farmakoloji ne demek?
Farmakoloji, ilaçların canlı sistemler üzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalıdır. Bu etkiler, ilaçların moleküler, hücresel, organ ve organizma düzeyindeki etkilerini kapsar. Farmakoloji, hem ilaçların nasıl çalıştığını (farmakodinamik) hem de vücudun ilaçlara ne yaptığını (farmakokinetik) anlamayı hedefler.
Temel Kavramlar:
- Farmakodinamik: İlaçların vücut üzerindeki etkileri ve etki mekanizmalarını inceler. İlaçların reseptörlere bağlanması, sinyal iletim yolları üzerindeki etkileri ve fizyolojik değişiklikler bu kapsamdadır.
- Farmakokinetik: Vücudun ilaçlara ne yaptığı inceler. İlaçların emilimi, dağılımı, metabolizması ve atılımı (ADME) süreçlerini kapsar.
- Emilim: İlacın uygulama yerinden sistemik dolaşıma geçişidir.
- Dağılım: İlacın sistemik dolaşımdan dokulara ve organlara yayılmasıdır.
- Metabolizma: İlacın vücutta kimyasal olarak değişime uğramasıdır. Genellikle karaciğerde gerçekleşir.
- Atılım: İlacın vücuttan uzaklaştırılmasıdır. Böbrekler, karaciğer ve akciğerler gibi organlar aracılığıyla gerçekleşir.
- Reseptör: İlaçların bağlandığı ve etki gösterdiği proteinlerdir.
- Agonist: Bir reseptöre bağlanarak etkiyi başlatan ilaçlardır.
- Antagonist: Bir reseptöre bağlanarak agonistin etkisini engelleyen ilaçlardır.
- İlaç%20Etkileşimleri: İki veya daha fazla ilacın birlikte kullanılması durumunda ortaya çıkan etkileşimlerdir. Bu etkileşimler, ilaçların etkinliğini artırabilir veya azaltabilir, yan etkileri artırabilir.
- Advers%20Etki: İlacın istenmeyen veya zararlı etkileridir.
- Toksikoloji: İlaçların ve diğer kimyasalların zararlı etkilerini inceler.
Farmakolojinin Alt Dalları:
- Klinik Farmakoloji: İlaçların insanlarda kullanımı ve etkileri üzerine odaklanır.
- Nörofarmakoloji: İlaçların sinir sistemi üzerindeki etkilerini inceler.
- Kardiyovasküler Farmakoloji: İlaçların kalp ve damar sistemi üzerindeki etkilerini inceler.
- İmmünofarmakoloji: İlaçların bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerini inceler.
Farmakoloji, yeni ilaçların geliştirilmesi, ilaçların güvenli ve etkili bir şekilde kullanılması, hastalıkların tedavisi ve önlenmesi için önemli bir bilim dalıdır.
Kategoriler