epitelyal ne demek?
Epitel Doku Hakkında Bilgi
Epitel doku, vücudun iç ve dış yüzeylerini örten, hücrelerin sıkıca bir araya gelmesiyle oluşan bir doku türüdür. Temel görevi, örtücülük, salgılama, emilim, boşaltım ve duyusal algılama gibi çeşitli fonksiyonları yerine getirmektir.
Temel Özellikleri:
- Hücre Yoğunluğu: Hücreler arası boşluk neredeyse hiç yoktur. Hücreler sıkı bağlantılarla birbirine bağlıdır.
- Temel Zar (Bazal Membran): Epitel doku, altında bulunan bağ dokusundan temel zar ile ayrılır. Bu zar, epitel hücrelerinin tutunmasını sağlar ve besin alışverişini kolaylaştırır.
- Kan Damarı Yokluğu (A vasküler): Epitel doku kan damarı içermez. Besin ve oksijen ihtiyacını, altındaki bağ dokusundan difüzyon yoluyla karşılar.
- Yenilenme Yeteneği: Epitel hücreleri, hasar gördüklerinde hızlı bir şekilde yenilenebilirler.
Epitel Dokunun Görevleri:
- Örtücülük (Koruma): Vücudun dış yüzeyini (deri) ve iç organların yüzeylerini örterek, fiziksel ve kimyasal etkilere karşı koruma sağlar.
- Salgılama: Bazı epitel hücreleri, hormon, enzim, ter gibi maddeler salgılar. Bu hücreler bez epiteli olarak adlandırılır.
- Emilim: Bağırsak epiteli gibi bazı epitel hücreleri, besin maddelerini emerek kana geçirir.
- Boşaltım: Böbrek epiteli gibi bazı epitel hücreleri, atık maddeleri kandan süzerek idrarla dışarı atar.
- Duyusal Algılama: Burun, dil ve deride bulunan bazı epitel hücreleri, çeşitli uyarıları algılayarak sinir sistemine iletir.
Epitel Doku Çeşitleri:
Epitel doku, hücrelerin şekli ve tabaka sayısına göre sınıflandırılır:
- Hücre Şekline Göre:
- Yassı epitel: Hücreler yassı ve ince yapıdadır.
- Kübik epitel: Hücreler küp şeklinde olup, yükseklikleri ve genişlikleri yaklaşık olarak eşittir.
- Silindirik epitel: Hücreler silindir şeklinde olup, yükseklikleri genişliklerinden daha fazladır.
- Yalancı Çok Katlı Epitel: Tek katlıdır ancak hücrelerin çekirdekleri farklı seviyelerde bulunduğu için çok katlı gibi görünür.
- Değişici epitel: Mesane gibi organlarda bulunur ve gerilmeye uyum sağlamak için şekil değiştirebilir.
- Tabaka Sayısına Göre:
- Tek katlı epitel: Tek sıra hücreden oluşur.
- Çok katlı epitel: Birden fazla sıra hücreden oluşur.
Örnekler ve Bağlantılar:
- Yassı Epitel: Akciğer alveollerinde bulunur ve gaz alışverişini kolaylaştırır. Daha fazla bilgi için: Yassı Epitel
- Kübik Epitel: Böbrek tübüllerinde bulunur ve emilim ve salgılama işlevlerini yerine getirir. Daha fazla bilgi için: Kübik Epitel
- Silindirik Epitel: Mide ve bağırsaklarda bulunur ve emilim ve salgılama işlevlerini yerine getirir. Daha fazla bilgi için: Silindirik Epitel
- Çok Katlı Yassı Epitel: Deri (epidermis) ve ağız boşluğu gibi bölgelerde bulunur ve koruyucu bir bariyer görevi görür. Daha fazla bilgi için: Çok%20Katlı%20Yassı%20Epitel
- Bez Epiteli: Ter bezleri, tükürük bezleri ve hormon salgılayan bezler gibi yapılarda bulunur. Daha fazla bilgi için: Bez%20Epiteli
- Temel Zar: Epitel dokuyu bağ dokudan ayırır. Daha fazla bilgi için: Temel%20Zar