gaslighting ne demek?

Gaslighting, bir kişinin veya bir grubun başka bir kişi veya grubu, kendi gerçeklik algısını sorgulayacak şekilde manipüle etmesine verilen isimdir. Bu terim, 1938 tarihli "Gas Light" adlı bir tiyatro oyununa ve daha sonra 1944 yılında uyarlanan filmine dayanmaktadır. Filmde, bir adam eşini sürekli olarak yanlış yönlendirerek, eşinin akıl sağlığını sorgulamasına sebep olur.

Gaslighting, özellikle duygusal veya psikolojik istismar bağlamında kullanılır. Bu tür bir manipülasyon, mağdurun kendine olan güvenini zayıflatmayı, olayları yanlış hatırladığına inandırmayı veya duygularının geçersiz olduğunu düşündürmeyi amaçlar. Gaslighting'in bazı yaygın biçimleri şunlardır:

1. İnkar Etme: Mağdurun yaşadığı olayları veya hislerini tamamen reddetmek.
2. Minimize Etme: Mağdurun duygularını önemsizleştirmek veya abartılı olarak göstermek.
3. Yanlış Yönlendirme: Olayların farklı bir şekilde meydana geldiğine mağduru inandırma girişimleri.
4. Eleştiri ve Suçlama: Mağdura sürekli olarak eleştiri yaparak veya suçlayarak kendini savunma ihtiyacı hissettirmek.
5. Yanıltıcı Bilgiler Sağlama: Mağdurun hafızasını, algısını veya yargılarını manipüle etmek için yanlış veya çelişkili bilgiler verme.

Gaslighting, mağdurlar üzerinde ciddi psikolojik etkiler yaratabilir ve kişinin özgüvenini, özsaygısını ve genel ruh sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. İnsanlar ilişkilerinde böyle bir davranıştan şüphelenirlerse profesyonel yardım almayı düşünebilirler.