hazrec ne demek?

Hazrec, İslâmiyet’ten önce Medine şehrinde yaşayan bir Arap kabilesinin ismi.¹

Evs ve Hazrec kabileleri

Hazrec ve Evs, Arabistan’ın Medine şehrinde (İslâmiyet’ten önceki adı "Yesrib") yaşayan iki akraba Arap kabilesiydi. Medine'ye "Seylü'l-arim" diye adlandırılan sel felâketinden sonra Yemen'den gelmişlerdi. Sık sık aralarında savaşlar olurdu. En sonuncu savaş, aralıklarla 120 yıl kadar süren "Buas" harbidir. Bu süreçte Medine’de yaşayan Yahudi topluluklarının bir kısmı Evs, bir kısmı da Hazrec kabileleri ile ittifak etmek suretiyle bu savaşın içinde yer almışlardı.² Evs ve Hazrec kabîleleri, aralarındaki bu düşmanlığın ancak İslâm peygamberi Muhammed'in hakemliği, İslâm dininin sağladığı adâlet, sevgi ve kaynaşma ile ortadan kalkabileceğine inanarak İslâm dinini seçtiler ve İslâm’a sımsıkı bağlandılar.³

İslâmiyet’in ilk zamanlarında Hazrec, dost ve kardeş kabile durumunda olan Evs ile birlikte Medine yakınlarında, Medine’den daha kuzeyde, Hayber ve Taymâ’ya kadar olan kesimde bulunmaktaydı. Bu iki kabile, İslâmiyet’in başlangıcında üstlendikleri mühim rol sebebi ile Ensar (yardımcılar) unvanı ile şereflendirilmişlerdi.⁴ İslâm peygamberi Muhammed'in Medîne'ye gelmesiyle bu iki kardeş kabile arasında yıllarca sürmüş olan husûmet, kin ve düşmanlık bitmiştir. "Hepiniz, toptan sımsıkı Allah'ın ipine (İslâm Dini'ne ve Kur'ân-ı Kerîm'e) sarılın. Allah'ın üzerinizdeki nimetini hatırlayın. Hani siz birbirinizin düşmanları idiniz de O, kalblerinizi birleştirmişti. İşte O'nun bu nimeti sâyesinde kardeş olmuştunuz. Siz bir ateş çukurunun kenarında iken sizi oradan da O kurtarmıştı." (Âl-i İmrân Sûresi : 103)⁵

Benî Nadir, Benî Kaynuka ve Benî Kureyza kabileleri

Benî Nadir, Benî Kaynuka ve Benî Kureyza kabileleri, Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicret ettiği dönemde Medine’de yaşayan Yahûdî kabileleriydi. Bu kabileler, Romalıların Kudüs'ü işgal ve tahrip etmelerinin ardından Kudüs'ten gelerek Medine’ye yerleşmişlerdi. Yerleşmelerinden sonra bir müddet orada yaşayan Arap kabileleri (Evs ve Hazrec) ile iyi geçindiler. Daha sora çıkarcı davranmaları nedeniyle Araplarla arası açıldı, karşılıklı olarak muharabe yaptılar ve Araplar, Yahûdîleri yenerek Medine'de hâkimiyeti ele aldılar. Ama çok geçmeden hakimiyeti elinde bulunduran Arap kabileleri, Yahûdîlerin entrikaları ile birbirlerine düştüler ve iki kardeş Arap kabîle (Evs ve Hazrec) uzun yıllar birbirleriyle savaştı. Bunların en sonuncusu Buâs Harbi'dir. Hicretten yaklaşık beş yıl önce sona eren ve aralıklarla tam 120 yıl süren bu savaşta her iki taraf da büyük kayıp vermiş, zayıf düşmüşlerdi. Bu sebeple Hicret esnâsında Yahûdîler, iktisâdî yönden Medine'de daha üstün durumdaydılar.⁶