amfizem ne demek?

Amfizem, akciğerlerin hava keselerinin (alveollerin) duvarlarının zamanla incelip yırtılması ve hava keselerinin şişmesi ve genişlemesiyle karakterize kronik bir akciğer hastalığıdır. Bu durum, akciğerlerin oksijeni kana verimli bir şekilde geçirmesini zorlaştırır ve nefes alıp vermeyi güçleştirir. Amfizem, genellikle sigara içmekle ilişkilidir ancak diğer faktörler de rol oynayabilir.

Amfizemin Başlıca Özellikleri:

• Alveoler hasar: Amfizemde, akciğerlerin küçük hava keseleri olan alveoller zarar görür ve genişler. Bu durum, akciğerlerin esnekliğini ve hava alıp verme kapasitesini azaltır.
• Nefes darlığı: Amfizemin en belirgin belirtisi nefes darlığıdır, özellikle fiziksel aktivite sırasında. Hatta dinlenme halinde bile nefes darlığı yaşanabilir.
• Öksürme: Kronik öksürme, balgam çıkarma veya çıkarmadan oluşabilir.
• Hışıltılı solunum: Nefes alırken ve verirken hırıltı duyulabilir.
• Göğüs ağrısı: Bazı kişiler göğüs ağrısı yaşayabilir.
• Yorgunluk: Amfizem, vücudun yeterli oksijen almasını engellediği için yorgunluğa ve halsizliğe yol açar.
• Solunum sıkıntısı: Amfizem, nefes alıp vermenin zorlaşmasına ve solunum sıkıntısına neden olur.
• Siyanöz: Şiddetli amfizemde, düşük oksijen seviyelerine bağlı olarak cilt ve dudaklarda mavimsi bir renk değişikliği (siyanöz) görülebilir.

Amfizemin Nedenleri:

• Sigara içmek: Amfizemin en yaygın nedeni sigara içmektir. Sigara dumanındaki kimyasallar, alveollerin duvarlarına zarar verir ve amfizemin gelişmesine katkıda bulunur.
• Genetik faktörler: Alfa-1 antitripsin eksikliği gibi genetik faktörler amfizem riskini artırır. Bu protein, akciğer dokusunu koruyarak zarar görmesini önlemeye yardımcı olur. Eksikliği ise doku hasarına neden olabilir.
• Hava kirliliği: Uzun süreli hava kirliliğine maruz kalmak da amfizem riskini artırabilir.
• Mesleki tozlar: Bazı mesleklerde (örneğin maden işçiliği) solunan tozlar, akciğerlere zarar verebilir ve amfizem gelişmesine katkıda bulunabilir.

Teşhis:

Amfizem teşhisi, tıbbi öykü, fizik muayene, akciğer fonksiyon testleri (spirometri), göğüs röntgeni ve bilgisayarlı tomografi (BT) taraması gibi yöntemlerle konur.

Tedavi:

Amfizemin tedavisi, hastalığın şiddetine ve hastanın genel durumuna bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• Sigarayı bırakma: Amfizem tedavisinde en önemli adım, sigarayı bırakmaktır.
• İlaçlar: Bronkodilatörler (nefes borularını genişleten ilaçlar) ve kortikosteroidler (iltihabı azaltan ilaçlar) amfizem belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Oksijen tedavisi: Şiddetli amfizemde, düşük oksijen seviyelerini yükseltmek için oksijen tedavisi gerekebilir.
• Pulmoner rehabilitasyon: Pulmoner rehabilitasyon programı, nefes alıp verme tekniklerini geliştirmeye, egzersiz kapasitesini artırmaya ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olur.
• Cerrahi: Bazı durumlarda, cerrahi seçenekler (örneğin, akciğer hacmini azaltıcı cerrahi) düşünülebilir.

Amfizem kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Erken teşhis ve uygun tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bu bilgiler genel bilgi amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Amfizem şüphesi durumunda bir doktora danışılması önemlidir.