Veba, Yersinia pestis adlı bakterinin neden olduğu, oldukça bulaşıcı ve ölümcül olabilen bir enfeksiyon hastalığı'dır. Genellikle kemirgenlerde (özellikle sıçanlarda) ve pirelerde bulunur. İnsanlara pire ısırıkları, enfekte hayvanlarla doğrudan temas veya enfekte olmuş kişilerin öksürük veya hapşırıkları yoluyla bulaşabilir.
Vebanın başlıca üç klinik formu vardır:
Hıyarcıklı Veba: En yaygın formudur. Bakteriler pire ısırığı yoluyla vücuda girer ve lenf bezlerine ulaşır. Enfekte lenf bezleri şişer, ağrılı hale gelir ve "hıyarcık" olarak adlandırılan şişlikler oluşturur.
Septisemik Veba: Bakterilerin doğrudan kana karıştığı ve hızla yayıldığı formdur. Kan zehirlenmesine neden olur. Ateş, titreme, halsizlik ve ciltte kanamalar gibi belirtilerle kendini gösterir. Hıyarcıklı veba tedavi edilmezse septisemik vebaya dönüşebilir.
Pnömonik Veba: Akciğerleri etkileyen vebanın en tehlikeli formudur. Enfekte olmuş kişilerin öksürük veya hapşırıkları yoluyla havadan yayılabilir. Belirtileri arasında öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı ve kanlı balgam bulunur. Tedavi edilmezse hızla solunum yetmezliğine ve ölüme yol açabilir.
Veba teşhisi, laboratuvar testleri (kan, balgam veya lenf bezi örneği) ile konulur. Tedavi, antibiyotiklerle yapılır. Erken tanı ve tedavi, ölüm oranını önemli ölçüde azaltır.
Veba, tarih boyunca büyük salgınlara neden olmuş bir hastalıktır. Günümüzde, hijyen koşullarının iyileştirilmesi ve etkili antibiyotiklerin geliştirilmesi sayesinde salgınlar nadir görülmektedir. Ancak, özellikle hijyen koşullarının yetersiz olduğu bölgelerde ve kemirgen popülasyonunun yoğun olduğu alanlarda hala bir risk oluşturmaktadır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page