azulen ne demek?

Azulen organik bir bileşiktir ve naftalin'in bir izomeridir. Naftalinin renksiz olmasına karşın, azulen koyu mavi bir renge sahiptir. İki terpenoid, vetivazulen (4,6-dimetil-2-isopropilazulen) ve guaiazulen (1,4-dimetil-7-isopropilazulen), bu özelliklere sahip azulen iskeletli maddeler, doğal olarak mantar pigmentlerinde, Peygamber ağacı (guaiac wood) yağında ve bazı deniz omugasızlarında bulunabilir.

Azulenin 15. yüzyılda Alman papatyasının buhar damıtımıyla azur-mavisi renkveren (kromofor) elde edilmesine dayanan uzun bir tarihi vardır. Renkveren ilk olarak civanperçemi ve acı pelinde keşfedildi ve 1863'te Septimus Piesse tarafından adlandırıldı. Yapısı ilk olarak Lavoslav Ružička tarafından keşfedildi, ardından 1937'de Placidus Plattner tarafından organik sentezi yapıldı.

Yapısı ve bağlanması

Azulenin genellikle siklopentadien ve sikloheptatrien halkalarının füzyonundan kaynaklandığı görülür. Naftalin ve siklodekapentaen gibi 10 pi elektron sistemindedir. Aromatik özellikleri sergiler: (i) periferik bağlarının benzer uzunlukları vardır ve (ii) Friedel-Crafts benzeri yerdeğiştirmelere uğrarlar. Aromatikliğinden gelen istikrar, naftalinin yarısı kadardır.

Naftalinin aksine dipol momenti (iki kutup kolcuğu) 1.25 D'dir,¹ naftalinin ise sıfırdır. Bu polarite (kutuplaşma) azulenin 6 π-elektron siklopentadienil anyonu ve 6 π-elektron tropilyum katyonu füzyonu olmasıyla açıklanabilir: yedi üyeli halkadan bir elektron, beş üyeli halkaya transfer edilir ve Hückel kuralına göre aromatik kararlılık sağlanır. Reaktivite çalışmaları yedi üyeli halkanın elektrofilik ve beş üyeli halkanın nükleofilik olduğunu doğrular.

Temel halin dipolar doğası koyu renkte yansıtılır, bu durum doymamış küçük aromatik bileşenler için nadirdir. Azulenin bir diğer önemli özelliği de üst uyarılmış halinde floresan sergileyerek Kasha kuralına uymamasıdır (S₂ → S₀).²

Organik sentezi

Azulenin sentetik yollarla sentezi, alışılmadık yapısı nedeniyle uzun süre ilgi çekici olmuştur. 1939'da ilk olarak St. Pfau ve Plattner tarafından indane ve etil diazoasetat ile başlanılan bir metot bildirilmiştir.³

Verimli bir bir-pot yolu da siklopentadienin doymamış C5-sintonlar ile halkalaşmasıdır.⁴ Aşağıda gösterilen diğer bir yaklaşım da siklopentatrienden sentezlenmesidir, bu alternatif yöntem uzun süredir bilinmektedir.⁵

Organometalik kompleksleri

Organometalik kimyada azulen, düşük değerlikli metal merkezleri için ligand görevi görür, aksi takdirde hem siklopentadienil hem de sikloheptatrienil ligandlarıyla π-kompleksleri kurarlar. Örnek kompleksler (azulen)Mo₂(CO)₆ ve (azulen)Fe₂(CO)₅.⁶

İlgili bileşikler

1-Hidroksiazulen kararsız yeşil bir yağdır ve keto–enol tautomerism özelliği göstermez.⁷ 2-Hidroksiazulen, 2-metoksiazulen ile hidrobromik asidin hidroliziyle elde edilir. Kararlıdır ve keto–enol tautomerism göstermez.⁸ 2-hidroksiazulenin sudaki pKa değeri 8.71dir. Fenol veya naftolden daha asidiktir. 6-hidroksiazulenin sudaki PKa değeri 7.38dir, o da fenol veya naftolden daha asidiktir.

Naft[a]azulende, Naftalin halkası azulenin 1,2-pozisyonunda yoğunlaşır. Böyle bir sistemde⁹ düzlemsellikten kaynaklanan deformasyonun tetrahelisene benzer olduğu bulunmuştur.

Kaynakça

Dış bağlantılar

• MSDS web Sitesi
• MSDS web Sitesi

Orijinal kaynak: azulen. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩

3. Zur Kenntnis der flüchtigen Pflanzenstoffe VIII. Synthese des Vetivazulens Alexander St. Pfau, Pl. A. Plattner Helvetica Chimica Acta Volume 22 Issue 1, Pages 202–08 1939 ↩

4. ↩

5. Approach to the Blues: A Highly Flexible Route to the Azulenes Sébastien Carret, Aurélien Blanc, Yoann Coquerel, Mikaël Berthod, Andrew E. Greene, Jean-Pierre Deprés [//en.wikipedia.org/wiki/Angewandte_Chemie_International_Edition Angewandte Chemie International Edition] Volume 44, Issue 32, Pages 5130–33 2005 Abstract ↩

6. Melvyn R. Churchill "Transition Metal Complexes of Azulene and Related Ligands" Progress in Inorganic Chemistry 1970, volume 11. ↩

7. ↩
8. ↩
9. ↩

Kategoriler