zencefil ne demek?

Zencefil (Zingiber officinale), zencefilgiller familyasından bir metreye kadar boylanabilen, ince-uzun yapraklı, sarı-kırmızı renklerde çiçekler açan, kök yumruları baharat ve ilaç olarak kullanılan, çok yıllık bir bitkidir. Başta Çin olmak üzere, Hindistan, Endonezya, Vietnam, Japonya gibi tropik ya da yarı tropik iklimlerde yetişir. Dış görünüş olarak Yerelması ile aynıdır.

Kullanımı

Genelde kök yumruları Baharat olarak dünyanın birçok mutfağında kullanılır. Güney Çin'den gelen Zencefil, önce Hindistan'a; ardından Güneydoğu Asya'ya, Batı Afrika'ya ve Karayipler'e yayılmıştır. Zencefil bitkisinin şekilsiz, parçalar halinde bulunan soyulmuş ya da soyulmamış haldeki kurutulmuş kökleri ya da bunların öğütülmüş hali kullanılan kısımdır. Çöreklere katılır. Ayrıca zencefilden gazoz, şarap, turşu ve reçel yapımında da yararlanılır.

Mutfakta çorbalara, patates, sosis, çeşitli dolmalar, ızgara etler, söğüş, pilav, her türlü beyaz peynire, çeşitli sebzelere, meyve salatasına, çeşitli pastalara, kurabiyelere ve keklere katılır.

Zencefil kökünün bileşiminde önemli etken maddeler var. Taze zencefil etken madde bakımından daha zengin; % 80 su, % 2 protein, % 1 yağ, % 12 nişasta, kalsiyum, fosfor, demir, B ve C vitamini içeriyor. Kuru zencefilde su oranı % 10'dur. Baharat olarak kullanılabilecek 1 çay kaşığı zencefilde besin içeriği mangan hariç ihmal edilebilecek düzeydedir. Bu miktarda zencefil günlük mangan gereksiminin %79'unu karşılar.

Tıbbi kullanım

Ilımlı kullanım miktarlarında Zencefil FDA tarafından genel olarak güvenli kabul edilir. Bununla birlikte devamlı kullanılan Coumadin ve Warfarin gibi ilaçlarla etkileşime girebilir ve bu ilaçların güvenli seviyelerini değiştirebilir.¹²³

Toz şeklinde kullanımında alerjik döküntüler, güvenli olarak tanımlanmasına rağmen midede yanma, gaz, bulantı gibi belirtilere yol açabilir.

Safra taşı olan kişilerde olumsuz etkilere yol açabilir.

Geleneksel tıpta kullanımı

Geleneksel ve kanıta dayalı olmayan hekimlik uygulamalarında mide rahatsızlığına, baş dönmesine iyi geldiği ifade edilir. Ayrıca iştah açıcı, antiseptik, midevi, gaz söktürücü, sindirimi düzenleyici, solunum yollarını açıcı ve toksin atıcı etkilerinden söz edilmektedir. Bunun yanında kan damarlarını açartığı, terleme ve sıcaklık yaptığı, kalbi canlandırdığı ifade edilir.

Tıbbi araştırmalar

Amerikan kanser derneğine göre, Zencefil tümörlerin gelişimini önleyici olarak kanser tedavisinde önerilmesine rağmen bu yönde bilimsel kanıtlar sunulamamış, bazı hayvan deneylerinde bu yönde bulgular olmasına rağmen, insanlarda aynı şekilde etki yapıp yapmayacağı bilinmeyen ve daha ileri araştırmalara ihtiyaç duyulan bir konudur."⁴

Sınırlı sayıda araştırmaya göre zencefil deniz tutması, sabah bulantıları ve kemoterapiden kaynaklanan bulantılarda plasebodan daha etkili bulunmuştur.⁵⁶⁷⁸ Bununla birlikte post-op bulantılar için zencefilin plasebodan üstünlüğü gösterilememiştir.

Gebelikte kullanımı; Gebelikte bazı araştırmalara göre kullanımı mutajenik, diğer bazı araştırmalara göre ise antimutajenik olarak değerlendirilmiştir.⁹