ampiyem ne demek?

Ampiyem, akciğer zarları arasında (plevra boşluğu) biriken irin olarak tanımlanır. Bu ciddi bir durumdur ve hızlı tedavi gerektirir. İrin, bakteri enfeksiyonu sonucu oluşur. Plevranın iltihaplanması (plevrit) ile karakterize edilir ve genellikle pnömoni, göğüs travması veya akciğer ameliyatı gibi altta yatan bir durumun komplikasyonudur.

Ampiyem Çeşitleri:

Ampiyem, irinin özelliklerine ve enfeksiyonun evresine göre sınıflandırılabilir:

Erken evre (Empiyematik Plevrit): Plevra boşluğunda sıvı birikimi hala ince ve fibrinöz (pıhtılaşmış) olup, henüz tamamen irinleşmemiş olabilir. Drenaj mümkün olabilir.
Geç evre (Organizatör Ampiyem): İrin kalınlaşır ve plevra zarlarında kalınlaşma ve yapışıklıklar oluşur. Drenaj daha zor olabilir.
Kompartmanlı Ampiyem: İrin, plevra boşluğu içinde bölmelere ayrılmış olabilir, bu da drenajı daha zor hale getirir.
Kronik Ampiyem: Uzun süreli, tedaviye dirençli bir enfeksiyon durumudur. Plevranın kalınlaşması ve skar dokusu oluşumu karakteristiktir.

Ampiyem Belirtileri:

Ampiyem belirtileri altta yatan enfeksiyona ve enfeksiyonun ciddiyetine bağlı olarak değişir. Yaygın belirtiler şunlardır:

Göğüs ağrısı: Özellikle nefes alırken veya öksürürken şiddetlenen ağrı.
Öksürük: Bazen kanlı balgam ile birlikte.
Ateş ve titreme: Enfeksiyon belirtileri.
Nefes darlığı: İrin birikimi akciğerlerin genişlemesini engellediği için.
Yorgunluk ve halsizlik: Enfeksiyonun genel etkisi.
Kilo kaybı: Kronik enfeksiyonlarda görülebilir.

Ampiyem Teşhisi:

Doktorlar ampiyemi teşhis etmek için aşağıdaki yöntemleri kullanır:

Fizik muayene: Göğüs dinleme (özellikle azalmış veya yok olan solunum sesleri)
Göğüs röntgeni: Plevra boşluğunda sıvı birikimini gösterir.
Bilgisayarlı tomografi (BT): Daha detaylı görüntüleme sağlar ve kompartmanlı ampiyemi teşhis etmeye yardımcı olur.
Ultrason: Sıvı birikiminin miktarı ve yerini belirlemek için kullanılabilir.
Torasentez: İğne ile plevra boşluğundan sıvı örneği alınarak mikrobiyolojik inceleme ve kültür yapılır. Bu, enfeksiyona neden olan bakteriyi belirlemeye ve uygun antibiyotik tedavisini seçmeye yardımcı olur.

Ampiyem Tedavisi:

Ampiyem tedavisi, enfeksiyonun şiddetine ve evresine bağlıdır. Tedavi şunları içerir:

Antibiyotikler: Enfeksiyona neden olan bakteriye karşı etkili antibiyotikler intravenöz olarak verilir.
Drenaj: İrinin plevra boşluğundan çıkarılması için çeşitli yöntemler kullanılabilir:
- Torasentez: İğne ile sıvı boşaltma.
- Plevral tüp drenajı: Göğüs duvarına yerleştirilen bir tüp aracılığıyla sürekli drenaj sağlanır.
- Cerrahi drenaj: Karmaşık vakalarda veya diğer yöntemler başarısız olduğunda cerrahi müdahale gerekebilir. Bu, torakoskopi veya torakotomi gibi yöntemleri içerebilir.
Dekortikasyon: Kronik ampiyemde, plevra zarının kalınlaşmış ve skarlaşmış kısmının cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.

Ampiyem ciddi bir durumdur ve hızlı tedavi gerektirir. Eğer ampiyem belirtileri yaşıyorsanız, hemen bir doktora başvurmanız çok önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyonları önlemede ve iyileşme şansını artırmada hayati önem taşır.