amfibi ne demek?

Amfibiler Hakkında

Amfibiler (Amphibia), omurgalılar şubesine ait, hem suda hem de karada yaşayabilen canlılardır. Genellikle yumurtalarını suya bırakırlar ve larvaları suda yaşar. Başkalaşım (metamorfoz) geçirerek ergin hale gelirler ve hem karada hem de suda yaşayabilirler. Ancak üreme ve nemli ortamlar için suya bağımlılıkları devam eder.

Temel Özellikleri:

  • Çift Yaşam: Adları da buradan gelir; "amphi" (çift) ve "bios" (yaşam) kelimelerinden türemiştir.
  • Deri: Derileri ince ve nemlidir. Bu özellik, gaz alışverişi (solunum) için önemlidir, ancak su kaybına da neden olabilir. Deri üzerindeki mukus salgı bezleri, derinin nemli kalmasına ve avlanmayı kolaylaştırmaya yardımcı olur.
  • Solunum: Amfibiler, larva döneminde solungaçlarla, ergin dönemde ise akciğerler, deri ve ağız boşluğu yoluyla solunum yapabilirler.
  • Üreme: Çoğu amfibi, dış döllenme ile ürer ve yumurtalarını suya bırakır. Yumurtaların kabuksuz olması, kurumaya karşı hassas olmalarına neden olur.
  • Başkalaşım: Larva döneminden ergin döneme geçerken başkalaşım (metamorfoz) geçirirler. Örneğin, kurbağa larvaları (iribaşlar) solungaçları, yüzgeçleri ve kuyrukları ile doğarlar, ancak ergin hale geldiklerinde akciğerleri, bacakları gelişir ve kuyrukları kaybolur.
  • Soğukkanlılık (Poikilotermi): Vücut sıcaklıkları çevre sıcaklığına göre değişir. Bu nedenle, soğuk havalarda metabolizmaları yavaşlar veya durur.

Amfibi Grupları:

  • Kurbağalar (Anura): Kuyruksuz amfibilerdir. Zıplayarak hareket ederler ve uzun bacaklara sahiptirler. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/kurbağa">Kurbağa</a>
  • Semenderler (Urodela veya Caudata): Kuyruklu amfibilerdir. Genellikle yavaş hareket ederler ve dört bacakları da bulunur. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/semender">Semender</a>
  • Ayaksızlar (Apoda veya Gymnophiona): Bacakları olmayan, solucan benzeri amfibilerdir. Toprak altında veya suda yaşarlar. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/ayaksız%20amfibiler">Ayaksız Amfibiler</a>

Önemleri:

  • Besin Zinciri: Amfibiler, hem av hem de avcı olarak besin zincirinde önemli bir rol oynarlar.
  • Biyolojik Gösterge: Çevre kirliliğine karşı duyarlı oldukları için, çevresel değişikliklerin belirlenmesinde biyolojik gösterge olarak kullanılabilirler.
  • Tıp: Bazı amfibi türlerinin derilerinden elde edilen salgılar, ilaç yapımında kullanılmaktadır.

Tehditler:

Amfibiler, habitat kaybı, çevre kirliliği, iklim değişikliği ve hastalıklara karşı oldukça hassastırlar. Bu nedenle, birçok amfibi türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/iklim%20değişikliği">İklim Değişikliği</a>