epitel doku ne demek?

Epitel Doku

Epitel doku, vücudun iç ve dış yüzeylerini örten, koruyucu, salgılayıcı, emici ve duyusal görevleri olan temel doku türlerinden biridir. Hücreler arası boşluk azdır ve hücreler sıkı bağlantılarla birbirine bağlıdır. Genellikle altında bulunan bağ dokusu ile bir bazal lamina aracılığıyla bağlantı kurar.

Epitel dokusunun başlıca görevleri:

• Koruma: Dış etkilere karşı (mekanik, kimyasal, patojenler) bariyer oluşturur.
• Salgılama: Mukus, ter, enzim, hormon gibi maddeleri salgılar. (Salgı nedir? öğrenmek için: Salgı)
• Emilim: Besin maddelerini, suyu ve diğer molekülleri emer. (Emilim nedir? öğrenmek için: Emilim)
• Boşaltım: Atık maddeleri vücuttan uzaklaştırır.
• Duyusal Algılama: Duyu reseptörleri aracılığıyla çevresel uyarıları algılar.

Epitel dokusu, hücre şekli ve tabaka sayısına göre sınıflandırılır:

• Hücre Şekline Göre:

  • Yassı Epitel: İnce, yassı hücrelerden oluşur. (Örnek: Akciğer alveolleri, kan damarlarının iç yüzeyi)
  • Kübik Epitel: Küp şeklinde hücrelerden oluşur. (Örnek: Böbrek tübülleri, bazı bezlerin salgı kanalları)
  • Silindirik Epitel: Uzun, silindir şeklinde hücrelerden oluşur. (Örnek: Bağırsak iç yüzeyi, solunum yolları)
  • Değişici Epitel: Şekli değişebilen hücrelerden oluşur. (Örnek: İdrar kesesi)

• Tabaka Sayısına Göre:

  • Tek Katlı Epitel: Tek sıra hücreden oluşur.
  • Çok Katlı Epitel: Birden fazla sıra hücreden oluşur. (Örnek: Deri, ağız içi)
  • Yalancı Çok Katlı Epitel: Tek katlı olmasına rağmen, hücre çekirdekleri farklı seviyelerde bulunduğu için çok katlı gibi görünür. (Örnek: Soluk borusu)

Epitel doku türleri ve örnekleri:

• Tek katlı yassı epitel: Gaz alışverişinin hızlı olduğu yerlerde bulunur. (Akciğer alveolleri, kan damarları)
• Çok katlı yassı epitel: Sürtünmeye maruz kalan yüzeylerde bulunur. (Deri, ağız içi, yemek borusu)
• Tek katlı kübik epitel: Salgı ve emilimde görevlidir. (Böbrek tübülleri)
• Tek katlı silindirik epitel: Emilimde görevlidir. (Bağırsak)
• Yalancı çok katlı silindirik epitel: Solunum yollarında bulunur ve mukus salgılar. (Soluk borusu)
• Geçiş epitel: Gerilmeye dayanıklıdır. (İdrar kesesi)

Epitel doku ve hastalıklar:

Epitel dokusu, çeşitli hastalıklardan etkilenebilir. Örneğin, kanser (karsinom) epitel dokudan köken alabilir. Epitel dokunun iltihaplanması epitelit olarak adlandırılır. (Kanser nedir? öğrenmek için: Kanser)