anoreksiya ne demek?

Anoreksiya Nervoza

Anoreksiya nervoza, genellikle ergenlik döneminde başlayan, kişinin kilo alma veya şişmanlama konusunda aşırı bir korku duyması ve bu korkuyla başa çıkmak için yeme alışkanlıklarını ciddi şekilde kısıtlamasıyla karakterize edilen ciddi bir yeme bozukluğudur. Anoreksiya nervoza, bireyin kendi beden algısını çarpıtabilir, bu da kişinin normal kiloda veya hatta zayıf olmasına rağmen kendini sürekli olarak kilolu hissetmesine neden olur.

Temel Özellikler:

• Aşırı Kilo Kaybı: Yaşa, boya ve genel sağlık durumuna göre normal veya sağlıklı kabul edilen kilonun önemli ölçüde altında olmak.
• Şişmanlama Korkusu: Kilo alma veya şişmanlama konusunda yoğun bir korku, kilo almayı önlemek için sürekli çaba gösterme.
• Beden Algısında Bozukluk: Kendi beden ağırlığı veya şekli hakkında gerçekçi olmayan bir algıya sahip olma, vücut imgesinden memnuniyetsizlik.
• Yeme Alışkanlıklarında Kısıtlama: Kalori alımını aşırı derecede kısıtlama, belirli yiyecek gruplarından kaçınma veya katı diyetler uygulama.
• Adet Düzensizliği (Kadınlarda): Adet döngüsünün durması veya düzensizleşmesi (amenore).

Anoreksiyanın Türleri:

• Kısıtlayıcı Tip: Kişi, kilo vermek için sadece kalori alımını kısıtlar ve aşırı egzersiz yapmaz.
• Tıkınırcasına Yeme/Çıkartma Tipi: Kişi, periyodik olarak tıkınırcasına yemek yer (aşırı miktarda yemek yeme) ve ardından kusma, laksatif veya diüretik kullanımı gibi yöntemlerle yediği kalorilerden kurtulmaya çalışır.

Anoreksiyanın Nedenleri:

Anoreksiyanın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik yatkınlık, aile öyküsü, mükemmeliyetçilik, düşük öz saygı, sosyal baskılar ve travmatik deneyimler anoreksiya riskini artırabilir.

Anoreksiyanın Sonuçları:

Anoreksiya, vücut üzerinde ciddi ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden etkilere sahip olabilir. Bunlar arasında kalp sorunları, kemik yoğunluğu kaybı (osteoporoz), böbrek yetmezliği, anemi, elektrolit dengesizlikleri, kısırlık ve ölüm yer alabilir.

Tedavi:

Anoreksiya tedavisi genellikle bir ekip yaklaşımı gerektirir. Tedavi seçenekleri arasında psikoterapi (özellikle bilişsel davranışçı terapi ve aile terapisi), beslenme danışmanlığı ve bazı durumlarda ilaç tedavisi yer alır. Tedavinin amacı, sağlıklı kiloya ulaşmak, yeme alışkanlıklarını düzeltmek, beden algısını iyileştirmek ve altta yatan psikolojik sorunları ele almaktır. Erken teşhis ve tedavi, iyileşme şansını önemli ölçüde artırır.