neoliberalizm ne demek?

Neoliberalizm

Neoliberalizm, 20. yüzyılın sonlarında yükselişe geçen ve temelinde serbest piyasa ekonomisi, devletin ekonomideki rolünün azaltılması ve bireysel özgürlüğün ön plana çıkarılması ilkelerini barındıran bir ideolojidir. Kökenleri, 1930'ların sonlarında ve 1940'larda Friedrich Hayek ve Milton Friedman gibi düşünürlerin çalışmalarıyla filizlenmiştir.

Temel İlkeler:

• Serbest Piyasa: Malların ve hizmetlerin arz ve talebinin, devlet müdahalesi olmadan belirlenmesi savunulur. Fiyatlar, rekabet yoluyla oluşur ve kaynakların en verimli şekilde dağıtılması hedeflenir. (Serbest Piyasa)
• Devletin Küçültülmesi: Devletin ekonomik faaliyetlerdeki rolünün minimuma indirilmesi, özelleştirme, deregülasyon ve kamu harcamalarının kısılması yoluyla sağlanır. Devletin temel görevi, mülkiyet haklarını korumak, sözleşmeleri uygulamak ve rekabeti sağlamaktır. (Özelleştirme) ve (Deregülasyon)
• Bireysel Özgürlük: Bireyin ekonomik kararlarını özgürce verebilmesi, mülkiyet hakkına sahip olması ve serbestçe ticaret yapabilmesi vurgulanır. Girişimcilik ve risk alma teşvik edilir.
• Küreselleşme: Uluslararası ticaretin, sermaye akışının ve iş gücünün serbest dolaşımının desteklenmesi savunulur. Gümrük tarifeleri ve diğer ticaret engellerinin kaldırılması hedeflenir. (Küreselleşme)
• Mali Disiplin: Bütçe açıklarının kontrol altında tutulması, enflasyonun düşük seviyelerde tutulması ve kamu borcunun azaltılması hedeflenir.
• Rekabetçilik: İş gücü piyasasının esnekleştirilmesi, sendikaların gücünün azaltılması ve işletmelerin rekabet gücünün artırılması savunulur.

Eleştiriler:

Neoliberalizm, gelir eşitsizliğinin artması, sosyal devletin zayıflaması, çevre sorunlarının derinleşmesi ve ekonomik krizlere yol açabilmesi gibi nedenlerle eleştirilmektedir. Ayrıca, bireysel özgürlüğün ekonomik özgürlükle sınırlandırılması ve toplumsal dayanışmanın zayıflamasına neden olduğu da savunulmaktadır.

Kategoriler