arvanitler ne demek?

Arvanitler (Yunanca: Αρβανίτες) Tosk Arnavutçası'nın bir ağzını konuşan ve Yunanistan'da yaşayan etnik bir topluluktur. (Türkçedeki "Arnavut" sözcüğü Arvanit adından geldiği sanılmaktadır. İngilizcede ise, Arnavutlar için Albanian terimi kullanılır).

Tarih

Bazı yorumcular, Arvanitlerin kökenini bugünkü Yunanistan'ın en eski yerli halklarından olan Pelasglara dayandırmaktadır. Bazıları onların Arnavutlaşmış Yunanlar olduğunu ileri sürerken, bazıları ise onların Arnavutlarla aynı soydan geldiğini öne sürmektedir.¹ 1821 Yunan Ayaklanması'nı başlatan ayaklanmacıların büyük bölümü Arvanit kökenlidir.²

Bunlardan bazıları.

Markos Botsaris,
Dimitris Plapoutas,
Kitsos Tzavelas,
Andreas Vokos Miaoulis,
Laskarina Bouboulina,
Georgios Kountouriotis,
Nikolaos Krieziotis,
Hadziyiannis Mexis,

Durumları

Yunanistan sınırları içinde bir Arnavut azınlığı bulunduğunu 10 Ağustos 1920 tarihli Sevr Antlaşması dahilinde kabul etmiştir. Bununla birlikte, 1940'lardan itibaren bu gerçek inkar edilmeye başlanmış ve buradaki etnik Arnavut azınlık baskıcı bir asimilasyon kampanyasıyla karşı karşıya kalmıştır. Ortodoks Arnavutlar ya da Arvanitler yirminci yüzyılın başlarında Atina çevresinde yoğun olarak yaşamaktaydılar. Hatta başkent Atina bir zamanlar bir Arvanit kasabası olarak bilinmektedir. 1960'lar boyunca Arvanitler ülkenin Mora (Peleponez) yarımadasının daha kuzey kesimlerinden güneye doğru yoğun bir biçimde göç etmişlerdir. Bugün de bu azınlık yoğun olarak Atina'nın Akropol'ünün hemen yanı başındaki Plaka semtinde yaşamaktadırlar. Bazı kaynaklara göre bu azınlığın sayısı 1.600.000 kadardır. Yunan hükümetleri bu azınlığın Ortodoksluğunu Yunanlılıklarına delalet olarak göstermektedir ve bu yüzden Arvanitlerin etnik, kültürel hakları hiçbir şekilde tanınmamaktadır. Yunanca söyleniş biçimiyle Arvanitika Arnavutça ile dilsel benzerlikler göstermektedir. Fakat Yunan hükümetleri bu dili yasal olarak tanımamışlar ve öğretim kurumlarında yer vermemişlerdir. Arnavutluk ve Makedonya sınırına yakın yaşayan Arvanitler kendilerini Arnavut olarak tanımlamaktadırlar. Bu yüzden Arnavutluk ve bu azınlık arasındaki bağları koparmak konusunda Atina oldukça isteklidir. Yunan Ortodoks Kilisesi ise bu azınlığın Helenleştirilmesinde en önemli rolü oynamaktadır. Çamlık (Çamerya) Arnavutları ile birlikte hızla büyüyen yaklaşık üç milyonluk bir nüfusun Yunanistan'ı iç güvenliği açısından kaygılandırması doğal görünmektedir. Bugün Yunan yönetiminin Ortodoks Arnavutların Sevr anlaşması çerçevesinde kendi özerk kilisesini kurma izni vermesi konusu Arnavutluk ve Yunanistan arasında önemli bir sorundur. Yunanistan buna pek aldırıyor görünmekte ve Arnavut Ortodokslar öteki tüm Ortodoks gruplarda olduğu gibi Yunan Kilisesinin sıkı denetimi altında tutulmaktadırlar.