haricilik ne demek?

Haricilik

Haricilik, İslam tarihindeki ilk siyasi-dini hareketlerden biridir. Temelde, 657 yılında yaşanan Sıffin Savaşı ve sonrasında ortaya çıkan hakem olayına tepki olarak doğmuştur. "Harici" kelimesi, "dışarı çıkanlar", "ayrılanlar" anlamlarına gelir ve bu grup, Hz. Ali'nin ordusundan ayrılanlar için kullanılmıştır.

Temel İlkeler ve İnançlar

Haricilerin temel ilkeleri ve inançları şunlardır:

• Hakem Olayına Şiddetli Karşı Çıkış: Hariciler, Sıffin Savaşı'nda yaşanan hakem olayını şiddetle eleştirmiş ve bunun İslam'a aykırı olduğunu savunmuşlardır. Onlara göre, anlaşmazlıkların çözümü için Allah'ın hükmünden başka bir merciye başvurulamazdı. Bu düşünce, onların siyasi ve dini görüşlerinin temelini oluşturmuştur.

• Büyük Günah İşleyenin Kafir Sayılması: Haricilere göre, büyük günah işleyen bir Müslüman dinden çıkar ve kafir olur. Bu, diğer İslam mezheplerinden ayrıldıkları önemli bir noktadır. Bu görüş, onların toplumda ahlaki bir düzeni sağlamaya yönelik radikal bir yaklaşımını yansıtır.

• İmamet (Halifelik) Anlayışı: Hariciler, halifenin soyunun Kureyş'ten gelmesi şartını kabul etmezler. Onlara göre, halife seçimle iş başına gelmeli ve adaletli davranmalıdır. Aksi takdirde, halife azledilebilir hatta öldürülebilirdi. Bu, onların yönetim anlayışında eşitlikçi bir yaklaşımı benimsediklerini gösterir.

• Şiddet ve Cihat Anlayışı: Hariciler, inançları uğruna şiddete başvurmaktan çekinmemişlerdir. Onlara göre, zalim yöneticilere karşı cihat etmek farzdır. Bu, onların tarih boyunca birçok ayaklanmaya karışmasına ve şiddet eylemleri gerçekleştirmesine neden olmuştur.

Farklı Harici Grupları

Haricilik, zaman içinde farklı gruplara ayrılmıştır. En bilinenleri şunlardır:

• Ezrakiler: En radikal Harici gruplarından biridir. Muhaliflerini acımasızca öldürmüşlerdir.

• İbadiler: Günümüze kadar varlığını sürdüren en ılımlı Harici grubudur. Umman'da ve Kuzey Afrika'da takipçileri bulunmaktadır. İbadiyye

• Necdât: Diğer Harici gruplarına göre daha esnek bir tutum sergilemişlerdir.

Tarihsel Gelişim

Haricilik, 7. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmış ve Emevi ve Abbasi dönemlerinde çeşitli ayaklanmalara katılmıştır. Zamanla etkisini kaybetse de, İbadiyye gibi bazı gruplar günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Haricilik, İslam düşünce tarihinde önemli bir yere sahiptir ve farklı siyasi ve dini yorumlara yol açmıştır. Haricilik%20Tarihi