vahhabi ne demek?

Vahhabizm, 18. yüzyılda Arabistan'ın Necid bölgesinde Muhammed bin Abdülvehhab adlı bir İslam alimi tarafından ortaya atılan bir İslam yorumudur. Temel inançları, İslam'ın özüne geri dönme ve selef-i salihîn (ilk üç nesil Müslüman) dönemine ait olduğu düşünülen uygulamaları benimseme üzerinedir. Ancak, bu "öz"e dair yorumları ve uygulamaları, bazı diğer İslam mezhepleriyle ve hatta bazı Sünni gruplarla önemli farklılıklar gösterir.

Vahhabizmin temel özellikleri şunlardır:

• Tawhid (Allah'ın birliği) vurgusu: Vahhabiler, Allah'ın birliğinin mutlak olduğunu ve herhangi bir ortağın veya aracı kabul edilmemesini şiddetle vurgularlar. Bu, diğer İslam mezheplerinde kabul gören bazı uygulamaları (örneğin, azizlere dua etme) reddetmelerine yol açar.
• Şirk (Allah'a ortak koşma) karşı mücadele: Vahhabizm, Allah'a ortak koşmanın en büyük günah olduğuna inanır ve buna karşı güçlü bir mücadele yürütür. Bu, diğer mezheplerin uygulamalarına eleştirel yaklaşmalarına neden olur.
• Selefiye inancı: İlk üç Müslüman neslinin (selef-i salihîn) uygulamalarına sıkı sıkıya bağlı kalmaya çalışırlar. Kuran ve Sünnet'i (Peygamber'in sözleri ve uygulamaları) metin olarak ele alırlar, ancak yorumlamada farklılıklar gösterebilirler.
• Bid'at (yenilik) reddi: İlk üç nesilde olmayan herhangi bir uygulamaya veya inanca şüpheyle yaklaşırlar ve bunları bid'at (yenilik) olarak kabul ederek reddederler.
• Kısa, basit ibadetler: İbadetlerini sade ve gösterişsiz yapmaya önem verirler. Bazı Sünni uygulamalarına karşı eleştirel bir bakış açısına sahiptirler.

Eleştiriler:

Vahhabizm, bazı çevrelerde eleştiri konusu olmuştur. Bu eleştirilerin bazıları şunlardır:

• İslam'ın katı ve dar bir yorumu: Bazıları Vahhabizmi, İslam'ın katı ve hoşgörüsüz bir yorumu olarak görür.
• Diğer mezheplere karşı hoşgörüsüzlük: Bazı Vahhabilerin, diğer İslam mezheplerine karşı hoşgörüsüz davrandıkları ve hatta düşmanca yaklaştıkları iddia edilir.
• Radikal gruplarla bağlantı kurma: Bazı radikal İslamcı grupların Vahhabizmden etkilendiği veya ondan ilham aldığı öne sürülmüştür. Ancak, bu bağlantı, tüm Vahhabileri radikal olarak nitelendirmek için yeterli bir gerekçe değildir.

Önemli Not: Vahhabizm, tek tip bir hareket değildir. İçinde farklı görüşler ve uygulamalar mevcuttur. "Vahhabi" terimi genellikle Batı kaynaklarında kullanılırken, kendilerini genellikle "Selefi" olarak tanımlarlar. Bu nedenle, bu terimi kullanırken dikkatli olmak ve genellemelerden kaçınmak önemlidir. Vahhabizm hakkında kapsamlı bir anlayış geliştirmek için, farklı kaynaklardan bilgi edinmek ve çeşitli bakış açılarını dikkate almak gerekir.