epitel ne demek?

Epitel Doku

Epitel doku, vücudun iç ve dış yüzeylerini kaplayan, hücrelerin sıkıca bir araya gelmesiyle oluşan bir doku türüdür. Temel olarak iki ana fonksiyona sahiptir:

• Örtü ve Bariyer Oluşturma: Vücudu dış etkenlerden (mikroorganizmalar, kimyasallar, mekanik travma vb.) korur ve iç organları çevreleyerek onları bir arada tutar. Örneğin, cilt epidermisi bir epitel dokudur.
• Salgı ve Emilim: Bazı epitel hücreleri, hormonlar, enzimler, ter ve mukus gibi çeşitli maddeleri salgılama yeteneğine sahiptir. Diğer epitel hücreleri ise besin maddelerini, suyu ve diğer molekülleri emebilir. Bağırsak epitelindeki hücreler emilime örnektir.

Epitel Dokunun Özellikleri

• Hücre Yoğunluğu: Hücreler arası boşluk yok denecek kadar azdır. Hücreler sıkı bağlantılarla birbirine bağlıdır. Bu bağlantılar için bakınız: Hücre Bağlantıları.
• Polarite: Epitel hücrelerinin apikal (serbest) ve bazal (alt) yüzeyleri farklı yapı ve fonksiyonlara sahiptir.
• Bazal Lamina: Epitel doku, altında bulunan bağ dokusundan bazal lamina adı verilen bir zar ile ayrılır. Bu zar, epitel hücrelerine destek sağlar ve besin maddelerinin geçişini düzenler. Bazal laminanın yapısı için bakınız: Bazal Lamina.
• Damarsızlık: Epitel doku kan damarları içermez. Besin ve oksijeni altındaki bağ dokusundan difüzyon yoluyla alır.
• Rejenerasyon: Birçok epitel dokusu, hasar gördüğünde hızlı bir şekilde yenilenebilir.

Epitel Doku Çeşitleri

Epitel doku, hücrelerin şekline ve tabaka sayısına göre sınıflandırılır:

• Hücre Şekline Göre:

  • Yassı Epitel: İnce ve yassı hücrelerden oluşur. Madde alışverişinin hızlı olduğu yerlerde bulunur. Örnek: Akciğer alveolleri, kan damarları iç yüzeyi.
  • Kübik Epitel: Küp şeklinde hücrelerden oluşur. Salgı ve emilim işlevlerini yerine getirir. Örnek: Böbrek tübülleri, bazı bezlerin kanalları.
  • Silindirik Epitel: Uzun ve silindir şeklinde hücrelerden oluşur. Emilim, salgı ve taşıma işlevlerini yerine getirir. Örnek: Bağırsak, mide iç yüzeyi.
  • Değişici Epitel: Şekil değiştirebilen hücrelerden oluşur. Gerilmeye dayanıklıdır. Örnek: İdrar kesesi.

• Tabaka Sayısına Göre:

  • Tek Katlı Epitel: Tek bir hücre tabakasından oluşur. Madde alışverişi ve emilim için uygundur.
  • Çok Katlı Epitel: Birden fazla hücre tabakasından oluşur. Koruma görevi yapar.

Epitel Dokunun Bulunduğu Yerler

Epitel doku, vücudun birçok yerinde bulunur:

• Cilt (Epidermis)
• Sindirim sistemi iç yüzeyi
• Solunum sistemi iç yüzeyi
• Ürogenital sistem iç yüzeyi
• Kan damarları ve lenf damarları iç yüzeyi (Endotel)
• Vücut boşluklarını çevreleyen zarlar (Seröz zarlar)
• Bezler (Ekzokrin ve endokrin bezler) Ekzokrin Bezler ve Endokrin Bezler