tromboflebit ne demek?

Tromboflebit, bir kan damarının (genellikle bir ven) duvarının iltihabı ve kan pıhtısı oluşumu ile karakterize bir durumdur. "Trombo" kan pıhtısını, "flebit" ise damar iltihabını ifade eder. Pıhtı, venin içinde oluşur ve kan akışını kısmen veya tamamen engelleyebilir.

Türleri:

Tromboflebitin iki ana tipi vardır:

• Yüzeysel tromboflebit: Derin damarlar yerine vücudun yüzeyindeki toplardamarları (örneğin, bacaklardaki veya kollardaki yüzeysel venler) etkiler. Genellikle daha hafif bir durumdur ve genellikle kendiliğinden iyileşir. Ağrı, kızarıklık, şişlik ve dokunulduğunda hassasiyet belirtileri gösterir.

• Derin ven trombozu (DVT): Bacaklardaki derin toplardamarları etkiler. Yüzeysel tromboflebite göre çok daha tehlikelidir çünkü pıhtı kopup akciğerlere giderek pulmoner emboli (PE) adı verilen hayati tehlike oluşturabilecek bir duruma neden olabilir. DVT belirtileri, yüzeysel tromboflebite göre daha az belirgin olabilir ve bacakta şişme, ağrı, ısı artışı veya kızarıklık şeklinde kendini gösterebilir. Bazen hiçbir belirti göstermeyebilir.

Nedenleri:

Tromboflebitin birçok nedeni vardır, bunlar arasında:

• Uzun süreli hareketsizlik: Uzun süreli yatak istirahati, uzun süreli seyahat veya ameliyat sonrası hareketsiz kalma, kanın pıhtılaşma riskini artırır.
• Genetik yatkınlık: Bazı kişilerde pıhtılaşma bozuklukları veya genetik faktörler nedeniyle tromboflebit riski daha yüksek olabilir.
• Doğum kontrol hapları: Östrojen içeren doğum kontrol hapları, kan pıhtılaşma riskini artırabilir.
• Hamilelik: Hamilelik sırasında kan pıhtılaşma riski artar.
• Kanser: Bazı kanser türleri kan pıhtılaşma riskini artırabilir.
• Travma veya yaralanma: Venlere zarar veren yaralanmalar tromboflebite neden olabilir.
• Enfeksiyon: Venlerin iltihabına yol açan enfeksiyonlar tromboflebite neden olabilir.
• Kalp hastalıkları:
• Obezite:

Belirtileri:

Belirtiler tromboflebitin yerine göre değişir:

• Yüzeysel tromboflebit: Etkilenen ven boyunca ağrı, kızarıklık, şişlik, hassasiyet ve sertlik.
• Derin ven trombozu (DVT): Ağrı, şişlik, ısı artışı ve etkilenen bacakta kızarıklık. Bazen hiçbir belirti olmayabilir.

Teşhis:

Doktorunuz tıbbi öykünüzü alacak, fizik muayene yapacak ve gerekli testleri isteyecektir. Bunlar şunları içerebilir:

• Fizik muayene: Etki alanının muayenesi
• Ultrason: Kan akışını ve pıhtı varlığını değerlendirmek için
• Kan testleri: Pıhtılaşma bozukluklarını tespit etmek için
• D-dimer testi: Kan pıhtısının varlığını gösteren bir maddeyi ölçer.

Tedavi:

Tedavi, tromboflebitin tipine ve şiddetine bağlıdır:

• Yüzeysel tromboflebit: Genellikle ağrı kesiciler, iltihap önleyici ilaçlar ve kompresyon çorapları ile tedavi edilir. Dinlenme ve etkilenen bölgeyi yüksekte tutmak da önerilir.
• Derin ven trombozu (DVT): Kan sulandırıcı ilaçlar (antikoagülanlar) ile tedavi edilir, böylece yeni pıhtılar oluşmaz ve mevcut pıhtıların büyümesi engellenir. Bazen cerrahi müdahale gerekebilir.

Komplikasyonlar:

Özellikle DVT, ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Pulmoner emboli (PE): Akciğere giden bir pıhtı hayati tehlike oluşturabilir.
• Post-trombotik sendrom: DVT'nin iyileşmesinden sonra oluşan uzun süreli şişlik ve ağrı.

Önlem:

Tromboflebit riskini azaltmak için şunları yapabilirsiniz:

• Düzenli egzersiz yapın.
• Uzun süreli hareketsiz kalmaktan kaçının.
• Seyahat ederken sık sık ayağa kalkıp yürüyün.
• Sigarayı bırakın.
• Sağlıklı bir kiloyu koruyun.
• Doktorunuzla kan sulandırıcı ilaçlar hakkında konuşun, özellikle risk faktörleriniz varsa.

Bu bilgiler sadece genel bir bakış niteliğindedir ve tıbbi tavsiye olarak kabul edilmemelidir. Tromboflebit şüphesi durumunda, hemen bir doktora başvurmanız çok önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olur.