anoreksiya nervoza ne demek?
Anoreksiya Nervoza Hakkında Bilgi
Anoreksiya nervoza, yaşamı tehdit edebilen ciddi bir yeme bozukluğudur. Genellikle bireyin kilo almaktan aşırı korkusu, çarpıtılmış vücut imajı ve çok zayıf olmasına rağmen kilo alma korkusu ile karakterizedir. Bu durum, kişinin kendi kendine aç kalmasına, aşırı egzersiz yapmasına veya kusma gibi davranışlara yönelmesine neden olabilir.
Temel Özellikleri:
- Aşırı Kilo Kaybı veya Düşük Kilo: Yaşa, cinsiyete, gelişimsel yörüngeye ve fiziksel sağlığa göre normal veya sağlıklı kabul edilenin altında bir kiloya sahip olmak.
- Kilo Almaktan Aşırı Korku: Kilo almaktan veya şişmanlamaktan yoğun bir korku duymak, bu korku kişinin kilosunun çok düşük olmasına rağmen devam eder.
- Çarpıtılmış Vücut İmajı: Kendi vücut ağırlığı veya şekli hakkında algılama bozukluğu yaşamak, kendini olduğundan daha kilolu görmek veya kilonun öz değerlendirme üzerinde aşırı etkisi olması.
- Adet Düzensizlikleri (Kadınlarda): Adet görmenin durması (amenore) veya düzensizleşmesi.
Anoreksiya Nervozanın Alt Tipleri:
- Kısıtlayıcı Tip: Bu tipte, birey kalori alımını ciddi şekilde kısıtlayarak ve/veya aşırı egzersiz yaparak kilo verir.
- Tıkınırcasına Yeme/Çıkartma Tipi: Bu tipte, birey düzenli olarak tıkınırcasına yeme (kısa bir sürede çok miktarda yiyecek tüketme) veya kusma, laksatif veya diüretik kullanımı gibi çıkartma davranışlarında bulunur.
Nedenleri:
Anoreksiya nervozanın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir.
- Genetik Faktörler: Yeme bozuklukları öyküsü olan ailelerde görülme olasılığı daha yüksektir.
- Psikolojik Faktörler: Mükemmeliyetçilik, düşük özgüven, kaygı, depresyon gibi psikolojik sorunlar anoreksiya riskini artırabilir.
- Çevresel Faktörler: Toplumsal baskılar, zayıflık ideali, travmatik deneyimler gibi faktörler de rol oynayabilir.
Belirtileri:
- Aşırı kilo kaybı
- Yorgunluk
- Baş dönmesi
- Saç dökülmesi
- Cilt kuruluğu
- Kabızlık
- Soğuğa karşı hassasiyet
- Adet düzensizlikleri
- Sosyal geri çekilme
- Depresyon
- Kaygı
Tedavisi:
Anoreksiya nervoza tedavisi genellikle multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve şunları içerebilir:
- Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve aile terapisi gibi yöntemler kullanılır.
- Beslenme Danışmanlığı: Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırmak ve kilo alımını desteklemek için.
- İlaç Tedavisi: Depresyon veya kaygı gibi eşlik eden psikolojik sorunları tedavi etmek için.
- Hastane Yatışı: Ciddi kilo kaybı veya tıbbi komplikasyonlar varsa.
Komplikasyonları:
Anoreksiya nervoza tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölüme yol açabilir.
- Kalp Problemleri: Kalp ritminde bozukluklar, kalp yetmezliği.
- Kemik Kaybı (Osteoporoz): Kemiklerin zayıflaması ve kırılgan hale gelmesi.
- Böbrek Problemleri: Böbrek yetmezliği.
- Anemi: Kan hücrelerinin sayısının azalması.
- Elektrolit Dengesizlikleri: Potasyum, sodyum gibi minerallerin dengesizliği.
Önemli Bilgiler ve Linkler:
Bu bilgiler sadece genel bilgilendirme amaçlıdır ve bir uzmana danışmanın yerini tutmaz. Anoreksiya nervoza veya diğer yeme bozukluklarından şüpheleniyorsanız, bir doktora veya ruh sağlığı uzmanına başvurmanız önemlidir.