıbbi yardım gerektirir. Eğer hipoksemi belirtileri yaşarsanız, derhal tıbbi yardım alınmalıdır.