turkovac ne demek?

Turkovac (geçici adı ERUCOV-VAC¹), Türkiye Sağlık Bakanlığı ve Erciyes Üniversitesi tarafından geliştirilmiş inaktif tipte bir COVID-19 aşısıdır.² Veteriner hekim³ Prof. Dr. Aykut Özdarendeli'nin ekip liderliğiyle⁴ aşı Türkiye'de Acil Kullanım Onayı almıştır.⁵⁶

Çalışmalar

İlk çalışmalar

SARS-CoV-2'yi izole etmesi⁷ ve gen haritasını çıkarmasıyla⁸ aşı çalışmaları başladı.

Faz-1 ve Faz-2

Aşının Faz-1 çalışmaları 44 gönüllü, Faz-2 çalışmaları ise 250 gönüllü üzerinden yürütüldü.⁹ Çalışmalar sonucunda, Sinovac'ın ürettiği CoronaVac aşısından daha etkili olduğu belirtildi.¹⁰

Faz-3

Nisan 2021 ayında, Faz-2 çalışmalarının ikinci doz uygulaması tamamlandığı ve Faz-3 çalışmaları için gönüllüler arandığı belirtildi. Aşının ekimde üretim, kasımda ise acil kullanım onayının alınması öngörüldü.¹¹¹²¹³

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yerli Covid-19 aşısı Turkovac'ın Faz-3 çalışması için gönüllü olmak üzere 846 bin 451 kişinin başvurduğunu bildirdi.¹⁴

22 Haziran 2021'de Faz-3 çalışması için ilk aşı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da video konferans ile katıldığı Ankara Şehir Hastanesi'nde uygulandı. Aşının ismi de bu tarihte duyuruldu.¹⁵

Ağustos 2021'de Özdarendeli, aşının İngiliz (Alfa) varyantına karşı yüzde yüz etkili olduğunu belirtti.¹⁶

Faz-3 çalışmaları devam ederken CoronaVac ile karşılaştırmalı çalışmalar başladı.¹⁷

Uluslararası çalışmalar

Faz-3 çalışmalarının Azerbaycan, Polonya, Macaristan, Özbekistan, Pakistan, Arjantin, Kolombiya, Paraguay, Kırgızistan, KKTC ve Malezya'da yürütülebileceği belirtildi.¹⁸¹⁹

9 Mart Çarsamba günü Azerbaycan'da Faz 3 Çalısmalarının başlanması için,Protokol imzalanacağı belirtildi.²⁰

Proje ekibi

Ekip lideri Özdarendeli, ekibinin motivasyonunun bozulmaması için hem basından hem de sosyal medyadan korunduğunu ifade etti.²¹

Kullanım

9 Eylül 2021'de Fahrettin Koca, aşının acil kullanım onayına müracaat edecek duruma geldiğini ve onay alması halinde ekim ayında seri üretime geçilebileceğini duyurdu.²² 25 Kasım 2021'de Fahrettin Koca, aşının Acil Kullanım Onayı başvurusunun yapıldığını açıkladı.²³ Aşı 22 Aralık 2021'de Türkiye'de acil kullanım onayı almıştır.²⁴Ayrıca seri üretime de bu tarihte geçilmiş olup, 30 Aralık 2021 tarihinde şehir hastanelerinde randevu sistemiyle uygulanmasına başlanmıştır. Önce şehir hastanelerinde uygulanacak Turkovac sonrasında diğer sağlık kuruluşlarında uygulanmaya başlanacaktır. Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca da hatırlatma dozu olarak Turkovac aşısını tercih edip kamuoyuna duyurmuştur.